(098)ΕΥΘΥΝΕΣ για τα ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ στην ΑΡΓΟΛΙΔΟΚΟΡΙΝΘΙΑ/ ΕΥΑΓΓ. ΛΕΚΚΑΣ ή ΚΑΠΕΤΑΝ ΝΙΚΗΤΑΣ !

(1) ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ!

Ο κομμουνιστής Θεοδ. Ζέγγος  περί την 15η Σεπτεμβρίου 1943 , σταλμένος από την ηγεσία του ΚΚΕ (Σιάντο), καταφθάνει στο χωριό Γκούρα Κορινθίας, όπου ήταν εγκατεστημένο το Αρχηγείο του ΕΛΑΣ  και κατόρθωσε έκτοτε να ελέγξει τους πάντες και τα πάντα στην Αργολιδο-Κορινθία, ως «πραγματικός δικτάτωρ». Ο Ταχ/χης Εμμ. Βαζαίος που μόλις είχε προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ, ως Διοικητής του 6ου Συντάγματος, αναφέρει στο βιβλίο του(Σελ.24):

«Είχομε την ατυχίαν επί πλέον εις την περιοχήν μας να διορισθή από το πελοποννησιακόν Γραφείον του ΕΑΜ είς υπεύθυνος πολιτικός πραγματικός δικτάτωρ υπό το ψευδώνυμον Τριαντάφυλλος ή Στάθης, ο οποίος είχε το δικαίωμα ζωής και θανάτου επί πάντων εις την περιοχήν. Οι δε διανοούμενοι κομμουνισταί καταγόμενοι εκ της περιοχής (ιατροί, δικηγόροι, καθηγηταί) οι οποίοι επύκνωσαν τας τάξεις μας, άμα ως εφούντωσε το κίνημα καταλαβόντες τας επικαίρους θέσεις και πολιτικών εις όλα τα κλιμάκια της τε πολιτικής οργανώσεως και του Συν/τος, ήσαν άπαντες πιστά ανδρείκελα του Στάθη, τον έτρεμον κυριολεκτικώς και ουδείς εξ αυτών ετόλμησε ποτέ να τον συγκρατήση από τον σαδιστικόν κατήφορον του να βασανίζη και να εκτελή κατά το δοκούν.» *(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η αναφορά αυτή του Βαζαίου, αναδεικνύει το  ιστορικό θέμα-πρόβλημα, περί της ηθικής και φυσικής αυτουργίας-ευθύνης την απορρέουσα εκ του «δικαίου των εσωτερικών επαναστάσεων», του «δικαίου των δικτατοριών» , του «δικαίου των κατακτητών» και γενικά του δικαίου των «άδικων εξουσιών». Συγκεκριμένα: Δηλαδή ουδείς είχε ευθύνη, για τα φοβερά εγκλήματα στην Αργολιδοκορινθία επί κατοχής, εκτός του "Κόκκινου Άγιου ή Τριαντάφυλλου ή Στάθη", του αρχηγού του «βασανίζειν και εκτελείν»;;; Όλα τα «πιστά ανδρείκελα» του, μέλη της συγκροτημένης εξουσίας και παραεξουσίας του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ/ΟΠΛΑ ήσαν αθώοι, ηθικά και φυσικά, για τα φοβερά εγκλήματα, κατά του λαού, γιατί απλώς ιεραρχικά, εκτελούσαν εντολές του «δικτάτορα»;;; 
         Ευτυχώς και δυστυχώς-λυπηρώς για τα θύματα, μόνο η καθ΄αυτού ιστορία μπορεί να κρίνει δίκαια !)

         Την 10 Οκτωβρίου 1943  ο κομμουνιστής Κορίνθιος δικηγόρος Ευάγγελος Λέκκας (2014-1964) κατά την "άγνωστη", «περίφημη εαμική σύσκεψη στο χωριό Μποζικάς της Νεμέας Κορινθίας» αναλαμβάνει  πολιτικός Επίτροπος του Συντάγματος του ΕΛΑΣ, αντικαθιστώντας τον Ρουμελιώτη πολιτικό καθοδηγητή Κ. Μανούση (Αγησίλαο) . Ο Ευαγγ. Λέκκας  προπολεμικά συγχρόνως με την φοίτηση του στην Νομική Αθηνών, εργαζόταν στην εταιρία ΤΤΤ (Ταχυδρομείων, Τηλεγραφημάτων και Τηλεφωνίας), μέχρι την 2  Νοεμβρίου 1941 που παραιτήθηκε.  Γνωρίζουμε ότι ο Θ. Ζέγγος ήταν και αυτός υπάλληλος των ΤΤΤ, (Υπάλληλος ήταν  και ο Χαρ. Φλωράκης) έτσι ασφαλέστατα μπορούμε να πούμε ότι, γνωρίζονταν προσωπικά με τον Λέκκα ή εάν δεν γνωρίζονταν προσωπικά ,ο καθείς είχε για τον άλλον  τις ανάλογες  σπουδαίες συστάσεις, από την κεντρική ηγεσία του ΚΚΕ μιάς και οι δύο ήσαν αναδεδειγμένα και επιφανή μέλη του Κόμματος, που με εντολή αυτού ανέλαβαν τις ανώτερες θέσεις στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ/ΟΠΛΑ στο νομό.

Ο Θεοδ. Ζέγγος είχε φαίνεται, εμπιστοσύνη  στον Ευάγγ. Λέκκα (ή Νικήτα) για τις κομμουνιστικές-μπολσεβίκικες θεωρήσεις και πρακτικές (παρ΄ ότι ως  θα δούμε παρακάτω, ο Λέκκας ν΄αναφέρει ότι "αντέδρασα σε έκτροπα", χωρίς όμως να έχουμε συγκεκριμένες αναφορές περί αυτού)  και γι΄ αυτό τον προτείνει ως μάρτυρα στο έγγραφο –«απολογία» του, προς το Π.Γ. της Κ.Ε. του ΚΚΕ:

«Τα στελέχη μας όμως είχαν χάσει την εμπιστοσύνη στα ανώτερα κλιμάκια γιατί πολλοί που στέλνονταν να δικαστούν αφήνονταν ελεύθεροι. Γυρίζοντας όμως στα αστικά κέντρα πρόδωσαν τους οργανωμένους και σμπαράλιαζαν τις οργανώσεις. Τέτοιες περιπτώσεις ξέρει πολλές ο αντιπρόσωπος της Πελοποννησιακής επιτροπής ΕΑΜ Νικήτας Λέκκας.» (βλ. ανάρτηση 083)

Ο ΕΑΜ-ΚΚΕ-ΕΛΑΣίτης Διονύσης Θωμαϊδης στο βιβλίο του  «ΓΙΑ ΜΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΦΥΓΉ» (βλ. ανάρτηση 067-σελ.174) αναφέρει για τον Ευαγγ. Λέκκα: «Το κέφι αυτό, εγώ προσωπικά, τα έχασα λίγο, όταν ανταμώσαμε στο δρόμο το «Νικήτα» δηλαδή το Βαγγέλη το Λέκκα, που σαν πολιτικός του Συν/τος έχει μεγάλη εξουσία στα χέρια του.

Πιάνοντας μαζί του την κουβέντα , άρχισε να μου κάνει κάτι παράξενες ερωτήσεις γι΄ ανθρώπους, που τους θεωρούσε Τροτσκιστές, αρχαιομαρξιστές κλπ. Με τούτο άφησε να εννοηθεί ότι: «Κι εσύ από δαύτους είσαι, κάτι θα ξέρεις…»

Επέμενε να τον πληροφορήσω για το γαμπρό μου Καπλάνη συγκεκριμένα και για το Λεωνίδα Γιαννόπουλο…Τι να του πώ; Περιορίζομαι σε μια διαβεβαίωση, για να διασκεδάσω τις ανησυχίες του:

-Σημασία δεν έχει τι είναι. Σήμερα οι άνθρωποι αυτοί αγωνίζονται στο ίδιο χαράκωμα με μας και για τον ίδιο σκοπό: Το διώξιμο του καταχτητή.

Δεν ικανοποιήθηκε. Το είδα στην έκφραση του προσώπου του…κι ούτε μπορούσε να ικανοποιηθεί από τη βεβαίωση ενός ανθρώπου, που κι αυτόν – εμένα δηλαδή- δεν έβλεπε με καλό μάτι, καθώς γνώριζα.

Και δύο λόγια, για το ποιος ήταν αυτός ο συνομιλητής μου και ποιος έγινε, όταν η ζυγαριά έγειρε με τους τσολιάδες, που τους αγκάλιασαν οι… προστάτες και σύμμαχοι Εγγλέζοι!..

Φυλακισμένος ο Λέκκας, άρχισε να καταδίδει τους συντρόφους του. Επισκεπτόταν μάλιστα ελεύθερα τις φυλακές του κράτους και συνιστούσε μεταμέλεια στους αγωνιστές της αντίστασης…»

Για τον Ευγγ.Λέκκα (ή Νικήτα)  ο ΟΠΛΑτζής σφαγέας Νικόλας Σαμαρτζής στην καταθεσή (Βλ. “ανάρτηση” 082) του, αναφέρει: «Λέκκα Νικήτα όστις έλεγε στους κρατούμενους να ειδοποιήσουν τους δικούς τους που είναι στην αστυνομία ή στα τάγματα να φύγουν και να πάνε στο αντάρτικο. Αυτοί αποφάσιζαν για συλλήψεις και εκτελέσεις.

Ο στρατοπεδάρχης μου έλεγε ότι οδηγίες παίρνει από το Στάθη και το Νικήτα ή Λέκκα για τις εκτελέσεις και ο μεν Στάθης έδινε οδηγίες ο δε Λέκκας ως εκπρόσωπος του Συντάγματος. Οι δύο αυτοί συνεννοούντο και εγίνοντο οι εκτελέσεις.»

Ο Ευάγγελος Λέκκας καταδικάστηκε,12κις εις θάνατο από το Κακουργιοδικείο Ναυπλίου, ως  φυσικός αυτουργός σφαγών.Με την αναψηλάφηση των δικών του, και με απαλλακτικό βούλευμα ο Λέκκας "αθωώνεται" διότι αποδείχτηκε ότι δεν ήταν φυσικός αυτουργός, παρά μόνο  ηθικός αυτουργός, για τους φόνους που κατηγορήθηκε.
        Η δικαστική "περιπέτεια" αυτή, ήταν παρενέργεια νόμων και συνέβη και σε άλλες δίκες όπου καταδικάστηκαν άδικα αρκετοί ηθικοί αυτουργοί εγκλημάτων, ως φυσικοί εκτελεστές με βάση πεπλανημένων καταθέσεων (ψευδομαρτυριών) από δεινοπαθησάντων από την κομμουνιστικό λεπίδι, ώστε σήμερα, να λέγεται από τους κομμουνιστές ότι όλες οι δίκες ήσαν «Δίκες σκοπιμότητας», όπως από την "περίπτωση" του Λέκκα αποσαφηνίζεται  γιατί ενώ για κάποιο έγκλημα είχαν μηνυθεί  κάποιοι, ως φυσικοί αυτουργοί, συνεχίζονταν να μηνύονταν και άλλοι για τον ίδιο λόγο!

Από αρχές του 1946 και κατόπιν, εάν κάποιος υπέγραφε «δήλωση μετανοίας» και δεν είχε συμμετοχή στην «κομμουνιστική ανταρσία» 1946-49 δεν κινδύνευε από το καθεστώς. Δηλαδή ο Θ. Ζέγγος και πολλοί όμοιοι του (“αριστεροί” - “δεξιοί”, συνεργάτες των Γερμανών, δοσίλογοι και…!) αρχάς του 1946, ήταν αθώοι βάση των νόμων για όποιες ηθικές ευθύνες τους, για τα φοβερά εγκλήματα κατά του λαού στην κατοχή, αλλά και εάν συνέχιζαν την "αντεθνική" των δράση είχαν και άλλες ευκαιρίες εκ των νόμων, να αμνηστευτούν.*

*{Οι κύριοι νόμοι «διώξεων» και «αμνηστίας» που θεσπίστηκαν τότε μέχρι το 1952 και κάποια αποτελέσματά των ήσαν:  

-Την 12/02/1945 υπογράφεται η Συμφωνία της Βάρκιζας, βάση αυτής κατ΄ ουσίαν αμνηστεύονται(μυστικά !!!) κυρίως τα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ ως ηθικοί αυτουργοί του αιματοκυλίσματος Ελλήνων επί κατοχής και της στάσεως του Δεκεμβρίου ΄44. Λέγεται  ότι περί τους 50 έλαβαν "μυστικά"αμνηστία τότε.

-Την 21 Δεκεμβρίου 1945 από την υπηρεσιακή κυβέρνηση Σοφούλη και τη υποδείξει και της "απόρρητης" πίεσης των Άγγλων ψηφίζεται, ο Α. Νόμος 753, περί «αποσυμφορήσεως των φυλακών», από τον νόμο αυτό αμνηστεύονται οι πάντες ηθικοί αυτουργοί εγκλημάτων από 27 Απριλίου 1941 (ημέρα καταλήψεως της χώρας από τους Γερμανούς) μέχρι και την 12η Φεβρουαρίου 1945 (ημέρα της συμφωνία της Βάρκιζας)

-Την 18 Ιουνίου 1946 τίθεται σε εφαρμογή το Γ’ Ψήφισμα «Περί εκτάκτων μέτρων αφορώντων την Δημοσίαν τάξιν και ασφάλειαν». το οποίο μεταξύ άλλων όριζε πως « Όστις θέλων αποσπάση εν μέρος εκ του όλου της Επικρατείας ή να ευκολύνη τα προς τούτο το τέλος τείνοντα σχέδια, συνώμοσεν ή διήγειρε στάσιν ή συνεννοήθη με ξένους ή κατήρτισεν ενόπλους ομάδας ή έλαβεν μετοχήν εις τοιαύτας προδοτικάς ενώσεις τιμωρείται με θάνατον» Αυτό το ψήφισμα όριζε τη σύσταση έκτακτων στρατοδικείων που οι αποφάσεις τους θα ήταν τελεσίδικες. (Ο νόμος αυτό είχε ισχύ κυρίως για τους ενεργά και θερμά προπαγανδίζοντες  τον "τρίτο γύρο" και τους μετέχοντες στον Δημ. Στρατό.Από αυτόν το νόμο πράγματι έγινε ο «χαμός», διωχθηκαν και εκτελέστηκαν μέχρι το 1949 με «πρόχειρες» αποφάσεις  των εκτάκτων στρατοδικείων πολλοί άδικα.)

-Την 11 Σεπτεμβρίου 1947, ο Α. Ν. 428/47 της κυβέρνησης Σοφούλη , πρόσφερε αμνηστία σε όσους αντάρτες παραδίνονταν με τον οπλισμό τους. (Ανταποκρίθηκαν μόνο, 1120 ένοπλοι, κυρίως από βοηθητικές υπηρεσίες του λεγόμενου Δημοκρατικού Στρατού.)
-Την 27 Δεκεμβρίου 1947 δια  του Α.Ν. 509 το ΚΚΕ, ΕΑΜ, Ε.Α. τίθονται σε παρανομία και επίσης : «Ὅστις ἐπιδιώκει τὴν ἐφαρμογὴν ἰδεῶν ἐχουσῶν ὡς ἔκδηλον σκοπὸν τὴν διὰ βιαίων μέσων ἀνατροπὴν τοῦ Πολιτεύματος, τοῦ κρατούντος κοινωνικοῦ συστήματος ἢ τὴν ἀπόσπασιν μέρους ἐκ τοῦ ὅλου τῆς ἐπικρατείας, ἢ ἐνεργεῖ ὑπὲρ τῆς ἐφαρμογῆς αὐτῶν προσηλυτισμὸν τιμωρεῖται ἐὰν μὲν εἶναι ἀρχηγὸς ἢ ὁδηγὸς διὰ τῆς ποινῆς τῶν προσκαίρων δεσμῶν, εἰς ἰδίως δὲ βαρείας περιπτώσεις διὰ τῆς ποiνῆς τῶν ἰσοβίων δεσμῶν ἢ τοῦ θανάτου, ἐὰν δὲ εἶναι ἁπλοῦς συστασιώτης διὰ ποινῆς φυλακίσεως, εἰς ἰδίως δὲ βαρείας περιπτώσεις διὰ τῆς ποινῆς τῆς εἱρκτῆς ἢ τῶν προσκαίρων δεσμῶν.»
- Ο Νόμος 1504/1950 «περί αναθεωρήσεως των αποφάσεων των Στρατοδικείων κλπ».

-Τον Απρίλιο του 1952, η κυβέρνηση Πλαστήρα ψηφίζει τον  Ν.2058/1952  «Περί μέτρων ειρηνεύσεως», που  μετατράπηκαν σε ισόβια όλες οι θανατικές καταδίκες και επιτράπηκε η αναθεώρηση δικαστικών αποφάσεων κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, βάση αυτού είχαμε απολύσεις ορισμένων κατηγοριών φυλακισμένων και εξορισμένων. }

Ο Ευαγγ. Λέκκας μετά την Συμφωνία της Βάρκιζας διώχθηκε από το καθεστώς,και μετά το Μάρτιο του ΄45 κρύφτηκε μέχρι και τον Οκτώβριο του 1945, οπότε παρουσιάζεται οικειοθελώς στις αρχές. Την 04/02/1946 φυλακίζεται ως φυσικός αυτουργός εγκλημάτων, μέχρι 19/10/1950. Στο διάστημα αυτό διαδραματίζεται μία πρωτοφανής δικαστική διαδικασία, με ανάλογες δικαστικές αποφάσεις  που ίσως είναι άνευ προηγουμένου.
        Ο Λέκκας θα είχε εκτελεστεί, εάν ως δικηγόρος ο ίδιος, δεν ήταν δεινός στα νομικά, εάν δεν έκανε «Δήλωση μετανοίας», εάν δεν ενδιαφέρονταν γι΄ αυτόν υψηλά ιστάμενοι του καθεστώτος ,εάν δεν κατονόμαζε άλλους ως υπευθύνους για την σφαγή που τον κατηγόρησαν και εάν δεν είχε την αμέριστο συμπαράσταση και βοήθεια της μετέπειτα γυναικός του , Κορίνθιας Αγγελικής Παπαλεονάρδου (ή Μόσχω) και άλλων «μορφωμένων συντρόφων» του.

H Δασκάλα Αγγελική Λέκκα-Παπαλεονάρδου,(1916-2002) στο βιβλίο της  «Το άστρο της χαράς…να το καρτεράς»-επιμέλειας Μαίρης και Λιλής Λέκκα - εκδώσεις “lefkiselida”, καταγράφει άγνωστα δρώμενα,  για την ίδια ,τον σύζυγο της και πολλών άλλων. Τα λίγα αναφερόμενα στο βιβλίο, είναι  αξιόπιστα και συμπληρώνουν με γεγονότα και ονόματα, την δύσκολη ιστορία της ταραχώδους εκείνης εποχής, στην περιοχή!

Κατωτέρω κάποια αποσπάσματα, του βιβλίου, σχετικά με τα ανωτέρω, με ψηφιακή επιμέλεια, κάποιες σημειώσεις, υπογραμμίσεις, επισημάνσεις και υπομνηματισμούς, υπ΄ εμού :

(2)

Ξεκίνημα

«Στις 4-8-1936, που έγινε η δικτατορία του Μεταξά […] Η ίδρυση της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΟΝ) τον Νοέμβριο του 1936 και υποχρεωτική συμμετοχή σ΄ αυτήν άρχισε να με προβληματίζει.

Δεν είχαμε καμιά σχέση με την πολιτική μέχρι τότε. Ήμαστε με βασιλόφρονες, αλλά στο σπίτι μου και στις παρέες μου δεν ασχολούμασταν με την πολιτική.» (Σελ.18)

«…Πραγματικά, μόλις πήρα το πτυχίο μου από το Αρσάκειο,(Διδασκαλείο) διορίστηκα «θελήσει Προέδρου» (Παναγή Τσαλδάρη), του οποίου ο πατέρας μου ήταν προσωπικός φίλος, στο Βραχάτι Κορινθίας (30-5-1935), όπως έλεγε το σχετικό τηλεγράφημα του ιδιαιτέρου του.» (Σελ.17)

    «Δούλεψα σαν δασκάλα πριν το πόλεμο στον προσφυγικό συνοικισμό Κορίνθου[.....] Η θητεία μου, όμως στον συνοικισμό της Κορίνθου γέννησε σκέψεις και απορίες. Γιατί υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί;Γιατί τα παιδιά της προσφυγιάς πεινάνε και είναι ρακένδυτα; Κάποιος διευθυντής, αν θυμάμαι καλά, ο αείμνηστος Δημήτρης Τσακόπουλος( σ.σ.βιβλίου:Τον πατέρα του Δημήτρη Τσακόπουλου, Χρήστο, σκότωσαν οι Γερμανοί στις 10 Μαρτίου 1944 στο χωριό του, το Κεφαλάρι (Ντούσια) Κορινθίας/σ.εμού: ΤΣΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ του Δημήτρη, αγρότης. Γεννήθηκε στο Κεφαλάρι το 1870. Μετά τη μάχη της Ντούσια τον σκότωσαν οι Γερμανοί στο χωριό του, στην επιδρομή που έκαναν στις 11-3-1944.) τα παρουσίασε στους επισήμους , σε παρέλαση εθνικής επετείου, ξυπόλητα και με την σημαία σε καλάμι, αντί για ιστό, θέλοντας να τονίσει την πραγματική τους κατάσταση. Οι κάτοικοι της πόλης τα ονόμασαν «το τάγμα των ξυπόλητων». Πολλά και ατέλειωτα ερωτηματικά με βασάνιζαν.» (Σελ.19) *
(*σ. εμού: Είναι γνωστό ότι εκ των  Μικρασιατικών προσφύγων πανελλαδικώς, αναδείκτηκαν πολλοί σκληροί και φανατικοί, κομμουνιστές και αντάρτες, λόγω του πρόσφορου και εύκολου "αφιονισμού" τους, από την κομμουνιστική ιδεοληψία μιάς και ήσαν ταλαιπωρημένοι, φτωχοί και χωρίς τον "ήλιο μοίρα"! Στην φωτογραφία παιδιά από «το τάγμα των ξυπόλητων» του Λουτρακίου το Φθινόπωρο του 1944, εκπαιδεύονται στα όπλα για να "πάρουν εκδίκηση" !!! )

     «Ήρθε ο πόλεμος. Και οι ήρωες που πολεμούν σαν Έλληνες έγιναν σκλάβοι. Πήγα εθελόντρια αδερφή, αφού είχα λάβει αντίστοιχη εκπαίδευση πριν από τον πόλεμο, γιατί γέμισαν το Νοσοκομείο Κορίνθου (που τότε ήταν στη διασταύρωση των οδών Δερβενακίων και Δαμασκηνού), τα σχολεία και η Μητρόπολη Κορίνθου από τραυματίες, όχι μόνο του μετώπου, αλλά και τους φρικτά ακρωτηριασμένους φαντάρους που επέστρεφαν στην πατρίδα και βομβαρδίστηκαν στις 25-4-1941 από τους ναζί στον σιδηροδρομικό μας σταθμό. Ήταν Σάββατο πρωί, παραμονή της Κυριακής του Θωμά, όταν τα γερμανικά στούκας (αεροπλάνα καθέτου εφορμήσεως) άρχισαν να βομβαρδίζουν τα τρένα με τους φαντάρους που επέστρεφαν από το μέτωπο. Ώρες τραγικές για την Κόρινθο, πολλοί νεκροί και τραυματίες. Την επόμενη ημέρα άρχισε η μανιακή επίθεση από τον αέρα για την κατάληψη του Ισθμού της Κορίνθου και πολλοί Γερμανοί αλεξιπτωτιστές έπεσαν από τα αεροπλάνα στην περιοχή του Ισθμού. Άρχισαν μάχες στις πλευρές του, η γέφυρα από τους βομβαρδισμούς κατέρρευσε, παρασύροντας στη διώρυγα πολλούς Γερμανούς, που ήταν ήδη πάνω στη γέφυρα. Η Κόρινθος είχε πια παραδοθεί.» (Σελ.20) / (σ.εμού: περισσότερα και ακριβέστερα για την κατάληψη της Κορίνθου από τους Γερμανούς βλ. προηγούμενη ανάρτηση (097))

===============================================

«Ο Βαγγέλης, αφού έμεινε ένα χρόνο στο χωριό, στα κτήματα που είχαν, έφυγε κρυφά και πήγε στην Αθήνα στον θείο του Ιωάννη Κόλλια, αδερφό της μητέρας του Δήμητρας, χρηματιστή, που τον βοήθησε να βγάλει τη Σχολή Τριατατικών (ΤΤΤ) Αθηνών, τα τρία Τ, όπως τα έλεγαν τότε (Ταχυδρομείο, Τηλέφωνο, Τηλέγραφος).

Διορίστηκε στην Ξάνθη, δούλεψε εκεί δύο χρόνια ως τηλεγραφητής. Στη συνέχεια έκανε αμοιβαία μετάθεση με κάποιον συνάδερφό του, που ονομαζόταν Ρουσσάκης, ήρθε στην Αθήνα. Μάλιστα σε μια απεργία τον συλλάβανε, γιατί ήταν η δικτατορία Μεταξά. Πέρασε από δίκη με υπερασπιστή τον μεγάλο αργότερα ποινικολόγο Σταύρο Κανελλόπουλο, που τον είχαμε πάλι δικηγόρο στη δίκη του Βαγγέλη στο Κακουργιοδικείο Ναυπλίου το 1947.

Στην Αθήνα συνέχισε να εργάζεται στα ΤΤΤ και έχοντας πάντα τη συμπαράσταση του πλούσιου θείου του Ιωάννη Κόλλια, γράφτηκε και σπούδασε εργαζόμενος στη Νομική Σχολή.» (Σελ.41-42)

(3)

«Όσοι δεν είχαν χρήματα (και εννοώ βέβαια μόνο λίρες) ή περιουσία να πουλήσουν, ζητιάνευαν εξαθλιωμένοι και έψαχναν τα σκουπίδια μήπως βρούν κάτι. Στην Κόρινθο ερχόντουσαν διάφοροι από την Αθήνα και πουλούσαν σε εξευτελιστικές τιμές πολύτιμα πράγματα για λίγο λάδι ή λίγο ή λίγο φαγητό. Εμείς παρά το γεγονός ότι είχαμε κάποια κτήματα από τα Αγγελόκαστρο Κορινθίας, το χωριό της μητέρας μου,, μας εφοδιάζαν με διάφορα πράγματα, κάποια στιγμή νιώσαμε την πείνα να χτυπάει και τη δική μας πόρτα.[…..] Φτιάξαμε λοιπόν μια όμορφη συντροφιά με τον Κώστα(Ντίνο) Παπαχρήστου-Ρομπόκο, τη Μιμίκα Κατσουλάκου-Χατζηόγλου, τον Στάθη Δρομάζο και άλλους φίλους.

Ο Στάθης θα συλληφθεί τον Δεκέμβριο του 1950, θα δικασθεί αργότερα μαζί με τον Νίκο Μπελογιάννη στις 19-5-1951, για παράβαση του Α.Ν. 509/1947, θα καταδικασθεί σε θάνατο, η ποινή δεν θα εκτελεστεί, θα ζήσει αρκετό καιρό σε διάφορες φυλακές περιμένοντας την εκτέλεση, θα αποφυλακισθεί το 1960 και μέχρι τις 5-4-1983, που η καρδιά του έπαυσε να χτυπάει θα παραμείνει ένας καλός, αγαπημένος και πολύτιμος φίλος. Θέλω εδώ να σημειώσω ότι στο σπίτι του πατέρα του, Επιθεωρητή Ι. Δρομάζου, που ήταν τότε  στην οδό Κολιάτσου 43 στην Κόρινθο είχε εγκατασταθεί αργότερα ο λοχαγός των ταγμάτων ασφαλείας Γ.Τ. και από το σπίτι χάθηκαν 300 τόμοι βιβλίων έπιπλα, σκεύη κ.α. για τα οποία υπήρχε η πληροφορία ότι πουλήθηκαν. Κάποιος τίμιος άνθρωπος του παρέδωσε 100 τόμους, όσο για τα υπόλοιπα μάταια τα αναζητούσε.*(* σ.εμού: Εκ του βιβλίου το απόκομμα της εφημερίδος "Λευτεριά" 23/11/1944 (ΕΛΙΑ) με απόδοση των γραφομένων υπ΄ εμού .

"Από το σπίτι του Επιθεωρητού σχολείων Ι. Δρομάζου, κατοίκου Κορίνθου (Κολιάτσου 43) στο οποίο είχε εγκατασταθεί ο λοχαγός των Ταγματαλητών Γεώργιος Τρίκκας, χάθηκαν 300 τόμη βιβλία και διάφορα άλλα έπιπλα και σκεύη. Ο ιδιοκτήτης των έχει την πληροφορία ότι τα βιβλία πουλήθηκαν ή διανεμήθηκαν, μέσα στην Κόρινθο και παρακαλεί καθένα που έχει στην κατοχή του ή γνωρίζει κάτι να ειδοποιήση τον ίδιον ή την Εθνική πολιτοφυλακή. Άς μιμηθούν όλοι το παράδειγμα του τίμιου συναγ. Παπουτσάκη, που παρέδωσε ήδη περίπου 100 τόμους." )

Ο Ντίνος  μόνιμος αξιωματικός (λοχαγός πυροβολικού) θα βρεθεί με το ψευδώνυμο Προυσσός (από τον τόπο καταγωγής του) στους Καλλιάνους Κορινθίας σαν υπεύθυνος του ΕΛΑΣ Στυμφαλίας, θα υπηρετήσει στον ΙΙ λόχο του 6^ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, θα εκλεγεί Εθνοσύμβουλος Κορίνθου στην Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), γνωστή σαν κυβέρνηση του βουνού, θα βρεθεί εξόριστος στο Τρίκερι και στη συνέχεια θα εκδιωχθεί από το στρατό, πληρώνοντας πολύ ακριβά για όλη τη ζωή του την παραπάνω δράση του. Όσο για τη γυναίκα του Έλλη, θα έχει τη δική της δράση, με το ψευδώνυμο Μάρω, θα βρεθεί στο βουνό, οι αξέχαστοι γονείς της Δημήτρης και Μαρίκα Ρομπόκου θα φυλακισθούν από τους Γερμανούς, θα μιλήσει στο λαό στις 9-10-1944 (επομένη της απελευθέρωσης της Κορίνθου) σαν εκπρόσωπος της ΝΕ-ΕΑΜ και θα μοιρασθεί με μεγάλη αξιοπρέπεια με τον Ντίνο τις συνέπειες).(Σελ. 22-23) *
{*σ.εμού γιά: ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΣΤ.-(Προυσσός// Π... Κ...) !
1) «…Μετα τινα λεπτά με καλεί εις το τηλέφωνον ο φρούραρχος Καλλιάνη υπολοχ. Παπαχρίστου…» (Σελ. 82-Βιβλίο Βαζαίου)
2)

[ «Εξέτασις Μάρτυρος» Στεργιόπουλου Μιλτιάδη

(περί της εν γένει δράσεως του λοχαγού πυροβολικού Π… Κ…)  

ΕΡ.: Τι γνωρίζεις για τη δράσιν του λοχαγού πυροββολικού Π… Κ… κατά την διάρκειαν της κατοχής.

ΑΠ.: Ο λοχαγός πυροβολικού Π… Κ… ήτο εξ αρχής, δηλαδή από αρχάς 1943, εις την οργάνωσιν του Ε.Α.Μ. Ως δε επληροφορήθην ήτο υπεύθυνος δια την οργάνωσιν του Ε.Λ.Α.Σ. εις την πόλιν της Κορίνθου. Τούτο επληροφορήθην εξ άλλων συναδέλφων οίτινες διέμενον κατά την περίοδον αυτήν εντός της Κορίνθου (λοχαγός Μαυραγάνης Γεώργιος, λοχαγός Τσιπάς Αριστείδης, λοχαγός Τσαντήλας Παναγιώτης) και τους οποίους προσεπάθησε να προσηλυτίση. Τον Φεβρουάριον ή Μάρτιον του 1944 εγκατέλειψε την πόλιν της Κορίνθου και μετέβη εις Καλλιάνη Στυμφαλίας όπου ηργάζετο ως υπεύθυνος του Ε.Λ.Α.Σ. της περιοχής Στυμφαλίας και ήτο φρούραρχος του Ε.Λ.Α.Σ. Τους ως άνω μήνας ήμουν κρατούμενος του Ε.Λ.Α.Σ. και μακράν της της περιοχής εις Καλάβρυτα ή Γορτυνίαν, αλλά γνωρίζω ότι ο εν λόγω λοχαγός μετά του δικηγόρου Γιαμπουράνη ανέκρινον τους γονείς μου και τον αδερφόν μου κρατούμενους εις Καλλιάνη. Κατόπιν κατετάγη εις τον ενεργόν Ε.Λ.Α.Σ. του 6^ου Συντάγματος και εις το επιτελείον του συντάγματος του οποίου η έδρα ήτο εις χωρίον Εξοχή του δήμου Αλέας.

ΕΡ.: Γνωρίζεις αν ευθύνεται ούτος δια τας γενομένας σφαγάς εις την περιοχήν Κορινθίας και ποίας συγκεκριμένως.

ΑΠ.: Δεν γνωρίζω διότι από της 14^ης Φεβρουαρίου 1944, συλληφθείς από τον Ε.Λ.Α.Σ., απεμακρύνθην της περιοχής. Μέχρι της 14 Φεβρουαρίου 1944, δεν είχον γίνει εγκλήματα ειμή μόνον ορισμένων ανδρών της άλλοτε ομάδος μου οίτινες εξετελάσθησαν από τον Γρίβαν (Δασόπουλον Γεώργιον, αγρονόμον). Τα εγκλήματα έγιναν τους μήνας Απρίλιον και Μάιον του 1944. Πληροφορίας μόνον έχω από τους κατοίκους της περιοχής Αλέας ότι ήτο από τους σημαίνοντας.

ΕΡ.: Γενικώς τι γνωρίζεις περί τούτου εξ ιδίας αντιλήψεως.

ΑΠ: Γνωρίζω ότι ήτο οπαδός του Κ.Κ.Ε. και ηργάζετο μετά της συζύγου του. Ήτο από τους πλέον σημαίνοντας του 6^ου Συντάγματος του Ε.Λ.Α.Σ. Ως δε γνωρίζω καλώς, οι τοιούτοι σημαίνοντες οπαδοί του Κ.Κ.Ε. συνήρχοντο εις σύσκεψιν και απεφάσιζον δι΄όλα τα ζητήματα και δια τας εκτελέσεις των αντιδραστικών, ως αποκαλούσα;ν τους μη κομμουνιστάς. Εις χωρίον Καλύβια Φενεού, όπου τον συνάντησα τον Δεκέμβριον 1943, ούτος παρακολουθούσε απάσας τας κινήσεις μου και προσεπάθει να πληροφορηθή τι περί των κινήσεών μου και ενεργειών μου. Επίσης προσεπάθει να με πείση  ν΄ αποστείλω σημειώματα προς τους εις Κόρινθον διαμένοντες συναδέλφους οίτινες δεν επείθοντο να εγασθούν προς όφελος του Ε.ΑΜ.- Ε.Λ.Α.Σ., παρά μόνον ότα θα εδίδετο διαβεβαίωσις περ΄ εμού. Λεπτομερή στοιχεία δύναται να δοθούν παρά των κατοίκων των εν λόγω περιοχών. Η γνώμη μου είναι ότι ευθύνεται δι΄ εκτελέσεις, λόγω της θέσεως ήν κατείχε, ασχέτως εάν ο ίδιος δεν εξετέλεσε. Δέον δε να μη επιζητηθή διά της ανακρίσεως απόδειξις περί ιδιοχείρου εκτελέσεως διότι το Κ.Κ.Ε. δεν εξέθετε τα σημαίνοντα στελέχη του ως ήτο ο περί ού ο λόγος λοχαγός.] (Βιβλίο: "ΜΟΝΙΜΟΙ ΑΞΙΟΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΟΝ Ε.Λ.Α.Σ"./Γιάννης Πριόβολος/εκ. Αλφειός)}

«Έτσι έφθασε το φθινόπωρο του 1942 κι΄ένα απόγευμα ο φίλος Στάθης Δρομάζος μου έφερε στο σπίτι το βιβλιαράκι του Δημήτρη Γληνού. “Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ” […] Εδώ χρειάζεται να γυρίσω λίγο στην περασμένη ζωή μου. Πρίν από τον πόλεμο άκουγα τη λέξη κομμουνιστής κι έτρεμα από το φόβο μου, γιατί είχα ακούσει φοβερά πράγματα σε βάρος τους. Όταν εργαζόμουνα στο Συνοικισμό Κορίνθου, γνώρισα την οικογένεια του αείμνηστου τσαγκάρη Θεόδωρου Μανιατέα (σ.σ. βιβλ. Ο Θεόδωρος Μανιατέας είχε μικρασιατική καταγωγή και ήταν υποψήφιος του ΚΚΕ στις εκλογές του 1935. Είχε συλληφθεί κατά την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά και οι ελληνικές αρχές τον παρέδωσαν στους κατακτητές και εκτελέστηκε στην Καισαριανή την Πρωτομαγιά του 1944, στη γνωστή εκτέλεση των 200. Άφησε πίσω του τρία ορφανά κορίτσια και τη γυναίκα του.) /*(*σ.εμού. ΜΑΝΙΑΤΕΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ του Νικόλα, τσαγκάρης. Γεννήθηκε στη Μ. Ασία το 1902. Ήρθε πρόσφυγας στην Κόρινθο και δούλευε σε τσαγκαράδικο, τεχνίτης. Στέλεχος του ΚΚΕ προπολεμικά και υποψήφιος στις Βουλευτικές Εκλογές του 1935.

Τον συνέλαβαν κατά την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά. Οι Ελληνικές αρχές τον παρέδωσαν στους κατακτητές μαζί με άλλους κομμουνιστές. Από φυλακή σε φυλακή, βρέθηκε στο Χαϊδάρι. Τον εκτέλεσαν στην Καισαριανή με την εκτέλεση των 200 της Πρωτομαγιά του 1944.)

«Ας ξαναγυρίσω στο φθινόπωρο του 1942. Μετά τις εξηγήσεις του Στάθη Δρομάζου οργανώθηκα στο ΕΑΜ τον Σεπτέμβριο του 1942.» (Σελ. 29)

(4)

«Ο Βαγγέλης Λέκκας, μετέπειτα σύζυγός μου, με κάποιους άλλους, τους δικηγόρους Τάσο Δόντη, Περίανδρο Τόγια, Νίκο Γιαμπουράνη,*(*σ.εμού. Ο  Νίκος Γιαμπουράνης τοποθετήθηκε ένα διάστημα Φρούραρχος στο Χωριό Καλλιάννη,Ο Σταύρος Καλαράς στο βιβλίο του (βλ. ανάρτηση 059/σελ.41) αναφέρει: «πληροφορηθήκαμε ότι στο Καλλιάνι βρίσκεται ως φρούραρχος ο συμπολίτης μας Κορίνθιος και συμμαθητής μου Νίκος Γιαμπουράνης, και παρακαλέσαμε κάποιο διερχόμενο να τον ειδοποιήσει ότι θέλουμε να τον συναντήσουμε, δίδοντας τα ονοματά μας… Δυστυχώς, για λόγους που δεν γνώρισα μέχρι σήμερα, δεν ήλθε να μας ιδεί. Ίσως να έλειπε ή να ήταν απασχολημένος.»
       Αναφέρεται επίσης ό τι ήταν υπεύθυνος για την σφαγή , (συμμετέχοντας ο ίδιος στην κακοποίηση) του παπά από το χωριό Στιμάγκα, Νικόλαου Μπερτσεκά, που είχε μεταφερθεί στο χωριό Καλλιάνη για ανάκριση.
       Μετεμφυλιακά «φοβόταν» να επισκεφτεί τα χωριά της Στυμφαλίας. Έγινε και αυτός ενεργός, πολιτικός φίλος του Κορίνθιου πολιτευτή και υπουργού της δεξιάς Κων. Παπακωσταντίνου (ή Σιούτη).) τον δάσκαλο Χρήστο Πούλο κ.α. πρωτοστάτησαν στην εαμική κίνηση της κατοχής στην Κορινθία. Ήδη από τις 20-2-1942 ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ και αργότερα (10-10-1943) στον ΕΛΑΣ.

Στην Κόρινθο συγκροτήθηκε τοπική επιτροπή τον Οκτώβριο του 1942, εάν θυμάμαι καλά, την οποία απετέλεσαν ο Μιλτιάδης (Μέλτης) Αγγελόπουλος, καθηγητής της Ιεροδιδασκαλείου, ο Κώστας Κούτρας, Διευθυντής της Αγροτικής Τράπεζας, ο Παναγιώτης Τόμπρος, βιομήχανος, Ο Μιχαήλ Θεοδώρου, κτηματίας, ο Χρήστος Βλάσσης, συμβολαιογράφος, ο Ντίνος Παπαχρήστου, αξιωματικός, ο Τάκης Πετρίδης, δικηγόρος, ο Τάσος Δόντης, δικηγόρος, ο Ευάγγελος Λέκκας, δικηγόρος, και άλλοι. Τον Οκτώβριο του 1943 ο Τάσος Δόντης ανέβηκε στο βουνό και μετά εντάχθηκε με τον Χρήστο Βλάσση στην Τροιζηνία σαν διαφωτιστής και οργανωτής της αυτοδιοικήσεως. *(*σ.εμού: «..στο Κρανίδι τον Γεροδήμο, δικηγόρο από την Κόρινθο που το πραγματικό του όνομα ήταν Τάσος Δόντης, το Κατσιαντώνη (Ψευδώνημο) και άλλους τρεις σαν στελέχη του ΕΑΜ. Αμέσως έστησαν με διάφορους Κρανιδιώτες την οργάνωση του ΕΑΜ με γραμματέα τον Τάσο Δόντη.» (Από βιβλίο: “ΤΟ ΚΡΑΝΙΔΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΘΗΘΕΙΕΣ ΤΟΥ”-B.ΛΑΔΑ-Σελ.167)) Τον Χρ. Βλάσση τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στην Επίδαυρο και τον εκτέλεσαν στην Δήμαινα Αργολίδος στις 21-6-1944. Αργότερα στις 25-3-1944, η Πελοποννησιακή Επιτροπή του ΕΑΜ όρισε αρχηγό του ΕΑΜ Πελοποννήσου τον Μητροπολίτη Ηλείας Αντώνιο. Εδώ θέλω να σημειώσω ότι τον Τάκη Πετρίδη, που αργότερα ήταν Εθνοσύμβουλος της ΠΕΕΑ, κρέμασαν οι Γερμανοί στις 9-3-1944, στα «Ψηλά Αλώνια» της Πάτρας, μαζί με τον Χρήστο Χωμενίδη, δικηγόρο από την Ακράτα, Εθνοσύμβουλο και αυτόν στην ΠΕΕΑ και εκπρόσωπο του ΣΚΕ.

Μόλις οργανώθηκα, έφτιαξα με τις Μιμίκα Κατσουλάκου-Χατζηόλου, Έλλη Ρομπόκου-Παπαχρήστου, Μπετίνα Ζάχου-Νώτη, Μαρία Μασμανίδου-Ανδρεαδάκη *(*σ.εμού: Κική(Κυριακή-Μαρία) Μασμανίδη. Η οικογένειά της, ομογενείς-ποντιακής καταγωγής- από τo SOCHI Ρωσίας, είχε εγκατασταθεί στα Αθίκια Κορινθίας από το 1938 όταν ήρθαν στην Ελλάδα μετά τις διώξεις των Ελλήνων από τον Στάλιν. Εκεί ο πατέρας της Φωκίων εφονεύθη από θραύσμα βόμβας από τον βομβαρδισμό των Γερμανών όταν πρωτοκατέλαβαν την Κορινθία , όπως και ο αδερφός της Γιάννης από "Γερμανοτσιολιάδες" το Μάϊο του 1944 στη τοποθεσία-εκκλησία Παναγιά Ρη(ει)τού των Αθικίων (μαζί του εκεί εκτελέστηκε και ο Αθικιώτης Χρήστος Δημ.Τόγιας και θάφτηκαν κοντά στην εκκλησία από τους εντοποίους τους), η ίδια ήταν στο ΕΑΜ/ΚΚΕ και στον ΕΛΑΣ ως ασυρματίστρια και κατόπιν στον Δημ. Στρατό. Συνελήφθηκε  το 1948 και έκανε φυλακή στη Λάρισα μέχρι το 1950. Σε ερημοκλήσι του χωριού Κλένια-Κορινθίας αρχές του 1944, παντρεύτηκε  τον γνωστό, Δημήτριο Ανδρεαδάκη (ή Γκαβό), από το Λουτράκι.)  την πρώτη πεντάδα. Έτσι ξεκίνησε η πρώτη γυναικεία οργάνωση του ΕΑΜ στην Κόρινθο. Δε χρειάζονται λεπτομέρειες για την οργανωτική δουλειά μου, σημασία έχει ότι, μέχρι τον Οκτώβρη του 1943, είχαμε γεμίσει πεντάδες όλες τις γειτονιές της πόλης και η οργάνωση προχωρούσε με γοργό ρυθμό. Στην Αρχαία Κόρινθο επικεφαλής ήταν η Μαρία Βλάχου, με την οποία θα βρεθούμε αργότερα συγκρατούμενες.

Εδώ θέλω να σημειώσω ότι από τις 27-5-1941 είχε δημιουργηθεί από τους Παντελή Σίμο, Σπύρο Αντύπα, Κλέωνα Παπαλοϊζο, Γεώργιο Βασιλόπουλο και Διονυσία Κωσταδούλου-Παπαδομιχελάκη ή Εθνική Αλληλεγγύη (ΕΑ), η οποία προσέφερε πάρα πολλά την περίοδο της μεγάλης πείνας, όταν ο κόσμος πέθαινε στους δρόμους. Μοίρασε τρόφιμα, φρόντισε τους κρατουμένους και τις οικογένειές τους, οργάνωνε λαϊκά συσσίτια και έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη διάσωση των 600 κρατουμένων της Ακροναυπλίας που κινδύνευαν να πεθάνουν από πείνα, έως ότου έφθασε ο Ερυθρός Σταυρός.» (Σελ.30)

(5)

«Τον Ιανουάριο του 1943 ένα τραγικό γεγονός θα μας συγκλονίσει οικογενειακά. Ο αγαπημένος πρώτος εξάδερφος της μητέρας μου Βασιλικής, Νίκος, γιός του Βασιλείου Καρσιώτη και της θείας της Όλγας Ειρήνη (αδελφής της μητέρας της Παγώνας, συζύγου Γεωργίου Κωτσάκου), εκτελείται από τους Γερμανούς σε ηλικία 38 ετών. Ο Νίκος είχε γεννηθεί το 1905 στο Αγγελόκαστρο Κορινθίας, ήταν στρατιωτικός γιατρός, υπηρετούσε στον Πόρο και συνελήφθη με την κατηγορία της περίθαλψης Άγγλων και κατοχής πομπού. Η δίκη του έγινε τον Δεκέμβριο του 1942 στο Στρατοδικείο Παρνασσού. Στο Μέγαρο του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός, που βρίσκεται πίσω από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Καρύκη, στη μεγαλόπρεπη αίθουσα των συναυλιών, με τον αγκυλωτό σταυρό και την γερμανική σημαία να κυριαρχούν, γινόντουσαν οι συνεδριάσεις του πενταμελούς Γερμανικό Στρατοδικείου. Ο Νίκος αθωώθηκε, αλλά ενώ επρόκειτο να απολυθεί, εκτελείται ως όμηρος από τους Γερμανούς στις 7-1-1943. Έχει προηγηθεί η ανατίναξη στις 20-9-1942 των γραφείων της ναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ στην οδό Πατησίων 8 από την αντιστασιακή οργάνωση ΠΕΑΝ (Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων). Έτσι ο Νίκος μαζί με τον Νικόλαο Βιρβίλη, φαρμακοποιό από την Πάρο, τον αδερφό του Βασίλειο και άλλους που είχαν συλληφθεί μαζί του με παρόμοιες κατηγορίες, καθώς και κάποιους από τους καταδικασμένους σε θάνατο για την ανατίναξη της ΕΣΠΟ, οδηγούνται με μεγάλη μυστικότητα από τις φυλακές Βουλιαγμένης όπου κρατούνταν, στο Γ΄Νεκροταφείο όπου τους εκτέλεσαν και τους έθαψαν σε ομαδικό τάφο. (Σελ. 33)  *(* σ.εμου. «7-1-43  εκτελέστηκαν   στον ίδιο χώρο  οι Ποριώτες  Νικόλαος  και Βασίλειος  Βιρβίλης - αδέλφια- καθώς και ο γιατρός Νικόλαος Β. Καρσιώτης   που εργαζόταν  στον Πόρο.

Οι τρεις εκτελεσθέντες, ο φαρμακοποιός   Νικόλαος  Βιρβίλης, ο αδελφός του   Βασίλης-πατέρας του  Ποριώτη δικηγόρου κ. Αντώνη  Βιρβίλη-,   και    ο Καρσιώτης,  είχαν συλληφθεί μαζί  με  άλλους 15   στον Πόρο – το Γιώργο Καπέλο, το Γιάννη  Κατακουζηνό, το χρυσοχόο Μιχ. Νάκο, το Διευθυντή της Τράπεζας, τον Τελώνη,  τον  Εφορο  και άλλους-  με την    κατηγορία  ότι   άκουγαν    την Ελληνική  Εκπομπή   του Λονδίνου, που     προέτρεπε   τους Ελληνες  σε  αντίσταση, κι ακόμη  ότι βοηθούσαν  Άγγλους  κομάντος  που τους έκρυβαν στα χτήματά τους.

Τους   δίκασαν στον Παρνασσό, αλλά επειδή  δεν μπόρεσαν να αποδείξουν τις κατηγορίες, τους αθώωσαν, αλλά  κράτησαν   ομήρους   τους  τρεις, που  τους εκτέλεσαν  τελικά, όταν  έγιναν   διάφορα σαμποτάζ, όπως η ανατίναξη  της ΕΣΠΟ   στην Αθήνα, μαζί με άλλους  18  που ήταν   υπεύθυνοι για την έκρηξη.» 
(ΠΗΓΗ: http://www.koutouzis.gr/antistasi.htm))

(6)

«Τον Φεβρουάριο του 1943 γιορτάσαμε στο σπίτι του Στάθη Δρομάζου την επέτειο της ίδρυσης του Κόκκινου Στρατού.[…] Εκεί γνώρισα και τον Βαγγέλη και έμαθα πως ήταν και αυτός στην οργάνωση.

[…] Αργότερα την Πρωτομαγιά του 1943, μαζευτήκαμε σ΄ ένα μικρό καλύβι, στο κτήμα του συμφοιτητή και φίλου του Βαγγέλη, Περίανδρου Τόγια, να εορτάσουμε την εργατική Πρωτομαγιά με τραγούδια και ποιήματα. Εγώ θυμάμαι πως απήγγειλα το «Αμαρτωλό» της Γαλάτειας Καζαντζάκη.

Με τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας στις 9 Σεπτεμβρίου 1943, κατάφερα να πάρω αρκετά όπλα από τους Ιταλούς αντιφασίστες, που είχα γνωρίσει στο επιταγμένο σπίτι μιας θείας μου. Δε γράφω για τη δράση μου, γιατί δεν έχω σκοπό να γράψω την ιστορία της ζωής μου, απλώς σταχυολογώ μερικά περιστατικά, έστω κι αν φαίνονται ασήμαντα, για να ολοκληρώσω την εικόνα της αλλαγής μου από κοσμικής δεσποινίδας σε αγωνίστρια της Αντίστασης με το ψευδώνυμο Μόσχω. Στο τέλος του Οκτωβρίου του 1943 έγινε η περίφημη εαμική σύσκεψη στο χωριό Μποζικάς της Νεμέας Κορινθίας.

Πήγαμε αντιπροσωπείες απ΄όλο το νομό. Είχαν προηγηθεί τα γεγονότα του Φαρμακά όπου η ομάδα του ταγματάρχη Εμμανουήλ Βαζαίου (Βύρωνος) συμφώνησε να συνεργασθεί με τον ΕΛΑΣ και υπέγραψαν μια κοινή δήλωση στην Γκούρα Κορινθίας στις 10 Σεπτεμβρίου 1943. Εδώ πρωτοεμφανίζεται και ο διαβόητος Στάθης ή Τριαντάφυλλος, για τον οποίο θα μιλήσω παρακάτω.

Στη σύσκεψη αυτή, στο χωριό Μποζικάς, ο Εμμ. Βαζαίος με μια λιτή και παλικαρίσια ομιλία, δήλωσε ότι προσχωρεί στον ΕΛΑΣ και αναλαμβάνει τη διοίκηση του 6^ου Συντάγματος. Μίλησαν πολλοί αντιπρόσωποι από το νομό και από τις γυναίκες εγώ. Μου είπαν ότι καλά τα κατάφερα για πρώτη φορά σε τέτοια σύσκεψη.

[…]Το βράδυ εκείνης της ημέρας ο Βαγγέλης, όπως μου είπε το επόμενο πρωί που ετοιμαζόμαστε να φύγουμε, πήρε εντολή να μείνει στο βουνό σαν καπετάνιος του 6^ου Συντάγματος, το οποίο οργάνωσε σε τακτικό στρατό δείχνοντας εξαιρετικές ικανότητες (ήταν έφεδρος ανθυπολοχαγός μηχανικού). Δεν ανέβηκε στο βουνό επειδή κινδύνευε στη πόλη-άλλωστε δεν είχαν αρχίσει ακόμα συλλήψεις-ούτε επειδή ήταν επαγγελματικό στέλεχος, αλλά επειδή ήταν ένας αγνός ιδεολόγος που άφησε το δικηγορικό γραφείο του, τις υποθέσεις του, τα βιβλία του στο έλεος του εχθρού, χωρίς καν να κατέβει να τα κρύψει. Ανέβηκε για να δώσει το «παρών» στο κάλεσμα της Αντίστασης. Έτσι, οι Γερμανοί εποιτάξανε το γραφείο του, που βρισκόταν τότε στην οδό Αδειμάντου 21 (οικία Νικολάου Νιχ. Παπαφίλη) και διέλυσαν τα πάντα[…].

Εδώ θέλω να σημειώσω ότι στην παραπάνω σύσκεψη στο χωριό Μποζικάς το αρχηγείο του 6^ου Συντάγματος άλλαξε σύνθεση. Ο μεν ταγματάρχης Εμμανουήλ Βαζαίος (Βύρων) αντικατέστησε τον Κερκυραίο αντισυνταγματάρχη Ιωάννη Σέρβο (Βούλγαρη), ο οποίος ορίστηκε διοικητής του 12^ου Συντάγματος και αργότερα του του 9^ου Καλαμών, ο δε με μετέπειτα σύζυγός μου Βαγγέλης Λέκκας (Νικήτας) αντικατέστησε τον Ρουμελιώτη πολιτικό καθοδηγητή Κ. Μανούση (Αγησίλαο). Ο Αγησίλαος νωρίτερα είχε βρεθεί στη Βόρεια Πελοπόννησο, στις 19-6-1943, με μεγάλη ομάδα Ρουμελιωτών και συγκεκριμένα στην Αιγιαλεία, όπου ενώθηκαν με το αντάρτικο τμήμα του Δημητρίου Μίχου (Γέρο-Μίχου ή Σταυραετού) στο τέλος του Ιουνίου του 1943. Αργότερα, στις 4-7-1943, στη Ρακίτα Αχαϊας συγκροτήθηκε το πρώτο γενικό Αρχηγείο και αποφασίστηκε από το Αρχηγείο του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου να σταλεί ο Αγησίλαος στην ορεινή Κορινθία.

Ο Βαγγέλης Λέκκας, όπως προκύπτει από το από 24-2-1945 απολυτήριο του ΕΛΑΣ (ΙΙΙ Μεραρχία, 6^ο Σύνταγμα), που παραθέτω στο Παράρτημα, αρ. 18, είχε καταταγεί στον ΕΛΑΣ στις 10-10-1943 και υπερέτησε μέχρι τις 12-4-1944. Στις 31-3-1944, σε σύσκεψη στελεχών Αρχηγείου ΕΛΑΣ-Πελοποννησιακής Επιτροπής και Νομαρχιακής στο Γυμνό Αργολίδος, αποφασίστηκε να τοποθετηθεί ο Βαγγέλης στην Πελοποννησιακή Επιτροπή του ΕΑΜ για την Αργολιδοκορινθία με έδρα την Τρίπολη. Εκεί θα βρίσκονταν και οι φίλοι του Μιλτιάδης Αγγελόπουλος και Θεόδωρος Κατριβάνος. Στη θέση του Βαγγέλη σαν καπετάνιος του 6^ου Συντάγματος τοποθετήθηκε ο Μήτσος Γλυκοφρύδης (Μενέλαος) » (Σελ.38-39)

(7)

«Στις 25-11-1943 έγινε στη Στρέζοβα (Δάφνη) Καλαβρύτων η πρώτη Παμπελοποννησιακή Συνδιάκεψη ΕΑΜ, ΕΠΟΝ,ΕΑ, ΕΛΑΣ, στην οποία πήρε μέρος και το 6^ο Σύνταγμα με εκπροσώπους τον Μανώλη Βαζαίο και τον Βαγγέλη Λέκκα.[…].

Η πραγματοποίηση της Α΄ Παμπελοποννησιακής Συνδιάσκεψης ήταν το πρώτο και μεγαλύτερο αντιστασιακό γεγονός της Πελοποννήσου. Οι εργασίες της κράτησαν τρεις ημέρες μέσα σε ατμόσφαιρα ενθουσιασμού και η σημασία της ήταν μεγάλη, γιατί στην ελεύθερη Στρέζοβα πάρθηκαν μεγάλες αποφάσεις για τον αγώνα. Πήραν μέρος πάνω από 300 αντιπρόσωποι και εκλέχθηκε 19μελής Προσωρινή Πελοποννησιακή Επιτροπή του ΕΑΜ.» (Σελ.46)

« Το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου 1943 με συνέλαβαν οι Γερμανοί, έχοντας επικεφαλής τον γκεσταπίτη Σταμάτη Πέτρουλα (ανθυπολοχαγό των ταγμάτων ασφαλείας) με καταγωγή από τη Μάνη. Με οδήγησαν στις φυλακές Κολοκούρη στην Κόρινθο (διώροφο κτήριο στη γωνία των οδών Αποστόλου Παύλου και Κύπρου) απ΄ όπου κατόπιν με μετέφεραν στο στρατόπεδο Κορίνθου (κτήρια παλαιών στρατώνων διαμορφωμένα σε φυλακές).

Στην εφημερίδα Λευτεριά με ημερομηνία 20-1-1944 θα δημοσιευθεί η είδηση της συλλήψεώς μου. «Στην Κόρινθο τις τελευταίες μέρες γερμανοί με χαφιέδες του Ράλλη σε συνεργασία με τους εθνοπροδότες Π.,*(* σ.εμού: Πανούσης Βασ.) Π., *(*σ.εμού: Πλαστηρόπουλος Αθ., ή ο Παπαπάνος) Κ., αθρόες συλλήψεις πατριωτών με ονομαστικούς καταλόγους. Πολλοί κατόρθωσαν να ξεφύγουν. Μέσα στους συλληφθέντες είναι οι: Παύλος Λογοθέτης, ανάπηρος του αλβανικού πολέμου και οι δύο του αδερφοί, Ν. Βυζάς δικηγόρος και η γυναίκα του, Γ. Πέτρου ιατρός, Κική Παπαλεονάρδου δασκάλα, Ανδριανή Ράλλη, Ιωάννης Γιαμπουράνης καθηγητής, Απ. Αποστολίδης και άλλοι».

Οι συνθήκες στη φυλακή ήταν πάρα πολύ άσχημες. Ήμαστε σέναν μικρό θάλαμο και στην είσοδο και έξοδο είχε δύο μικρά δωμάτια, που ήταν γραφεία και σ΄ αυτά είχαν τις γυναίκες, τη μια δίπλα στην άλλη. Χωρίς φαγητό, κοιμόμαστε στρωματσάδα. Στο θάλαμο ήταν μαζί μου η Σωτηρία Δόντη, γυναίκα του φίλου του Βαγγέλη, Τάσου Δόντη, η Καλλιόπη Γρηγοροπούλου, φίλη από τη Νεμέα, η Γεωργία Βλάχου, από την Αρχαία Κόρινθο, η αξέχαστη αρχόντισσα Μαρίκα Ρομπόκου-Φωκά, μητέρα της Έλλης Παπαχρήστου, και άλλες πολλές.

Εκείνη την περίοδο φυλακισμένος ήταν και ο πατέρας της Έλλης, Δημήτρης. Επίσης θυμάμαι τον γείτονα Σπύρο Ηλιόπουλο ανάμεσα στους φυλακισμένους να ταλαιπωρείται πολύ, καθώς ήταν μεγάλης πια ηλικίας και ασθενής. Η υπόλοιπη συντροφιά πρόλαβε κι ανέβηκε στο βουνό. Δε θα ιστορήσω λεπτομερώς το τι υπέφερα προσωπικά. Αναφέρω μόνο ότι ο πατέρας μου ήταν άνεργος, ένα μέρος του πατρικού μου σπιτιού, που βρίσκεται στο κέντρο της Κορίνθου, στην οδό Ερμού 41, είχε επιταχθεί από τους Γερμανούς, ο μισθός μου παρακρατείτο και πληρώθηκα πάλι μετά την απελευθέρωση. Τα χειρότερα, για μένα, που έχουν αφήσει ακόμα ανοιχτές πληγές-χωρίς όμως μίσος σήμερα, γιατί, ας παραδεχθτούμε όλοι, τίμιοι ιδεολόγοι της Δεξιάς και της Αριστεράς, έγιναν εγκλήματα από όλες τις παρατάξεις-, είναι τρία:

1. Το φοβερό θέαμα των αγωνιστών που φόρτωναν κάθε λίγο οι Γερμανοί στα καμιόνια και τους πήγαιναν για εκτέλεση στο ιστορικό πια «περιβόλι του Νέγρη».

2. Τα παλικάρια που φόρτωναν κάθε πρωί στη γνωστή «κλούβα», που ευτυχώς απελευθέρωσαν στον Ψαθόπυργο στο τέλος του Ιούνη του 1944 οι αντάρτες. Για τους νεώτερους, «κλούβα» ήταν το ανοιχτό βαγόνι με τα συρματόπλεγμα, μπροστά από τη μηχανή του τρένου, με τη νάρκη τοποθετημένη στο μέσο της κλούβας, στο οποίο έβαζαν οι Γερμανοί τους ομήρους, ώστε σε περίπτωση σαμποτάζ της σιδηροδρομικής γραμμής, να εκτιναχθεί και να σκοτωθούν οι όμηροι. Υπήρχαν δύο γραμμές τρένου, η Άργους-Τριπόλεως και της Πάτρας, με τη φοβερή κλούβα-βαγόνι μπροστά. Καθώς δεν υπήρχαν καθίσματα, οι όμηροι ήταν όρθιοι, αντιμέτωποι με τις διάφορες καιρικές συνθήκες. Οι αντάρτες κατόρθωσαν να ελευθερώσουν τους ομήρους με τη βοήθεια του ηλεκτρολόγου-ομήρου Νίκου Χατζηπαναγιώτου (Μακαρόνα), που έκοψε τα καλώδια που συνέδεαν τη νάρκη με το συρματόπλεγμα. Από τους ομήρους, εκτός από τον Νίκο Χατζηπαναγιώτου, θυμάμαι τους Γιαννακούλια, Γιώργο Χρησταρά, Παντελή Αρβανιτάκη, Τάσο Μάρκελλο, Γεώργιο Βακάλογλου, Πάνο Σοφό κ.α.

3. Οι θρήνοι και τα ουρλιαχτά που έφτασαν μέχρι τους παλιούς στρατώνες, που ήμαστε εμείς, από τα βασανιστήρια που δεχόντουσαν όσοι πιάνονταν στο βουνό και στα χωριά από τα τάγματα ασφαλείας και τους είχαν στα κτήρια των νέων στρατώνων, ακριβώς απέναντί μας.» (Σελ. 47-48)

(8)

«Στις 21 Μαρτίου 1944 οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους πενήντα πρώτους κρατούμενους στην Κόρινθο στο περιβόλι του Νέγρη. Ακολούθησαν πολλές εκτελέσεις τους επόμενους μήνες στον ίδιο χώρο. Η τελευταία έγινε στις 23 Ιουλίου 1944. Μεταξύ αυτών που εκτελέστηκαν στην πρώτη μαζική εκτέλεση, θυμάμαι τους: Λογοθέτη Παύλο(Άρη), γραμματέα της ΕΠΟΝ Κορινθίας. Αποστολίδη Απόστολο, ράφτη με καταγωγή από Μικρά Ασία, που είχαμε συλληφθεί μαζί. Καλυβίτη Παύλο, κουρέα από Κόρινθο, Σπύρου Γεώργιο, δάσκαλο, αδερφό του Θανάση Σπύρου (Μίλτου), που επίσης εκτελέστηκε στην Κόρινθο το 1949, αδέρφια οι δύο τελευταίοι της Μαρίας, συζύγου Ευαγγέλου Γιώτη, Μαγκαφώση Απόστολο, δικηγόρο από το Ξυλόκαστρο και στέλεχος του ΕΑΜ, Ευλογημένο Σπύρο, επιπλοποιό από Κόρινθο, Μπενέκο Απόστολο, αγρότη από Νεμέα, Πλακογιάννη Παναγιώτη, αγρότη από Νεμέα, Πλακογιάννη Χρήστο, ράφτη από Νεμέα, Κωσταντίνο Ψωμά από την Αρχαία Κόρινθο, Τζέκο Παύλο, τσαγκάρη από Κόρινθο, Αλμπάνη Δημήτριο, έμπορο από Κόρινθο, Πλέστη Κώστα, κτηματία από Κόρινθο, Χαριτωνίδη Νικόλαο, δάσκαλο με καταγωγή από Μικρά Ασία, τα δύο αδέρφια στα οποία αναφέρεται οι πιο πάνω στίχος, παιδιά του γιατρού Γεωργίου Τριανταφύλλου (που είχε πεθάνει το 1929), Θύμιο, διαχειριστή του Μονοπωλίου Κορίνθου, και Κώστα, ανώτερο υπάλληλο της Αγροτικής Τράπεζας, τερματοφύλακα του ιστορικού Αχιλλέα Κορίνθου, γνωστό στους τότε ποδοσφαιριστές με το προσωνύμιο Ξιφίας. Τον Κώστα που ήταν πανύψηλος και ωραίο παληκάρι, μας τον είχαν φέρει στο στρατόπεδο, φρικτά βασανισμένο, με σπασμένα δάκτυλα, από τα μπουτρούμια των φυλακών Μεντζελόπουλου (βρίσκονταν στη γωνία των οδών Αράτου και Αποστόλου Παύλου στην Κόρινθο), στα οποία πήγαιναν τα στελέχη που βασάνιζαν. Θα δώ πάλι τον Κώστα νεκρό και θα τον αναγνωρίσω μόνο από το δακτυλίδι που φορούσε. Τόσο φρικτά παραμορφωμένος ήταν από τα βασανιστήρια. Θέλω εδώ να σημειώσω ότι η τραγική χήρα Μαργαρίτα, μάνα των αδερφών Τριανταφύλλου, η οποία το 1941 είχε χάσει και τη δεκατετράχρονη κόρη της Μαρία, από καλπάζουσα φυματίωση, πήγε και παρακάλεσε γονατιστή τον Β.Π., *(* σ.εμού: Φαρμακοποιός, Βασίλειος Πανούσης) συνεργάτη των Γερμανών, λέγοντάς του: «Γλύτωσέ μου τουλάχιστον το ένα από τα παιδιά μου». Δυστυχώς, δεν εισακούστηκε. Βαριές οι ευθύνες του για τις εκτελέσεις των αγωνιστών πατριωτών. Η αδελφή μου Νίτσα, υπάλληλος της ΑΤΕ Κορίνθου τότε, πήγε και αυτή στον Β.Π.  να παρακαλέσει για τη σωτηρία των αδερφών Τριανταφύλλου. Ήταν συνάδερφος με τον Κώστα και συνδεόμαστε φιλικά με την οικογένειά του. Ο Β.Π. βημάτιζε καπνίζοντας, όπως μας διηγήθηκε μετά η αδερφή μου, και η απάντηση ήταν : «Θάνατος και στους δύο».

*(* σ.εμού: Οι άλλοι 36 εκτελεσθέντες στην ομαδική εκτέλεση στο περιβόλι του Νέγρη, την 21 Μαρτίου 1944 είναι:

1) Γιώργος Παυλόπουλος, 2) Γιάννης Μαυρέας, , 3) Τάσος Κ. Κόλλιας, 4) Γιάννης Καραϊσκος, 5) Τέλης Μαλακός, 6) Γεώργιος Πέππας, 7) Παναγ. Πέππας, , 8) Τιμόθεος Δημητριάδης, 9) Κ. Μουσουρλής, ,10) Κώστας Κούης, 11)  Γ. Γουρελίμας, 12) Κώστας Κάϊτζης, 13) Κώστας Γεωργούσης, 15) Παν. Μάλαμας, 16)  Κ. Γ. Παπανικολάου, 17) Κ. Αγκιστριώτης, 18) Κ. Δ. Τσιότζιος , 19) Δ. Παπαδόπουλος, 20) Πέτρος Γκρέκας, 21) Χρ. Χαβιάρας, 22) Γεώργιος Μαντζάρης, 23) Κώστας Πατρίκιος, 24) Παντελής Αργεντίνος, 25) Νίκος Δ. Μπεκιάρης, 26) Γιάννης Δαλαμαρίνης, 27) Ανδρέας  Γ. Λώλος, 28) Ανδρέας Παναγιάν,  29) Γ. Κουτσουλιέρης, 30) Κων. Σταματόπουλος, 31) Κων. Δουβής, 32) Παν. Δ. Σοφός, 33) Χρ. Καρούλιας, 34) Γεωργ. Σπύρου, 35) Δημήτριος Παπαγιαννόπουλος, 36) Κώστας Κυριακόπουλος )

Μετά την εκτέλεση, φιλοξενήσαμε στο σπίτι μας, στην οδό Ερμού 41 στην Κόρινθο, για μεγάλο διάστημα την πονεμένη Μαργαρίτα Τριανταφύλλου.

Από την παραμονή της εκτέλεσης οι Γερμανοί είχαν ανακοινώσει ότι θα εκτελούσαν πενήντα άτομα, μεταξύ των οποίων θα ήταν και δύο γυναίκες. Η Καλλιόπη Γρηγοροπούλου, φίλη από την Νεμέα, κι εγώ. Περάσαμε τη νύχτα τραγουδώντας και το πρωί φορέσαμε τα καλά μας ρούχα και περιμέναμε. Όμως δε φώναξαν τα ονόματά μας. Αργότερα μάθαμε από ένα Γερμανό αντιφασίστα ότι οι Γερμανοί πήραν απόφαση να μην εκτελέσουν γυναίκες. Την ώρα που έπερναν από κοντά μας τους άνδρες για την εκτέλεση φώναξα: «Γειά σας παιδιά, για σας θα φάμε πεντακόσιους!» Είναι κάποιες στιγμές που ξεπερνάς τον εαυτό σου, που ξεχνάς τι θα πει φόβος. Άλλωστε ήμουν τόσο νέα, 28 ετών, γεμάτη ενθουσιασμό, όνειρα, ελπίδες και είχα περάσει την νύχτα άγρυπνη, περιμένοντας και εγώ τον θάνατο. Ήταν φυσικό να θέλω να ενθαρρύνω τους συντρόφους μου την τραγική εκείνη ώρα. Η Γκεστάπο με ανέκρινε την επομένη γι΄ αυτή τη φράση μου. Θέλω όμως να τονίσω ότι δεν με πρόδωσε κανείς και δεν μπόρεσαν οι Γερμανοί να βρούν κανένα στοιχείο ενοχοποιητικό στο σπίτι μου, το οποίο και έκαναν άνω-κάτω. Τους είχαν αναφέρει τόσο πολλά για μένα, που περίμεναν να ανακαλύψουν ολόκληρο οπλοστάσιο. Αν έφθαναν βέβαια στο σπίτι μου δύο ώρες νωρίτερα, θα έβρισκαν στοίβες τα μάλλινα ρούχα, τα οποία είχαν προλάβει οι δύο μικρές αδερφές μου Θηρεσία και Δέσποινα, που δεν προκάλεσαν υποψίες, να μεταφέρουν στη γνωστή γιάφκα, στο σπίτι του Κώστα Ψωμά.

Όσο για τα όπλα , που είχα πάρει από τους Ιταλούς αντιφασίστες, αυτά είχαν φύγει με κατάλληλα πρόσωπα πολύ νωρίτερα.

Όσοι κρατούμενοι, είτε Κορίνθιοι είτε από την περιοχή, έρχονταν στο στρατόπεδο, ζητούσαν-όσοι δε με ήξεραν προσωπικά- να γνωρίσουν την Αγγελική Παπαλεονάρδου, για την οποία τόσο πολύ βασανίστηκαν, για να μιλήσουν. Είχα όμως και τρομερή τύχη. Λίγες μέρες πριν αρχίσουν τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις οι Γερμανοί, τέλη Μαϊου με αρχές Ιουνίου νομίζω, ήρθε στη φυλακή ο γκεσταπίτης-συνεργάτης του Σταμάτη Πέτρουλα, του οποίου δε θυμάμαι το όνομα, και μου λέει: «Καλά τη γλύτωσες μέχρι τώρα, αλλά τελείωσαν τα ψέματα. Στο Μποζικά που πήγα, έμαθα τα κατορθωματά σου. Πήγες στην μεγάλη σύσκεψη και μίλησες κιόλας. Πάω όμως στην Τρίπολη για δουλειά και στον γυρισμό θα τα πούμε». Δεν ξαναγύρισε γιατί μια αντάρτισσα, ντυμένη καλόγρια, όπως είπαν τότε, τον σκότωσε. Τότε χάρηκα. Τώρα που καταλάγιασαν τα μίση και τα πάθη, ειλικρινά πονάω. Ήταν τόσο νέος. Σαν άγγελος με τα γαλάζια μάτια του και τα ξανθά μαλλιά.

Ευχαριστώ αυτούς που δεν με πρόδωσαν, όσους βρίσκονται στη ζωή και ας είναι αιώνια η μνήμη εκείνων που έφυγαν.

Δεν ξεχνώ ακόμα τον Γερμανό αντιφασίστα δεσμοφύλακα Γιουπ, που ήξερε άριστα τα αρχαία ελληνικά και πολύ λίγο τα νέα. Παρίστανε τον πολύ αυστηρό, μα όταν εύρισκε ευκαιρείες έδειχνε τον καλό εαυτό του. Ένα βράδυ, σαν συνωμότης, με πλησίασε και μου είπε: «Γιγνωρίζω Αγγελική», ότι αυτή τη γυναίκα έφεραν σήμερα οι Γερμανοί, να πάρει λόγια από σας. Προσοχή!» Κι έφυγε τρέχοντας. Πράγματι, μάθαμε μετά το ποιόν της, ο Γιουπ όμως μας πρόλαβε από την πρώτη στιγμή.

Στις 13 Αυγούστου 1944 ο αντιφασίστας υποδιοικητής της Γκεστάπο, που έμενε σε επιταγμένο δωμάτιο στο σπίτι του γείτονα και γιατρού, αείμνηστου Γεωργίου Ηλιοπούλου, πατέρα της αγαπημένης μου φίλης Πόπης, μετέπειτα συζύγου Απόστολου Πανούση, με αποφυλάκισε ύστερα από θερμές παρακλήσεις της γυναίκας του γιατρού, Παρασκευής, το γένος Δρίτσα, αλλά και γιατί έλειπε στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, κατά των ανταρτών, ο σκληρός ναζί διοικητής της Γκεστάπο. Το νέο έφτασε αμέσως στο βουνό κι επειδή ήμουν στέλεχος, δεν έπρεπε να αδρανήσω. Πήρα λοιπόν δύο σημειώματα από το βουνό, με διαφορετικούς συνδέσμους. Το ένα από την οργάνωση, ν΄ανέβω αμέσως στο βουνό και το άλλο από τον Βαγγέλη, να μην ανέβω. Άκουσα την καρδιά μου και δεν ανέβηκα. Έμεινα όμως με την απορία γιατί ο Βαγγέλης δεν ήθελε ν΄ανέβω. Όλα εξηγήθηκαν αργότερα.

Ας συνεχίσω. Δεν μπορούσα να μείνω στην Κόρινθο, γιατί έμαθε η μητέρα μου από ένα φίλο ότι Έλληνας αξιωματικός (ξέρω ποιος είναι, δε θα αναφέρω το ονομά του, διότι ξέχασα όσους μου έκαναν κακό, θυμάμαι μόνο όσους με βοήθησαν) πήγε σε κάποια γερμανική υπηρεσία, που είχε έδρα στο χωριό Περιγιάλι ή Λέχαιο, δε θυμάμαι καλά, και τους είπε ότι άφησαν ελεύθερο επικίνδυνο στέλεχος του ΕΑΜ. Έφυγα άρον-άρον για την Αθήνα και φιλοξενήθηκα, για μια ακόμα φορά, στο σπίτι της οικογένειας της πολυαγαπημένης θείας της μητέρας μου, Μαρίκας Ειρήνη, η οποία είχε χήρα μετά το θάνατο, στις 23-2-1944 του συζύγου της, Δικαστή Θρασύβουλου Ειρήνη.

Στο μεταξύ είχε αρχίσει να καταρρέει το Ανατολικό Μέτωπο[…] Παίρνω την απόφαση να γυρίσω στην Κόρινθο, πρέπει να ήταν αρχές Σεπτεμβρίου του 1944 όταν πήρα το τρένο της επιστροφής.[…]

Κρύφτηκα στο σπίτι της Ειρήνης, χωρίς να κινδυνεύω πια, έως την παραμονή της απελευθέρωσης της Κορίνθου, 7 Οκτωβρίου 1944.» (Σελ. 50-54)

(9)

«Το βράδυ της παραμονής της απελευθέρωσης εγκατέλειψα το φιλόξενο σπίτι της Ειρήνης και πήγα και κοιμήθηκα σπίτι μου. Δε διέτρεχα πια κίνδυνο, αφού είχαν αφεθεί ελεύθεροι όλοι οι όμηροι και τα τάγματα ασφαλείας τελούσαν υπό περιορισμό.

Ξημέρωμα της επόμενης μέρας, 8 Οκτωβρίου 1944, δυνατά χτυπήματα στην πόρτα μας πέταξαν από τα κρεβάτια μας. Τρέχω ν΄ ανοίξω-δεν φοβόμουνα πια- και βλέπω δύο μυστακοφόρους, όχι πια γενειοφόρους, με πολιτικά. Ο ένας ήταν ο Βαγγέλης Λέκκας κι ο άλλος ο γιατρός και Εθνοσύμβουλος της ΠΕΕΑ νομού Κορινθίας, Ντίνος Γρηγορόπουλος, από την Νεμέα, αδερφός της Καλλιόπης με την οποία είμαστε μαζί στη φυλακή και γλυτώσαμε από την εκτέλεση, όπως προανέφερα. Αγκαλιές, φιλιά, ενθουσιασμός! Όλα τελείωσαν, ο αγώνας ευοδώθηκε, είμαστε ελεύθεροι, το όνειρο έγινε πραγματικότητα!

Και όμως, από εδώ αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Τρεις φράσεις που μου ψιθύρισε ο Βαγγέλης ιδιαιτέρως με προσγείωσαν ανώμαλα.

«Μην χαίρεσαι, ο αγώνας είναι χαμένος, γιατί ο Λίβανος ήταν τεράστιο λάθος. Η κατάσταση δεν είναι έτσι ειδυλλιακή, όπως εμείς τη φανταστήκαμε. Να μην πας ακόμα να καταθέσεις για τους δωσίλογους. Είσαι από τα λίγα επιζήσαντα στελέχη του στρατοπέδου και ο διοικητής της Πολιτοφυλακής περιμένει να σ΄ εξετάσει από τους πρώτους».

Κι όμως, πήγα και κατέθεσα, αλλά μόνον όταν άρχισε το φοβερό πογκρόμ, μετά την αχαρακτήριστη συμφωνία της Βάρκιζας (12-2-1945) και τις χιλιάδες μηνύσεις που υποβλήθηκαν κατά των αγωνιστών της Αντίστασης.(Σελ.55)
*(* σ.εμού: Ο Ευάγγ. Λέκκας συμμετείχε στα Δεκεμβριανά, ως Πολιτικός Επίτροπος του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ)

«Ο Βαγγέλης έμεινε λίγες ημέρες στην Κόρινθο και μετά έφυγε, γιατί η έδρα του ήταν η Τρίπολη. Μιλήσαμε όμως πολύ.

[…] Μιλήσαμε φυσικά και για τον αγώνα, που θεωρούσε πια χαμένο, όπως έγραψα πιο πάνω. Από το βουνό ακόμα είχε αρχίσει να διαφοροποιείται. Έβλεπε πως κάτι δεν πάει καλά γενικότερα, αλλά και ειδικά στην περιοχή μας. Στο νομό μας πέρασαν επικεφαλής του κινήματος παράνομα στελέχη του ΚΚΕ, όλοι παλιοί Ακροναυπλιώτες, βασανισμένοι αγωνιστές, που πολλοί από αυτούς έφεραν μέσα τους το σπόρο της εκδίκησης και προέβαιναν σε πράξεις μακριά από την αγωνιστική δραστηριότητα, υποκινούμενες από εμπάθεια και με καθαρά εγκληματικό χαρακτήρα.

Στις συσκέψεις που γίνονταν, σαν μέλος της αχτίδας (κωμικοτραγικό μου φαίνεται τώρα να είμαι μέλος αχτίδας και να μην έχω διαβάσει μαρξισμό, εκτός από λίγα κολλυβογράμματα που πρόλαβε να μου μάθει ο Στάθης Δρομάζος, ενώ διάβασα πολύ, χάρη στον Βαγγέλη, όταν διαγράφηκα), ήρθα σε επαφή με όλα αυτά τα στελέχη που πέρασαν διαδοχικά από το νομό μας, Τριαντάφυλλο ή Στάθη, Τάκη *(* σ.εμού:ΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ.  Ο "μυστηριώδης" Γραμματέας της Επαρχιακής ΕΑΜ Κορίνθου, ήταν κατηγορούμενος στην Δίκη των Λιμνών, υπήρξε μάρτυς κατηγορίας στη δίκη του Μπελογιάννη) , Μήτσο, αγνώστων για μένα τουλάχιστον λοιπών στοιχείων, εκτός από τον Κορίνθιο, αείμνηστο τώρα, Κώστα Μακρή, δικηγόρο, γραμματέα της Περιφερειακής, υπεύθυνο του ΚΚΕ Κορινθίας, που ήταν ο μόνος, για μένα, σωστός αγωνιστής, σε σύγκριση με τους άλλους παράνομους.

Για τον Τριαντάφυλλο ή Στάθη (Θεόδωρο Ζέγκο) έχει γράψει πολλά ο Εμμ. Βαζαίος στο βιβλίο του με τίτλο Τα Άγνωστα Παρασκήνια της Εθνικής Αντιστάσεως εις την Πελοπόννησον. Εγώ θα σημειώσω ακόμα ότι είχε βάλει (ο Στάθης) έναν αντάρτη, τον Μιχάλη Παπασταματίου ((σ.σ. βιβλίου. Ο Μιχάλης Παπασταματίου καταδικάστηκε σε θάνατο ύστερα από δίκη που έγινε το 1947 (ίδιο έτος με το Βαγγέλη, αλλά σε διαφορετική δίκη) και κατάφερε να αποφυλακισθεί το 1958.)) από τα Ίσθμια Κορινθίας, ο οποίος ήταν σύνδεσμος Κορινθίας-Αρκαδίας, να παρακολουθεί τον Βαγγέλη.

«Πρόσεχε, Νικήτα, φυλάξου από τον Στάθη, γιατί μ΄ έχει βάλει να σε παρακολουθώ» του είπε ο Μιχάλης, ο οποίος τον υπεραγαπούσε και ήταν μετά και μάρτυρας υπεράσπισης στη δίκη του Βαγγέλη, που έγινε στο Ναύπλιο τον Απρίλιο του 1947. Βέβαια, η παρακολούθηση αυτή οφειλόταν στη διαφωνία του Βαγγέλη για τα φοβερά έκτροπα του Στάθη, ο οποίος ξεπέρασε κάθε όριο. Αντιθέτως, οι αντάρτες υπεραγαπούσαν τον Βαγγέλη γι΄ αυτές ακριβώς τις ορθές διαφωνίες του.

[…] Τον Στάθη τον πλήρωσε με μεγάλη ταλαιπωρία στη φυλακή ο αείμνηστος γείτονάς μου, αγωνιστής Κώστας Γιαννακούλιας. Ο Κώστας ήταν μαζί μου στη φυλακή στο στρατόπεδο Κορίνθου και ήταν από τους άνδρες της «κλούβας», μετά την απελευθέρωση της οποίας βρέθηκε στο βουνό. Μετά την υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας(12-2-1945), αφού δεν υπήρχε τίποτε άλλο σε βάρος του, τον κατηγόρησαν ότι ήταν ο Στάθης και το μίσος εναντίον του ήταν φρικτό, γιατί είναι γνωστό ότι όσα έκτροπα έγιναν στην περιοχή οφειλόταν στον Στάθη. Σε δίκη που έγινε το 1947 στο Ναύπλιο σώθηκε χάρη στις μαρτυρίες: 1) του αείμνηστου γιατρού από τη Λαύκα, Κώστα Αθανασούλη, αγαπημένου πατέρα της Πόπης και του Θάνου, που μου συμπαραστάθηκαν οικογενειακώς στις δύσκολες στιγμές της ζωής μου, 2) του Μιχάλη Παπασταματίου, αντάρτη που ο Στάθης είχε βάλει να παρακολουθεί τον Βαγγέλη, 3) του δικηγόρου Βασιλείου Τσορβά, που, ενώ συνελήφθη το 1944 από τους αντάρτες και ήταν κρατούμενος, διασώθηκε με παρέμβαση του Βαγγέλη στον Στάθη και 4) του Κορίνθιου δικηγόρου Δημητρίου Μιχαήλ.

Ο Στάθης ή Τριαντάφυλλος (πραγματικά όνομα Θεόδωρος Ζέγκος) ήταν ανώτερο στέλεχος του ΚΚΕ, επιφορτισμένος με την υλοποίηση της κομματικής γραμμής για την καταστολή της αντίδρασης. Ήταν περιφερειακός γραμματέας του ΚΚΕ για την Πελοπόννησο, γνωστός για τη σκληρότητά του. Το ΚΚΕ τον διέγραψε τον Οκτώβριο του 1944 για διαστρέβλωση της κομματικής γραμμής. Αν και ουδέποτε προσήχθη σε δίκη, προστατευόμενος από τον κομματικό μηχανισμό, θεωρείται ηθικός αυτουργός για εκατοντάδες εκτελέσεις στην περιοχή της Αργολιδοκορινθίας.»(Σελ.60-62)

(10)

«Στις ιδιαίτερες συζητήσεις που μπορούσα να έχω με τον Βαγγέλη πάντα καταλήγαμε στο ίδιο συμπέρασμα: «Τα οράματα μας ήταν όνειρο θερινής νυκτός».

Ώσπου ένα βράδυ, την Τετάρτη 21-3-1945, στις 11 τη νύχτα, μπλόκαραν το σπίτι μου και από την είσοδο (Ερμού 41) και από την ταράτσα (τσιμεντένια στέγη). Όπου βρισκόταν το καμαράκι των συναντήσεων, ζητώντας τον Σταύρο Ηλιόπουλο, όπως έγραψα πιο πάνω, ερχόταν από την ταράτσα του δικού του σπιτιού (Ερμού 35) κάθε βράδυ εκείνη την εποχή. Από απερισκεψία η οικιακή βοηθός τους είπε στους αστυνομικούς ότι βρίσκεται στο σπίτι μου. Έτσι μ΄ ένα σμπάρο έπιασαν τρία τρυγόνια: τον Νικήτα (Βαγγέλη Λέκκα), τον Γέρο-Δήμο (Τάσο Δόντη) και τον Σταύρο Ηλιόπουλο που έψαχναν. Τους κράτησαν στο Δικαστικό Μέγαρο, που δεν θυμάμαι αν ήταν όλο ή ένα τμήμα του που είχεν μετατρέψει σε φυλακές.[…]

Την παραμονή της 25^ης Μαρτίου το βράδυ έγιναν πολλές συλλήψεις εαμιτών, μεταξύ των οποίων ήμουν ήμουν κι εγώ. Το Δικαστικό Μέγαρο γέμισε κι εμείς όρθιοι-δεν υπήρχαν καθίσματα και κρεβάτια- όλη τη νύχτα την περάσαμε στ΄ ανοιχτά παράθυρα, με ολόγυρα τους φρουρούς, τραγουδώντας αντάρτικα τραγούδια και φωνάζοντας: «Νερό, νερό διψάμε!»

Οι συλλήψεις των πολλών διαδόθηκε ότι έγιναν γιατί τάχα το ΕΑΜ θα σαμποτάριζε την εθνική γιορτή.[…]

Περιέργως, σε λίγο μας άφησαν όλους ελεύθερους. Δε θυμάμαι, μήπως δεν είχε αρχίσει ακόμα η βιομηχανία των μηνύσεων κι έκαναν λάθος;

Γυρίσαμε στο σπίτι[…] Δυστυχώς, δεν πέρασε πολλή ώρα και δύο στρατιώτες οπλισμένοι με αυτόματα τον αναζήτησαν. Κατάλαβαν λίγο αργά ότι άφησαν ελεύθερο ένα στέλεχος και επανήλθαν, όμως άργησαν λίγο. Κατάφερα να τον ειδοποιήσω να μη γυρίσει στο σπίτι. Κρύφτηκε διαδοχικά σε δύο συντροφικά, αλλά όχι «σεσημασμένα» σπίτια. Το ένα ήταν του Βαγγέλη Τζέκου και το άλλο της Μαργαρίτας Τριανταφύλλου, το γένος Δεληγιάννη, με καταγωγή από τη Δημητσάνα.[…]

Άρχισαν οι ομαδικές μηνύσεις και οι συλλήψεις αγωνιστών για εγκλήματα. Εγώ, αφού ήμουν συνέχεια φυλακή, μετά παράνομη και δεν ανέβηκα στο βουνό, δεν κινδύνευα να μηνυθώ.

Η μόνη πικρία που δοκίμαζα ήταν το θέαμα των ξυλοδαρμών, τα όσα άκουγα για φόνους-ένα αγωνιστή από τη Βόχα Κορινθίας τον σκότωσαν σε ταβέρνα, μπροστά στα μάτια του αστυνομικού γαμπρού του- και, σε εντελώς προσωπικό επίπεδο, τις βρισιές και τη στέρηση του χαιρετισμού από συγγενείς και φίλους. Όλα αυτά προσπαθούσα να τα αντιμετωπίσω με ψυχραιμία, γιατί αλλού ήταν η δυσκολία. Έπρεπε να κρύβω τον Βαγγέλη από δεξιούς και αριστερούς. Οι δεξιοί ήθελαν να τον συλλάβουν και οι αριστεροί να τον στείλουν να δουλέψει στην παρανομία σε άλλη περιοχή. Φυσικά δε θέλαμε ούτε το ένα, ούτε το άλλο.»(Σελ. 71-72-73)

«..η διαγραφή του Βαγγέλη από το κόμμα, η οποία έγινε το καλοκαίρι του 1945..» (Σελ.121)

(11)

 «[…] Στο πατρικό σπίτι του Βαγγέλη, στο χωριό Αθίκια Κορινθίας, την εποχή που κρυβόταν και ενώ ο πατέρας του ήταν άρρωστος βαριά και επίκειτο ο θάνατος του, έγινε εναντίον του δολοφονική απόπειρα από παρακρατικούς του χωριού του. Γνωρίζω τα ονοματά τους, αλλά δε θα τα αναφέρω.

Τον πυροβόλησαν και έριξαν χειροβομβίδες. Πιστεύοντας ότι τον σκότωσαν, αποχώρησαν. Έντρομη η μητέρα του Βαγγέλη, Δήμητρα, μόλις κατάλαβε ότι πλησιάζουν απειλητικά το σπίτι, βάζοντας έναν μπόγο ρούχων στο στήθος της, για να μη χτυπήσει, πήδησε από αρκετό ύψος από το πίσω μέρος του σπιτιού και έσπευσε να εξαφανισθεί.

Η αδερφή του Βαγγέλη, Βασιλική με τον άνδρα της Ανδριανό Κατσιάνη και τη μόλις τριών ετών κόρη τους Δήμητρα είχαν εγκαταλείψει το χωριό και είχαν εγκατασταθεί στο Αργολικό (Κούτσι) Αργολίδος, τόπο καταγωγής του συζύγου της, για να γλυτώσουν από τη μανία των Χιτών. Η οικογένειά της είχε βρεθεί μαζί με τον Βαγγέλη στο βουνό κάποια περίοδο και έκτοτε είχαν γίνει στόχος. Η Βασιλική μάλιστα χτυπήθηκε από τους Χίτες.»(Σελ.40)

(12)

9-9-1945

«..Ώδινεν όρος [...] Γιατί σε 40 μηνύσεις στον ένα ανακριτή ουδέν ένταλμα εις βάρος μου. Σε άλλον 40, σε άλλον 5 εντάλματα. Είμαι απόλυτα βέβαιος πως τίποτα δεν ευσταθεί. Εξ άλλου στο Ναύπλιο, ένταλμα για πράξεις στις Λίμνες,* που ούτε πήγα ποτέ, που ούτε ξέρω, που πέφτουν. Προφανώς θα με μηνύουν σαν καπετάνιο, σε εποχή, που δεν ήμουν τέτοιος.
Αν κρίνω μάλιστα κι απ΄ τα γραφόμενα σήμερα στους Νέους Καιρούς-τόσο ήπια-φαίνεται πως εδώ δεν έχουν φοβερές και τρομερές καταθέσεις, τις οποίες διαφορετικά θα παρέτασσαν για κατανάλωση οι μαύροι. Εν πάση περιπτώσει, για πολλούς λόγους, νομίζω πως επιβάλλεται να παρουσιαστώ πια και για λόγους ηθικούς μα και γιατί πιστεύω, πως έτσι θα τελειώσει μια ώρα νωρίτερα αυτή η γάγγραινα.
[...]Στο μεταξύ μου γράφεις ό τι νέα έχεις εκ Ναυπλίου και τη γνώμη σου πάνω σ΄ αυτά. Όσο για τους άλλους με τον Φ, *(*σ.εμού: Ανδρ. Φρούσιος) έχουμε-έχει μάλλον- προσωπικά μαζί μου, γιατί ηλέγχθη κάποτε αγρίως.* Πάντως αυτή η πλευρά λίγο μ΄ ανησυχεί, γιατί η άκρη θα βρεθεί κάποτε...Ένας άλλος λόγος που επιβάλλει νομίζω την παρουσίαση είναι ότι άρχισαν να προσδιορίζουν δίκες (προχθές έγινε εδώ μια, που ούτε καν έγραψαν τίποτα στα αθηναϊκά φύλλα, γιατί ποιός να τα ενημερώση, ο Φ; »  (Παράρτημα στο βιβλίο. Απόσπασμα γράμματος του Ε.Λέκκα από το κρησφυγετό του,  στην Αγγ. Παπαλεονάρδου.- Σελ.83) *

((* σ.εμού : Ο Ευάγγελος Λέκκας μηνύθηκε για την ομαδική σφαγή στο χωριό Λίμνες Άργους, αλλά επειδή κρυβόταν (δεν κλητεύθηκε νόμιμα) δεν δικάστηκε. Η κατηγορία του, μάλλον ήταν για ηθική αυτουργία,-''ως καπετάνιος" μιάς και από το χωριό Τάτσι(Εξοχή) που βρισκόταν συχνά ο Λέκκας ξεκίνησε,  η «ομάδα κρούσης» για την σφαγή, "κατόπιν αποφάσεως  ανωτέρων στελεχών" των «ανταρτών», όπως απορρέει από τις κατωτέρω αναφορές (α) και (β), από την απολογία , κατηγορουμένων στην δίκη Λιμνών.

(α). «…στο Τάτσι. Εκεί ήσαν πολλά στελέχη. Νικήτας του ΕΑΜ ,Στάθης του ΚΚΕ, Περιφερειακή Επιτροπή του ΚΚΕ οι Χαρίλαος, Μήτσος Γκαβός, Γεωργιάδης, εγώ Επαρχιακή ΕΑΜ Αργολίδος, Γραβιάς 1ος Γραμματέας, ΕΑΜ   Πελοποννήσου, Μπούκης της αυτοδιοικήσεως, Βαρβάτης της αλληλεγγύης, Παπασωτηρίου Επαρχιακής επιτροπής ΕΑΜ ως πρώτος Γραμματεύς και άλλοι της Ε.Τ.Α. κλπ.» (Από την απολογία,  Παναγιώτη Κύρ. Ρωτήρη, μέλος της Επαρχιακής Επιτροπής ΕΑΜ Αργολίδος)

(β).  «Δεν εγνώριζα ότι επρόκειτο να κατέβουν στις Λίμνες και να γίνουν συλλήψεις και εκτελέσεις διότι δεν είχα αρμοδιότητα. Τους αντιδραστικούς δεν τους σκοτώναμε. Σκοτώναμε τους προδότες μόνον. Γνωρίζαμε την κατάστασιν των Λιμνών ότι ήτο αποκεκλεισμένη και εκεί ευρίσκετο οι Μπούκης και Παπαψωμάς. Δεν έλαβα μέρος στη σύσκεψι που εγένετο για την αποστολή στις Λίμνες ούτε αλληλογραφούσα σχετικώς εκ Λιμνών-Τάτσι δια τας εκτελέσεις.» (Από την απολογία Ανδρέα Φρούσιου (καπετάν Γραβιάς), από την Νεμέα. Γραμματέας ΕΑΜ Αργολίδος)
(Μιά δημοσιευμένη αναφορά-μαρτυρία ότι, ο Λέκκας ήταν παρόν, στην Μιδέα 15 Αυγούστου 1944 κατά τις εκεί  συλλήψεις "αντιδραστικών", είναι μάλλον ανυπόστατη!)

Ο Ανδρέας Φρούσιος ή Γραβιάς (Τελειόφοιτος Νομικής) θα πρέπει να καταδικάστηκε σε θάνατο (εκτελέστηκε 20/4/1949) και ως φυσικός αυτουργός των  φόνων των συμπολιτών του από την Νεμέα , γιά τους οποίους καταδικάστηκε και ο Λέκκας. Η  αναφορά στο γράμμα ,του Λέκκα : «Όσο για τους άλλους με τον Φ, έχουμε-έχει μάλλον- προσωπικά μαζί μου, γιατί ηλέγχθη κάποτε αγρίως.», προϊδεάζει ό τι ο Λέκκας θα ήταν δυσμενής για τον Φρούσιο, όσον αφορά την καταδίκη του!*(*Σημείωση: ΑΝΔΡΕΑΣ ΦΡΟΥΣΙΟΣ ή Καπετάν "Γραβιάς". Γεννήθηκε το 1913. Τελειόφοιτος Νομικής. Προπολεμικά ήταν οργανωμένος στην ΟΚΝΕ . Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη του ΕΑΜ Νεμέας και Γραμματέας του ΕΑΜ Αργολίδος. Μετά την Βάρκιζα, στην παρανομία συγκρότησε τρομοκρατική ομάδα 8-10 ανδρών στην περιοχή Νεμέας, μέχρι τον Απρίλιο του 1945, οπότε συνελήφθηκε μεταβαίνων στην Αθήνα. Φυλακίστηκε σε διάφορες φυλακές,- Κορίνθου, Ακροναυπλίας, Καλαμίου Κρήτης. Καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στον Κάλαμο Κρήτης στις 20-4-1949. Ο αδερφός του Παύλος Φρούσιος ήταν μεγαλοστέλεχος της ΕΤΑ Κορινθίας. Φυλακίστηκε το 1945 εξορίστηκε και απελευθερώθηκε το 1952 .Με την βοήθεια ενός Δεσπότη από τα μέρη της Γκούρας έγινες Διάκος στην μονή Πεντέλης και κατόπιν λειτουργούσε στην Αγ. Παρασκευή στον ομώνυμο εκεί ναό! Την δεκαετία του 1970 βρίσκεται στο Χαρτούμ-Σουδάν ως Δεσπότης και"ιερο"διδάσκαλος! Μετά από "σάλο" που έγινε από Νεμεάτες καθαιρέθηκε από Δεσπότης από την "εκκλησιαστική δικαιοσύνη" Κορίνθου"!))) 

(13)

 «Στο διάστημα αυτό εγώ εργαζόμουνα για το κόμμα όχι από πίστη πια, μα από αντίδραση στις φοβερές διώξεις. Ήταν τρομερό να σε κυνηγάνε δωσίλογοι.

Έκανα συχνά ταξίδια στην Αθήνα, πήγαινα κι έφερνα σημειώματα, έπαιρνα μέρος σε συσκέψεις και είχα εξελιχθεί σε σημαντικό νόμιμο-παράνομο στέλεχος.[…]

Την ίδια εποχή-δε θυμάμαι ακριβή ημερομηνία- έγινε στο σπίτι μου, στην Κόρινθο, μια πλατειά πελοποννησιακή συνδιάσκεψη. Μαζεύτηκαν περίπου 45 άτομα, τα οποία ξεκίνησαν να φθάνουν τρεις ημέρες νωρίτερα, άλλα από την είσοδο του δικού μου σπιτιού και άλλα από την είσοδο του σπιτιού του Σταύρου Ηλιόπουλου, που όπως έχω ήδη γράψει γειτόνευαν οι ταράτσες. Κοιμούνταν στρωματσάδα στο σαλόνι-τραπεζαρία, που για την εποχή ήταν αρκετά μεγάλο.

Μίλησε ένα παράνομο ανώτερο στέλεχος με το ψευδώνυμο Κώστας (ήταν ο γραμματέας του Γραφείου ΚΚΕ Πελοποννήσου Αχιλλέας Μπλάνας), που είχε έρθει από τον Σεπτέμβριο του 1943 στην Πελοπόννησο, όπου δούλευε με τον Γραμματέα τον Κώστα Γαμβέτα. Μετά τη δολοφονία του Κ. Γαμβέτα ανέλαβε γραμματέας περιοχής Πελοποννήσου. Εκτός από αυτόν, μίλησε και η Χρύσα Χατζηβασιλείου.» (Σελ. 75)

(14)

 «Έφθασε το φθινόπωρο του 1945.Οι διωγμοί συνεχίζονταν στον ίδιο ρυθμό, το μόνο που άρχισε κάπως να ξεκαθαρίζει ήταν το θέμα των φυσικών και ηθικών αυτουργών. Άρχισαν να αποφυλακίζουν τους ηθικούς αυτουργούς, ακούστηκε μάλιστα ότι θα ρυθμιστεί νομοθετικά το θέμα με τρόπο οριστικό, γιατί στη συμφωνία της Βάρκιζας ήταν μπλεγμένο και νομίζω πως ελάχιστα στελέχη αμνηστεύονταν, γύρο στα πενήντα, όπως θυμάμαι. Επρόκειτο για τα ηγετικά στελέχη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, τα οποία δε διώχθησαν, διότι στη συμφωνία της Βάρκιζας υπήρχε μυστικό έγγραφο περί μη καταδίωξής των.

Το τελευταίο γράμμα που πήρα από τον Βαγγέλη από το σπίτι που κρυβόταν ήταν στο τέλος του Σεπτεμβρίου του 1945. Σ΄ αυτό μου έγραφε πως είναι καιρός να παρουσιασθεί, αλλά έπρεπε να μάθω προηγουμένως τι μηνύσεις υπήρχαν σε βάρος του. Ένας καλός φίλος, ο αείμνηστος Κυριάκος Ντόρας. Υπάλληλος του Πρωτοδικείου Κορίνθου, μου έδωσε όλα τα στοιχεία. Οι εναντίον του μηνύσεις ήταν πάρα πολλές. Δε θα ήταν υπερβολή να πω ότι, όπου είχε φόνος στο νομό Κορινθίας, ο Βαγγέλης ήταν κατηγορούμενος. Κατηγορείτο για ανθρωποκτονίες που δεν είχε διαπράξει. Και η κατηγορία της ηθικής αυτουργίας ήταν τελείως ασαφής και αόριστη. «Αφού ήταν στέλεχος, θα έδινε εντολές».

Έτσι λοιπόν τον Οκτώβριο του 1945 εγκατέλειψε το φιλόξενο σπίτι του Βαγγέλη Τζέκου, που τόσο πολύ του έγινε καταφύγιο στις δύσκολες ώρες, και παρουσιάστηκε αυθόρμητα στον ανακριτή Κορίνθου, ο οποίος σε λίγη ώρα τον άφησε ελεύθερο, Οι μηνύσεις όπως είπα ήταν πάρα πολλές, αλλά αστήρικτες, αβάσιμες και εντελώς αναπόδεικτες, με αποτέλεσμα στη συνέχεια να υπάρξει, για όλες τις μηνύσεις της Κορίνθου, βούλευμα απαλλακτικό τελεσίδικο.

Βεβαίως υπήρξαν ψευδομάρτυρες, οι οποίοι επειδή είχαν θύματα, είχαν γίνει εύκολη λεία στα χέρια των επιτήδειων και κατέθεταν αυτά που τους υποδείκνυαν. Αοριστίες: «άκουσα». «μου είπαν», «τον είδα εκεί», «είχε μεγάλο πόστο» κ.λ.π.

Έτσι ήταν υποχρεωμένος να τους μηνύσει για ψευδορκία και να ταλαιπωρηθούμε για μεγάλο διάστημα, διότι μέχρι να εκδοθεί το απαλλακτικό βούλευμα πέρασε αρκετός χρόνος, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εντυπώσεις και να δίδεται η ευκαιρία στους κακοήθεις και φανατικούς να επιχαίρουν. Πρίν προλάβουμε να ηρεμήσουμε απ΄ όλη αυτή τη μεγάλη περιπέτεια, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν μηνύσεις και στο Ναύπλιο για τις ίδιες υποθέσεις. Πηγαίνουμε και εκεί και παρουσιάζεται αυθόρμητα στον αείμνηστο ανακριτή Ευθύμιο Κοκκινόπουλο, ο οποίος σε ελάχιστο χρόνο τον άφησε ελεύθερο.

Ο ανακριτής Σ.Κ. (γνωρίζω το όνομά του, αλλά δε θα το αναφέρω) όμως ένας στυγνός φανατικός όπως αποδείχτηκε αργότερα, χωρίς καμία συζήτηση, εντελώς αυθαίρετα, στο άκουσμα και μόνο του ονόματος του, καλεί έναν χωροφύλακα που τον οδηγεί στα κρατητήρια της Ασφάλειας, αδιαφορώντας στις έντονες διαμαρτυρίες του. Ήταν 4 Φεβρουαρίου 1946. Η ημέρα αυτή της προφυλάκισής του ήταν η αρχή των δεινών που μας περίμεναν. [….]

[…]Όποιος έχει ανθρωπιά δεν την χάνει, όπου κι αν ανήκει και ο ανακριτής Ευθύμιος Κοκκινόπουλος ήταν πρώτα απ΄ όλα άνθρωπος. Ας είναι αιώνια η μνήμη του.

Πραγματικά το μεσημέρι που τον συνάντησα, πολύ στενοχωρημένα μου είπε ότι «ο ανακριτής Σ.Κ. εξέτασε τους μάρτυρες, οι οποίοι κατέθεσαν ότι ο Λέκκας και διαταγές έδινε και εκτελούσε ο ίδιος». Σκεφθείτε ! Ήταν οι ίδιοι ψευδομάρτυρες που είχαν καταθέσει στην Κόρινθο, για τις ίδιες ακριβώς υποθέσεις για τις οποίες είχε αφεθεί ελεύθερος! Έτσι κρίθηκε προφυλακιστέος και οδηγήθηκε στην Ακροναυπλία στις 5 Φεβρουαρίου 1946.»(Σελ.85, 86,87)

(15)

 «Από εδώ και πέρα αρχίζει νέα οδύσσεια, δική του και της οικογενείας μου. Τον Δεκέμβρη του 1945 είχε γίνει ο αναγκαστικός νόμος 753 που έλυνε οριστικά το θέμα των φυσικών και ηθικών αυτουργών.

Γενικά με το νόμο αυτό, ανεξαρτήτως αν τον ευνοούσε, ο Βαγγέλης ήταν κατά της ηγεσίας, που δέχτηκε την ποινικοποίηση των αδικημάτων ας το πούμε εγκλημάτων για να κυριολεκτούμε, που έγιναν κατά τη διάρκεια της Αντίστασης. Είχε μάλιστα αρθρογραφήσει μαζί με τον φίλο του δικηγόρο Τάσο Δόντη και λυπάμαι που δεν έχω το αντίτυπο της εφημερίδας Ελευθερία. Ήταν φίλοι με τον αρχισυντάκτη της Θεοφύλακτο Παπακωσταντίνου, που ήταν παλιός κομμουνιστής και τους το δημοσίευσε στην Ελευθερία.

Λίγα εγκλήματα έγιναν από τον ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα; Στην περιοχή του; Αλλά, όπως έγραψα και αλλού, ο νικητής δεδικαίωται.

Είναι αμέτρητα τα ταξίδια που έκανα Κόρινθο-Ναύπλιο για να μεταφέρω τα αντίγραφα όλης της δικογραφίας Κορίνθου, που στο μεταξύ είχε προχωρήσει και είχε βγει βούλευμα απαλλακτικό τελεσίδικο.

Ο ανακριτής Σ.Κ. το τροπάρι του, καμιά σημασία, υπομνήματα επί υπομνημάτων, καταθέσεις δικών μας μαρτύρων, το αποτέλεσμα μηδέν.[…]

Δυστυχώς το αποτέλεσμα τόσων κόπων ήταν το υπ΄ αριθμ. 137/1946 βούλευμα του Συμβουλίου των εν Ναυπλίω Πλημμελειοδικών που τον παρέπεμπε ως φυσικό αυτουργό δώδεκα φόνων.[…..]

Άσκησε έφεση κατά του πρωτόδικου βουλεύματος στο τριμελές Συμβούλιο Εφετών, στο οποίο θα έπαιρνε μέρος και ο αείμνηστος εφέτης Γεώργιος Τετράδης. Όσο ανασσαίνω, θα θυμάμαι ευλαβικά το ονομά του.

Φανατικός δεξιός, αλλά όταν πήγαινε να δικάσει άφηνε τις πολιτικές πεποιθήσεις του στο σπίτι, σε αντίθεση με τον ανακριτή Σ.Κ., που όταν δίκαζε, κουβαλούσε μαζί και τον στείρο του φανατισμό.

Τον παρακάλεσα να μου κάνει μια χάρη, να διαβάσει τη δικογραφία, τίποτα άλλο.

«Πέραστε» μου απάντησε με περισσή ευγένεια, παρά το αυστηρό του ύφος, «σε λίγες μέρες να το συζητήσουμε».

Πήγα σε μια εβδομάδα περίπου στο γραφείο του και μου είπε αυτές ακριβώς τις φράσεις:

«Εάν μου ζητούσαν να δικάσω τον Ευάγγελο Λέκκα για κομμουνιστή, θα τον δίκαζα, διότι πιστεύω ότι είναι, εδώ όμως ζητούν να τον δικάσω για ηθικό και φυσικό αυτουργό φόνων και κάτι παρόμοιο όχι μόνο δεν εξάγεται από τη μελέτη της δικογραφίας, αλλά υπάρχει και τελεσίδικο βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Κορίνθου. Θα είμαι λοιπόν απαλλακτικός».

Πραγματικά έκανε ό τι είπε, δυστυχώς όμως οι άλλοι δύο είχαν αντίθετη γνώμη και, όπως έμαθα από τον γραμματέα, ούτε καν ασχολήθηκαν με την δικογραφία. Τον παρέπεμψαν ασυζητητί!» (Σελ. 92-93)

(16)

 «…τις 29-3-1947 τέθηκα σε διαθεσιμότητα και στις 30-9-1947 απολύθηκα δυνάμει του Θ΄ ψηφίσματος (σ.σ. βιβλίου: Την άνοιξη του 1946 άρχισε ο Εμφύλιος, και η Βουλή του 1946 με μια σειρά ψηφισμάτων, μεταξύ των οποίων και το Θ, δίνει τη δυνατότητα εκκαθάρισης του κρατικού μηχανισμού. Το Θ΄ ψήφισμα δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. 251/288-1946, τεύχος Α΄και σύμφωνα με το άρθρο 1: Δικαστικοί λειτουργοί, καθηγηταί Πανεπιστημίου, λοιποί εκπαιδευτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι… απολύονται κατά τον ορισμό του παρόντος.) Δι΄ αποφάσεως του κ. Υπουργού της Παιδείας ετάθησαν εις διαθεσιμότητα Δημοδιδάσκαλοι της Περιφερείας Κορινθίας, ως αναμιχθέντες εις τον ΕΛΑΣ και εμπίπτοτες εις τας διατάξεις του ψηφίσματος “περί εξυγιάνσεως των Δημοσίων Υπηρεσιών”. Οι τεθέντες εις διαθεσιμότητα είναι οι εξής: 1) Φραντζολάς Κων. 2) Παπαλεονάρδου Κική 3) Πούλος Χρήστος 4) Σκούρτης Χαρ. 5) Μπουρνάζος Κ. 6) Παπαδόπουλος Ιωαν. 7) Νικολόπουλος Φωκ. 8) Κεχρής Κωνστ. 9) Γλυκοφρύδης Νικ. 10) Δήμας Ιωάν. 11) Μπιλίνη Ειρήνη 12) Λαζανά Μαρία 13) Παπά Βασιλική 14) Παπαβενετίου Δημ. 15) Σταματόπουλος Κωνστ. 16) Γεργόπουλος Γεώρ. 17) Νικολόπουλος Κωνστ. 18) Παντελή Θεοδώρα 19) Ζερβός Κωνστ. 20) Τσακόπουλος Δημ. 21) Κελάρης Επαν. 22) Μπαϊλοκάκης Νομικός και 23) Στάμου Κωνστ.» (Σελ.95-96)

«Στο μεταξύ η πολιτική κατάσταση πήγαινε από το κακό στο χειρότερο. Οι διώξεις ανάγκασαν πολλούς αγωνιστές ν΄ ανέβουν πάλι στο βουνό.[…]

Ασχολούμαι με τον Νίκο Ζαχαριάδη γιατί τον γνώρισα προσωπικά, όταν ήρθαν στην Κόρινθο με τον Κώστα Καραγιώργη να μιλήσουν από το μπαλκόνι του σπιτιού του Σταύρου Ηλιόπουλου, στην οδό Ερμού 35, στην πλατεία στα περιβολάκια της Κορίνθου.

Πρέπει να ήταν καλοκαίρι του 1945. "Φάγαμε" τόσο πολλές ντομάτες που έριχναν από κάτω οι αντίπαλοι, που ασφαλώς θα άδειασαν τα μανάβικα της πόλης. Κάποιοι από τους συγκεντρωμένους έφευγαν όπως-όπως για να αποφύγουν τα χειρότερα.» (Σελ. 98)*

*((σ.εμού: Ανάλογα επεισόδια έγιναν κατά την επίσκεψη και άλλων ανώτερων στελεχών του ΚΚΕ την 17^η Ιαν. 1946, λίγο μετά την αμνηστία των ηθικών αυτουργών!!!

22α ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ                                   Εν ΣΤΓ 912γ τη 17η Ιανουαρίου 1946

ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Αριθ. Α.Π. 82

                                           ΕΙΔΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

17-1-46 ώρα 17.30

Από πρωίας σήμερον έκρυθμος κατάστασις επεκράτησεν εις την πόλιν της Κορίνθου. Κατά την διάρκειαν της οποίας έλαβον χώραν επεισόδια υπό τας ακολούθους συνθήκας:

Από της εσπέρας της χθες αφίχθησαν εις την πόλιν προτιθέμενοι να ομιλήσωσι σήμερον εις τους οπαδούς των τα κάτωθι στελέχη του ΕΑΜ – ΚΚΕ 1) Ζεύγος Γ. 2) Πρωιμάκης Εμμ. 3)Πετροπουλάκης Π. 4) Γαβριηλίδης Κ. Προς τούτο εζήτησαν την άδεια όπως ομιλήσωσι εις το Σχολείον παρά τον συν/σμόν Τσακώνικα, αρνηθέντος όμως του Διευθυντού του Σχολείου, απετάνθησαν εις τους ιδιοκτήτας των ενταύθα Κινηματοθεάτρων Ηλέκτρας και Πάλλας και τούτων όμως αρνηθέντων κατέληξαν εις το οίκημα της Δημοκρατικής Ενώσεως.

Προ της εις τούτο όμως μεταβάσεως, επεσκέφθησαν τους εις τας φυλακάς κρατουμένους εγκληματίας οπαδούς των προς ους και ομίλησαν. Εξερχόμενοι των φυλακών την 12ην ώραν και κατευθυνόμενοι προς το Κέντρον των Δημοκρατικών υπέστησαν επίθεσιν εκ μέρους του πλήθους και θυμάτων καθ’ ην απεδοκιμάσθησαν και εκτυπήθησαν με ξύλα. Εκ τούτων ο Πρωιμάκης εκτυπήθη αρκετά, ο Πετροπουλάκης εκτυπήθη εις την κεφαλήν και ο Ζεύγος εμωλωπίσθη, καταφυγόντες δε εις την Λέσχην των Δημοκρατικών επροστατεύθησαν υπό της εκεί δυνάμεως Χωρ/κής. 15 πολίται συνελήφθησαν υπό της Αστυνομίας. Κατά την επακολουθήσασαν σύσκεψιν τούτων και των αρχών απεφάσισαν να μη ομιλήσωσι και επιστρέψωσι εις Αθήνας όπερ και εγένετο την 15ην ώραν υπό ισχυράν συνοδείαν μέχρι Αγ. Θεοδώρων.

Από της πρωίας σήμερον Δ/γή της ΑΣΔΝΔΕ η Ταξιαρχία καθώς και αι λοιπαί Μονάδες ετέθησαν εν επιφυλακή και δύναμις Λόχου εκ της Ταξιαρχίας διετέθη εις ενίσχυσιν της Χωρ/κής και Εθνοφυλακής εις το συνυποβαλλόμενον  αντίγραφον τηλ/τος ΑΣΔΝΔΕ.

Ο Λόχος εχρησιμοποιήθη διά την Φρούρησιν του Φρουραρχείου και του Αστυνομικού Τμήματος Κορίνθου.

Κατά την διάρκειαν των επεισοδίων είς Χωροφύλαξ ετραυματίσθη διά μαχαίρας εις την χείρα.

Ο Δεκ. Χάντης Ηλ. της ομάδος της Ε.Σ.Α. επυροβολήθη διά πιστολίου από αποστάσεως 200 μέτρων παρ’ αγνώστων αναρχικών.

Η τάξις απεκατεστάθη και σχεδόν όλος ο Λόχος επανήλθεν εις Στρατώνας περί ώραν 17.30 ότε ελύθη και η επιφυλακή

(Πηγή: ΓΕΣ/ΔΙΣ-ΑΡΧΕΙΑ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1944-1949  (2ος Τόμος))

======================

Πρωτοσέλιδο του Ριζοσπάστη την επομένη ημέρα των επεισοδίων

Στην κεντρική πλατεία της Κορίνθου, ο Γ. Ζέβγος κεφαλοδεμένος μαζί με το Κ. Γαβριηλίδη και παράγοντες του ΚΚΕ-ΕΑΜ Κορίνθου μετά τα επεισόδια. ))

(17)

 « Η δίκη και η καταδίκη

…………………………………………………………………………….

Η δίκη έγινε τον Απρίλιο του 1947. Το γράμμα του Μανώλη Βαζαίου που θα φθάσει από τη Σέριφο όπου ήταν εκτοπισμένος από τον Αύγουστο του 1946 και το οποίο παραθέτω ολόκληρο στο Παράρτημα του βιβλίου, γράφει σ΄ένα σημείο: «πιστεύω πως η μεθαυριανή σου δίκη θα παραμείνη ιστορική γιατί θα βρης την ευκαιρία, ήρωα Βαγγέλη, να αναπτύξης το δίκηο μας σε όλη του την έκταση».

Η διάρκεια της δίκης ήταν από τις 22 έως τις 29 Απριλίου. […]

Δικηγόροι υπερασπίσεως ήταν οι Σταύρος Κανελλόπουλος, Νίκος Καράπαυλος, Γεώργιος Οικονόμου και Κώστας Πετρίδης. Οι κυριότεροι μάρτυρες υπεράσπισης ήταν ο φίλος και συμφοιτητής του Νίκος Δεληπέτρος, δημοσιογράφος, ο γιατρός από τη Λαύκα, αείμνηστος Κώστας Αθανασούλης, ο Μιχάλης Παπασταματίου από τα Ίσθμια και ο Χρήστος Τσοναϊτης από την Κόρινθο, φοιτητής Νομικής, που εκτελέστηκε στο Νεκροταφείο Ναυπλίου στις 2-7-1948 μαζί με τους Γ.Δ. Κακανέλη, Γ.Κ.Σούκουλη και Μ. Κυριακόπουλο, μετά την καταδίκη τρεις φορές σε θάνατο από το Έκτατο Στρατοδικείο Κορίνθου.

Στο ακροατήριο, επειδή η δίκη αφορούσε και πολλούς άλλους κατηγορούμενος, ήταν συγκεντρωμένο πλήθος οργισμένων εθνικοφρώνων και φυσικά συγγενείς των θυμάτων, οι οποίοι κατέθεταν ό, τι τους είχαν υποδείξει. Εμφανίστηκαν οι ίδιοι ψευδομάρτυρες που είχαν καταθέσει και στην Κόρινθο.

Οι καταθέσεις τους, αποτέλεσμα και απειλών και προπηλακισμών στους διαδρόμους του Δικαστηρίου, οδήγησε τους ενόρκους στην εποχή του και οι Δικαστές, δεχόμενοι την ετυμηγορία των ενόρκων, τον κήρυξαν ένοχο 12 φόνων και με την υπ΄ αριθμ. 48/28 Απριλίου 1947 απόφαση των Συνέδρων καταδικάστηκε δώδεκα φορές στην εσχάτη των ποινών. Η καταδικαστική απόφαση του Κακουργιοδικείου Ναυπλίου δεν έλαβαν υπ΄όψη το τελεσίδικο ήδη, αντίθετο και βέβαια απαλλακτικό βούλευμα υπ΄ αριθμ. 370/1947 Κορίνθου. Έτσι, ένα και μισό μήνα μετά το τελεσίδικο βούλευμα Κορίνθου καταδικάστηκε στο Ναύπλιο και οδηγήθηκε πάλι στις φυλακές Ακροναυπλίας, όπου ήταν προφυλακισμένος από τις 5-2-1946.

Πριν τη δίκη του, στενός συγγενής τον αποκήρυξε με δήλωση που δημοσιεύτηκε στις 18-4-1947 σε εφημερίδα της Κορίνθου. Εκτός από τον Βαγγέλη, αποκήρυξε την αδερφή του Βασιλική, καθώς και τον σύζυγό της Ανδριανό Κατσιάνη. Με τον συγγενή αυτόν οι οικογενειακές σχέσεις ήταν πάρα πολύ καλές, αλλά τη δύσκολη εκείνη περίοδο έπρεπε να προστατεύσει την οικογένειά του. Την εποχή εκείνη οι αποκηρύξεις ήταν συχνές και ιδίως μεταξύ συγγενών.» (Σελ. 103-104)

=================================

Κατασχετηρίου 4483                                                      Θυρίς ΞΓ

Αριθμ…………

Δικογρ. 535

ΚΑΤΑΣΧΕΤΗΡΙΟΝ

ΕΝ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

Ο παρά τοις εν Κορίνθο Πλημμελειοδίκαις Ανακριτής

Επειδή ο Εαυγγ. Ι. Λέκκας κάτοικος Αθηκίων

Κατηγορείται ως υπαίτιος του ότι μετ΄άλλων υπό κοινού συμφέροντος κινούμενοι συνεπεφάσισαν την εκτέλεσιν της επομένης αξιοποίνου πράξεως και ένακα ταύτης συνομολογήσαντες προς αλλήλους αμοιβαίαν συνδρομήν εν Καλλιάνοις κατά την 10ην Ιουνίου 1944 εκ προμελέτης απεφάσισαν εσκεμμένως εκτέλεσιν την παρ΄αυτών πραχθείσα ανθρωποκτονία κατά του…πλήξαντες αυτόν δι΄ αιχμηρού μαχαιριού εις διάφορα του σώματος αυτού μέρη εξ ων πληγμάτων ως μόνης ενεργού αιτίας επήλθεν αμέσως ο θάνατος αυτού. Ήτοι επί κακουργήματι προβλεπομένω και τιμωρουμένω από τα άρθρα 56 περ, 1, 57, 287, 288 του Ποινικού Νόμου.

Επειδή ούτος κατέστη φυγόδικος και αγνοείται ο τόπος της διαμονής του.

Ιδόντες και τα άρθρα 220-222 Ποιν. Δικονομίας ως και το άρθρο 20 της αυτής Δικονομίας ως ετροποποιήθη υπό του Νόμου ΓΨΠΓ΄του 1911

Παρακαλούμε απάσας τας πολιτικάς και στρατιωτικάς αρχάς του Κράτους όπως κατάσχωσι και παραδόσωσι προς ημάς τον ανωτέρω κατηγορούμενον

Εν Κορίνθω τη 1 Νοεμβρίου 1945

ΟΑνακριτής       Ο Υπογραμματεύς

(Παράρτημα βιβλίου/Σελ.215)

(18)

 «Στην Αίγινα ο Βαγγέλης θα γνωρίσει τον συναγωνιστή και εξαίρετο άνθρωπο, εκδότη σήμερα, Κώστα Καπόπουλο και εκεί τον βρήκε (1-5-1948) και η δολοφονία του καταγόμενου από την Αίγινα Υπουργού Δικαιοσύνης Χρήστου Λαδά.

Μια χειροβομβίδα που έριξε στο αυτοκίνητό του ο νεαρής ηλικίας (22 ετών) εργάτης Ευστάθιος Μουτσογιάννης προκάλεσε το θάνατό του και με μια δεύτερη σκοτώθηκε και ένας αστυνομικός. Οι πολιτικές αντιδράσεις ήταν μεγάλες, όπως ήταν φυσικό.

Η δολοφονία ενός Υπουργού Δικαιοσύνης προμήνυε πολύ άσχημες καταστάσεις. Ο Χρήστος Λαδάς ήταν διαπρεπής ποινικολόγος και από τη θέση του Υπουργού κρατούσε στο συρτάρι του δικογραφίες μελλοθανάτων , για να μη φθάσουν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Η Αίγινα ήταν ανάστατη. Θλίψη για το θάνατο Υπουργού, τρόμος για το τι θα επακολουθούσε.

Και η θύελλα ήρθε μόλις ανέλαβε προσωρινός Υπουργός Δικαιοσύνης ο Κ. Ρέντης. Οι 154 δικογραφίες βγήκαν από το συρτάρι του Χρ. Λαδά, ενεργοποιήθηκαν και οι καταδικασμένοι οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Από τις φυλακές της Αίγινας ήταν 37 καταδικασμένοι από τους 154. Στο νεκροταφείο, κοντά στις φυλακές τουφέκισαν στις 6-5-1948 τους πρώτους 18 και στις 7-5-1948 τους υπόλοιπους.

Από τη φυλακή άκουγαν τις σφαίρες, σχεδόν παρακολούθησαν την εκτέλεση των συντρόφων τους. Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν και το 1949 και η τελευταία έγινε στις 20-9-1949.» (Σελ. 109)

(19)

 «Μετατροπή της ποινής σε ισόβια

Μετά τη μεταγωγή στην Αίγινα άρχισαν νέες δοκιμασίες. Ο φόβος της εκτέλεσης καραδοκούσε κι έπρεπε να βιαστώ ν΄ αρχίσω τα ένδικα μέσα που πρόβλεπε η ποινική νομοθεσία[…]

Στο διάστημα της φυλάκισής του πολλοί δικηγόροι της Αθήνας μου συμπαραστάθηκαν.[…] Θα μου συμπαρασταθούν, επίσης, αγαπημένοι φίλοι του Βαγγέλη, όπως ο δημοσιογράφος Νίκος Δεληπέτρος, ο γιατρός από τη Λαύκα Κορινθίας αείμνηστος Κώστας Αθανασούλης, πατέρας του Θάνου, που ήταν στο ιδιαίτερο γραφείο του Κ. Ρέντη, αλλά αργότερα και ο ίδιος ο Κ. Ρέντης.

Συγκινητική είναι η περίπτωση του αείμνηστου καθηγητή της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεωργίου Ράμμου. Ο Νίκος Δεληπέτρος, συμφοιτητής του Βαγγέλη, έχω αναφέρει, μου είπε μια μέρα ότι θα κάνει το τόλμημα να του μιλήσει. Φοβόταν όμως την αντίδραση του καθηγητή, γιατί ήταν φανατικός δεξιός, άνθρωπος των ανακτόρων και πίστευε πως παρά τη μεγάλη αγάπη που είχε για τον Βαγγέλη (τον προόριζε για βοηθό του), θα αρνιόταν τη βοήθειά του. Με πολλούς ενδοιασμούς λοιπόν τον συνάντησε και του εξήγησε την περίπτωση. Έμεινε έκπληκτος από την αντίδραή του και η απάντηση του καθηγητή Ράμμου, παρά τα χρόνια που πέρασαν, έχει μείνει βαθιά χαραγμένη στο μυαλό μου. Χωρίς δισταγμό, απάντησε με αυτά ακριβώς τα λόγια: «Δεν μπορώ να πιστεύσω ότι το καλό παιδί έγινε σφαγεύς, εγώ θα το βοηθήσω διά το καλόν της πατρίδος και διά το ιδικόν του καλό».

Μετά την επέμβαση του αξέχαστου καθηγητή Ράμμου, οι δυσκολίες που μέχρι τότε συναντούσα σχεδόν μηδενίστηκαν. Ο φύλακας –άγγελός μας Νίκος Δεληπέτρος είχε για μία ακόμα φορά, βοηθήσει τον Βαγγέλη.[…].

Με τη βοήθεια λοιπόν των καλών φίλων, αλλά και με ατράνταχτα στοιχεία το δεδικασμένο,[…], η ποινή του θανάτου με την υπ΄ αριθμ. 1002/10-3-1949 απόφαση του Συμβουλίου Χαρίτων μετετράπη σε ισόβια.

[…] Ήσυχη κάπως από το φόβο της εκτέλεσης, γιατί έγινε όργιο εκτελέσεων στην Αίγινα, περίμενα ένα χρονικό διάστημα για να υποβάλλουμε νέα αίτηση, ζητώντας πλήρη χάρη.

Στο διάστημα αυτό οι εκτελέσεις δε σταματούσαν, τα ξερονήσια ήταν γεμάτα και στη Μακρόνησο οργίαζαν τα βασανιστήρια. Η κόλαση ωχριά μπροστά σε ό τι έγινε εκεί. Στο μεταξύ από την Αίγινα έγινε μεταγωγή του, στις φυλακές Αβέρωφ στις 7 Αυγούστου 1949 και στις 19 Φεβρουαρίου 1950 νέα μεταγωγή στις φυλακές Ακροναυπλίας.» (Σελ. 113-114-115)

«Εδώ θέλω να σημειώσω ότι ο Βαγγέλης ύστερα από την από 3-3-1949 επίσημη δήλωση της αντιθεσεώς του προς τους σκοπούς και τα κηρύγματα του ΚΚΕ (η οποία έγινε βέβαια μετά τη μετατροπή της ποινής του σε ισόβια) και μάλιστα όταν βρέθηκε πάλι στις φυλακές Ακροναυπλίας (17-2-1950) αρθρογραφούσε στην εφημερίδα των φυλακών Αναγέννησις, η οποία εκδιδόταν από τους ανανήψαντες κρατούμενους και ήταν κυριότερο μέλος της συντακτικής επιτροπής.

Θυμηθήκαμε την ημέρα που ο καθένας, χωριστά βέβαια και όχι την ίδια εποχή, κάναμε τη δήλωση μετανοίας.» (Σελ. 123)

(20)

Απονομή Χάριτος

Έφτασε κάποτε ο καιρός για την υποβολή της δεύτερης αίτησης για απονομή πλήρους χάριτος.

Έχει ήδη εκδοθεί, στις 25-5-1950, το υπ΄αριθμ. 87/1950 βούλευμα, του εξαίρετου εκείνου Αντεισαγγελέα Εφετών Ναυπλίου Αθ. Γκαζέτα, το οποίο εξέδωσε σχετικά με τη μήνυση που είχε κάνει ο Βαγγέλης κατά των μαρτύρων κατηγορίας ότι ψευδομαρτύρησαν.

Θεωρώ χρέος μου να γράψω δύο λόγια για τον Αντισαγγελέα Αθανάσιο Γκαζέτα. Βρέθηκε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, γιατί ήταν υποχρεωμένος να παραπέμψει ως ψευδομάρτυρες ανθρώπους που είχαν θύματα από τις θηριωδίες του Στάθη στην Κορινθία. Όποιος κι αν ήταν στη θέση του το ίδιο θα ένιωθε.

Ήταν όμως έξυπνος και μορφωμένος δικαστής και εξέδωσε ένα βούλευμα, το υπ΄ αριθμ. 87/1950 (το παραθέτω στο Παράρτημα του βιβλίου μαζί με την αυτεπάγγελτο πρόταση της Εισαγγελίας Εφετών Ναυπλίου περί απονομής πλήρους χάριτος) που δεν παραπέμπει μεν και δικαιολογεί με εύσχημο τρόπο την ψευδομαρτυρία, αλλά πλέκει έναν ύμνο για την αθωότητα του Βαγγέλη. Ένα μικρό απόσπασμα είναι αρκετό: «Η καταδίκη ήτο αριδήλως πεπλανημένη και ότι απετέλει καθήκον της Δικαιοσύνης η εις την κοινωνίαν απόδοσις του αδίκως καταταλαιπωρουμένου επί σειράν ετών εις τας φυλακάς αθώου».

Ήταν νομίζω κυβέρνηση Πλαστήρα Υπουργό Δικαιοσύνης τον αείμνηστο Ηλία Λαγάκο *(*σ.εμού:Κυβέρνηση Νικολάου Πλαστήρα: 15 Απριλίου 1950 – 21 Αυγούστου 1950 με Υπουργό δικαιοσύνης τον  Θεμιστοκλή Τσάτσο. Ο Ηλίας Λαγάκος ανέλαβε υπουργός Δικαιοσύνης μετά την περάτωση της δίκης, στις 13 Σεπτεμβρίου 1950 στην κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου ως την παραίτησή του στις 4 Ιουλίου 1951), αδερφικό φίλο του Νίκου Δεληπέτρου,

Η δικογραφία του Ναυπλίου, ογκώδης από το πλήθος καταθέσεων μαρτύρων κατηγορίας και υπεράσπισης, υπομνημάτων από τη δικογραφία της Κορίνθου, που ήταν ακριβώς για τα ίδια αδικήματα και την είχα μεταφέρει ολόκληρη σε αντίγραφα στο Ναύπλιο, έπρεπε να διαβαστεί εκ νέου, γιατί τώρα επρόκειτο για πλήρη χάρη.

Και αυτό έγινε. Ο Ν. Δεληπέτρος ζήτησε από τον Υπουργό και φίλο του ό, τι είχα ζητήση κι εγώ από τον Εφέτη Γ. Τετράδη, να διαβάσει τη δικογραφία. Όσο και αν φαίνεται παράξενο, δε διάβαζαν τις δικογραφίες. Πραγματικά επαναλήφθηκε η ίδια ιστορία.

Η πρόταση του ήταν απονομή πλήρους χάριτος, η οποία και έγινε δεκτή παμψηφεί από το συμβούλιο χαρίτων (Εφημερίς της Κυβερνήσεως, 9-10-1950, τεύχος Γ΄, αρ. φύλλου 239.)

Η πρόταση του ήταν απονομή πλήρους χάριτος, όταν στις 30-10-1950 ο Βαγγέλης υπέβαλε αίτηση στον Υπουργό Δικαιοσύνης, για να επανέλθει στη δικηγορία, ο ίδιος ο Ηλίας Λαγάκος του είπε ότι «θεωρούμε ζήτημα ηθικής τάξεως την επάνοδό του και είχε μελετήσει προσωπικά και επισταμένα τη δικογραφία του και είχε απόλυτα πεισθεί ότι ήταν αθώος και γι΄ αυτό είχε εισηγηθεί την παροχή χάριτος μετ΄ άρσεως των συνεπειών».

Το δύσκολο ήταν τα ανάκτορα, γιατί άλλο από θάνατο ισόβια και άλλο πλήρης χάρις.

Ο καθηγητής Γ. Ράμμος έκανε και πάλι αυτό που θεωρούσε χρέος προς τον αγαπημένο του μαθητή, αλλά και προς το δίκαιο. Ένα τηλεφώνημα στον Στέφανο Στεφάνου, διευθυντή του ιδιαίτερου γραφείου του Βασιλιά, ήταν αρκετό.

Εδώ θέλω να σημειώσω ότι, σύμφωνα με την τότε ισχύουσα Ποινική Δικονομία, δεν υπήρχε δυνατότητα προσβολής της καταδικαστικής σε θάνατο αποφάσεως με ένδικα μέσα. Η μόνη δυνατότητα που υπήρχε ήταν η άσκηση αναψηλαφήσεως, λόγω της ψευδορκίας, η οποία είχε οδηγήσει στην καταδικαστική απόφαση. Η αναψηλάφηση όμως προϋπέθετε ποινή κατά των ψευδομαρτύρων και εδώ, ενώ αναγνωρίστηκε δικαστικά η ψευδομαρτυρία, δεν επεβλήθη ποινή, λόγω ακαταλόγιστου, οπότε η μόνη οδός που απέμενε ήταν αυτή της απονομής χάριτος. Και βέβαια δεν επρόκειτο για χάρη που δόθηκε για απόδοση δικαιοσύνης και επειδή δεν υπήρχε άλλος τρόπος θεραπείας της δικαστικής πλάνης.

Η πολυπόθητη ελευθερία ήλθε στις 19 Οκτωβρίου 1950, ημέρα Πέμπτη και ώρα 11. Ήταν η ημέρα που άνοιξε γι΄ αυτόν η πόρτα των φυλακών της Ακροναυπλίας, όπου είχε μεταχθεί για δεύτερη φορά, στις 19-2-1950, από τις φυλακές Αβέρωφ και έκλεισε ο κύκλος της φοβερής αυτή δοκιμασίας που ξεκίνησε από την ΑΚΡΟΝΑΥΠΛΙΑ (5-2-1946/30-6-1947, προχώρησε στην ΚΕΡΚΥΡΑ (30-6-1947/28-7-1947), συνεχίστηκε στην ΑΙΓΙΝΑ (28-7-1947/7-8-1949)΄στην Αθήνα στη φυλακή ΑΒΕΡΩΦ (7-8-1949/17-2-1950) και πάλι στην ΑΚΡΟΝΑΥΠΛΙΑ (17-2-1950 /19-10-1950). »

(Σελ. 117-118-119)

=================================

(21)

« Απολογία Ευαγγελου Λέκκα, 26-4-1947

(Από τα πρακτικά της δημοσίας συνεδριάσεωε του Δικαστηρίου των εν Ναυπλίω Συνέδρων, Συνεδρίασης της 22ας, 23ης, 24ης, 25ης, 26ης, 27ης και 28ης 1947. ΓΑΚ Αρχεία Ν.Αργολίδας.)

Μεθ΄ ό ο Πρόεδρος εκάλεσεν εις απολογίαν τον κατηγορούμενον Εαύγγελον Λέκκαν ούτος δ΄ απολογηθείς είπεν ότι: Οι παθόντες Νεμεάτες ωδηγήθησαν εις Νεμέαν ενώ έπρεπε να ωδηγηθώσι εις την Κορινθίαν λόγω των γερμανικών επιχειρήσεων, γιατί συνελήφθησαν δεν γνωρίζει θετικά, μόλις τους έφεραν τους παθόντες εκεί συνοδεία της Ε.Κ. τους έβαλαν εις την εκλησίαν όπου τους επισκέφθην χαιρετήσας τον Γ. δια τον οποίον εμεσολάβησε παρά τω Στάθη άνευ όμως αποτελέσματος διότι η μάχη της Στυμφαλίας εξηκολούθει εις την οποίαν μετείχε και ο Κ. δια τον οποίον είχε μεσολοβήσει δια να αφεθεί ελεύθερος προ καιρού, τι απέγιναν οι Νεμεάτες δεν γνωρίζει διότι την επομένην έφυγε προς επισκευήν καταστραφείσης τηλεφωνικής γραμμής, δεν μετείχε εις την συνοδείαν διά την μεταφοράν των παθόντων προς τον τόπον της εκτελέσεως, την ευθύνην της εκτελέσεως των παθόντων φέρουν οι Σ. - Α., και Γ., ο μάρτυς Τσορβάς ήτο τομειακός και συνελήφθη κατόπιν υποβλέψεως διά την απόκτησιν αξιωμάτων και του οποίου πληροφορηθείς την σύλληψιν μετέβη εις το στρατόπεδον και επέστησε την προσοχήν του στρατοπεδάρχου Χανιώτη όστις συνεννοήθη με τον Στάθην και τον άφησε ελεύθερον. » (Παράρτημα βιβλίου-Σελ.224)

« Κατάθεση Νικολάου Δεληπέτρου (ΓΑΠ Αρχεία Ν. Αργολίδας)

Ο μάρτυς υπερασπίσεως του κατηγορούμενου Ευαγγ. Λέκκα Νικόλαος Δ. Δεληπέτρος κατέθεσεν ότι: Ο Ευάγγελος Λέκκας είναι αδύνατον να μετείχε εις τα εγκλήματα δι΄ ά κατηγορείται. Τον γνωρίζω από φοιτητήν και κατά τα έτη της κατοχής. Κατ΄ αρχάς ήτο καπετάνιος Συντάγματος και κατόπιν μέλος της Πελοποννησιακής Επιτροπής του ΕΑΜ. Κατά τον χρόνον των εγκλημάτων δεν ήτο καπετάνιος αντικατασταθείς ως μη εμπνέων εμπιστοσύνην εις το ΚΚΕ.»(Παράρτημα βιβλίου/Σελ.224)

« Κατάθεση Μιχαήλ Παπασταματίου (ΓΑΠ Αρχεία Ν. Αργολίδας)

Ο μάρτυς υπερασπίσεως του κατηγορούμενου Ευαγγ. Λέκκα Μιχαήλ Παπασταματίου κατέθεσεν ότι: Ήμουν σύνδεσμος Κορινθίας-Αρκαδίας και ερχόμουν τακτικά εις επαφήν με τον Λέκκαν και Στάθην. Όταν είχαν κρατουμένους τους Νεμεάτας είδα τον Γ. και είπα στον Λέκκα να ενδιαφερθεί και μου είπε ότι δεν θα μπορέσει διότι δεν έχει αρμοδιότητα.»(Παράρτημα βιβλίου /Σελ.225)

« Κατάθεση Χρήστου Τσοναϊτη (ΓΑΠ Αρχεία Ν. Αργολίδας)

Ο μάρτυς υπερασπίσεως του κατηγορούμενου Ευαγγ. Λέκκα κατέθεσεν ότι:

Υπηρέτουν στο Αρχηγείο του 6ου Συντάγματος. Τον Μάιον του 1944 πήγα στο Τάτσι όπου συνάντησα τον Ευάγγελον Λέκκαν το οποίον εγνώριζα και εχαιρέτησα και μου είπεν ότι ήτο διαφωτιστής της Πελοποννησιακής Επιτροπής του ΕΑΜ και της Λαϊκής αυτοδιοικήσεως. Στο Τάτσι δεν αντελήφθην να γίνουν συλλήψεις ή εκτελέσεις.»(Παράρτημα βιβλίου/Σελ.225)

(22) 

Βούλευμα

87/1950

Το Συμβούλιον των εν Ναυπλίω Εφετών

Συγκείμενον εκ των δικαστών Βασιλ. Δημητρακάκη, Προέδρου, Παν Ροσοπούλου και Βασιλ. Δαβίλλα, Εφετών.

Συνελθόν εν τω προς διάσκεψιν αυτού δωματίω τη 19η Μαϊου 1950 παρουσία του Αντισαγγελέως Αθαν. Γκαζέτα και του δικ. Γραμματέως Β΄ Δημ. Κοκκίνου, ίνα αποφασίση επί της εξής ποινικής υποθέσεως.

Την κατά των Α.Π.,Φ.Α.,Σ.Π.,Ε.Κ. και Γ.Α. ποινικήν επί ψευδορκία δικογραφίαν υπέβαλεν εις το Συμβούλιον τούτο ο ανωτέρω Αντισαγγελεύς δια της υπ΄αρίθ. 90 ε.ε. εγγράφου προτάσεώς του και εξέθησαν ότι.-

Ενώπιον του Πλημμελειοδικείου Κορίνθου παραπέμφθησαν δι΄ απ΄ευθείας κλήσεως ίνα δικασθώσιν επί ψευδορκία εις ποινικήν δίκην οι Α.Π.,Φ.Α.,Σ.Π.,Ε.Κ. και Γ.Α. Μετ΄ επανειλημμένας αναβολάς το Πλημμελειοδικείον Κρίνθου διά της υπ΄αριθ. 971/1949 αποφάσεως του, εκδοθείσης ερήμην των κατηγορουμένων εκήρυξεν εαυτό αναρμόδιον συμφώνως τω άρθρω 373 περ. 2 Ποιν. Δικ. Προς εκδίκασιν της κατηγορίας ταύτης και παρέπεμψε τους κατηγορουμένους ενώπιον του καρκουργιοδικείου, έτε της πράξεως φερούσης τον χαρακτήρα κακουργήματος κατά το άρθρον 265 παρ. 1 Π.Ν. διατάξαν άμα την σύλληψιν και προφυλάκισιν των κατηγορουμένων πραγματοποιηθείσαν ήδη εν μέρει.-

Επιθεωρούντος ήδη την κατηγορίαν συμφώνως τω άρθρω 267 Ποιν.Δικ. ίνα προβώμεν εις προσδιορισμόν δικασίμου ενώπιον του αρμοδίου Δικαστηρίου των ενόρκων, ευρίσκομεν ότι η παραπομπή αυτή είναι εσφαλμένη, η κατηγορία δεν είναι βάσιμος και προς αποφυγήν ματαίας δίκης, φέρομεν την υπόθεσιν ενώπιον του Συμβουλίου συμφώνως τη διατάξει του άρθρου 267 Ποιν. Δικ. ήνα αναθεωρηθή η ως άνω απόφασις και απαλλαγούν οι κατηγορούμενοι της κατηγορίας.

Αι αποφάσεις δι΄ ών το Πλημμελειοδικείον ευρίσκον εαυτό αναρμόδιον διά την εκδίκασιν μιας υποθέσεως, καθ΄ ο φερούσας χαρακτήρα κακουργήματος παραπέμπει τους κατηγορουμένους εις το αρμόδιον κακουργιοδικείον, αποτελούσι παραπεμπτικά βουλεύματα, δια τα οποία επιτρέπεται η εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 267 Ποιν. Δικ. Το ζήτημα, διδάσκει ο Κωσταντόπουλος (παρ. 850,1264) είναι σπουδαίον διότι πολλάκις δυστυχώς παρετηρήθησαν ελλειπείς και εσφαλμέναι παραπομπαί και αμφιβολίαι εγεννήθησαν περί του τρόπου της διορθώσεως. Φρονούμεν ότι ο προτιμώτερος τρόπος είναι ο διά της καταφατικής λύσεως του προκειμένου ζητήματος, υπέρ της οποίας συνηγορούσιν αι σκέψεις ότι ως βούλευμα παραπομπής πρέπει να θεωρηθή η εις το Κακουργιοδικείον παραπέμπουσα απόφασις του Πλημμελειοδικείου και ότι εφαρμόζονται και εν ταύτη περιπτώσει όλοι οι λόγοι της αποστάτων ενώπιον του Κακουργιοδικείου κατηγοριών, ένεκα των οποίων καθιερώθη η εξαιρετική διαδικασία της υπό του Εισαγγελέως των Εφετών υποβολής των υποθέσεων εις το Συμβούλιον. Τον τρόπον τούτον εσύστησεν ως νόμιμον ο Α.Π. 110/58, αποδέχονται δε και οι νεώτεροι συγγραφείς Τσουκαλάς εν Ποιν. Δικ. Παρ. 46 σημ. 10, Μπουρόπουλος εν Κωστή-Μπουροπούλου παρ. 156 σημ. 8. Όρα επίσης Contra Εφ. Ναυπλίου βούλευμα 517/34 Θέμ. ΜΕ 645 και υπ΄ αυτήν αντίθετον μελέτην, συναφώς δε και Εφ. Ναυπλίου 266/49, 68/50. Παραδεκτώς όθεν φέρεται ενώπιον του Συμβουλίου η υπόθεσις και εξεταστέα κατ΄ ουσίαν αποβαίνει.-

Ιστορικόν.-

Κατά Ιούλιον 1944 έξωθι του χωρίου Τάτσι (Εξοχή-Αργολίδος) και πλησίον του εξωκλησίου Άγιοι Θεόδωροι απέχοντος του χωρίου περί τα 4-5 χιλιόμετρα, εσφάγησαν παρ΄ανταρτών του ΕΛΑΣ δώδεκα άτομα εκ Νεμέας, εις δύο χρόνους εγγύς κειμένους. Τα άτομα ταύτα ήσαν οι εξής: Δ.Μ., Α.Σ., Α.Π., Τ.Γ., Γ.Γ., Σ.Μ., Π.Γ., Β.Α., Ε.Π., Γ.Π., η σύζυγος του Γ.Π. και Κ.Σ. *((*σ.εμού: Ο Παν. Αγγελόπουλου στο βιβλίο του "Οι μνήμες μου για την πατρίδα" (Βλ. ανάρτηση 087) αναφέρει: «30-6-1944 οι κομμουνιστές επήραν 50 νεμεάτες κρατουμένους άνδρες και γυναίκες δια μιάν απλήν ανάκρισιν. […] Τους 50 νεμεάτες κρατούμενους τους μετέφεραν στο Τάτσι εκεί έσφαξαν μερικούς.» . Εκτιμώ ότι η σύλληψη των Νεμεατών δεν έγινε όλων την 30-6-1944 μιας και επέκειτο η μάχη της Στυμφαλίας (1-3 Ιουλίου 1944) , αλλά σταδιακά και γιά μερικές ημέρες μετά την μάχη, κατά τις οποίες έγιναν συλλήψεις και από άλλα χωριά της περιφέρειας. Σχετικά ο Βασ. Δωρής μαρτυρεί(Βλ. ανάρτηση 082) : « 7 Ιουλίου 1944. Ήταν ημέρα Παρασκευή, όταν δύο αντάρται του Ε.Λ.Α.Σ. ήλθαν εις το σπίτι μας εις το Δούκα του Άργους, και εζήτησαν κατόπιν διαταγής του καπετάν Γραβιά (Ανδ. Φρούσιου εκ Νεμέας) Α΄ Γραμματέως του Κ.Κ. επαρχίας Άργους, εδρεύοντος εις το χωρίον Εξοχή, το αδερφό μου Σωτήριον και τον γαμβρόν μου Γεώργιον Διαμαντήν.[…]την επομένην, Σάββατον πρωϊ πρωί, εδέχθην την επίσκεψην ενός αντάρτου του Φρουραρχείου του χωριού μου, ονόματι Μήτσος, Βουλγαρικής καταγωγής και δύο άλλων απεσταλμένων επίσης του Γραβιά, οι οποίοι μου εδήλωσαν, ότι έχουν διαταγήν, να με συνοδεύσουν μέχρι την Εξοχήν,[…]Με ωδήγησαν εις το χωρίον Εξοχή και με έκλεισαν εις την εκκλησίαν-κρατητήριον, όπου ήσαν και άλλοι πολλοί κρατούμενοι από τα πέριξ χωριά,[….] Εμείναμε κλεισμένοι στην εκκλησία, περιμένοντας τι θα γίνη, όταν περί το μεσημέρι εκάλεσαν ονομαστικώς 11, μεταξύ των οποίων και εμάς τους τρείς, τον Κωνστ. Τσέλιον από τα Τσιπιανά, τον Παπασωτηρίου από την Νεμέαν και έξι γυναίκες. Με τρόμον και αγωνίαν επεριμέναμε, να ιδώμεν τι θα μας κάνουν. Είχα το φόβο της εκτελέσεως, διότι την περασμένη νύχτα κατά τον ίδιον τρόπο επήραν τρείς Νεμεάτες, τους οποίους «έφαγαν τα ρέμματα». Εγνωρίζαμε άλλωστε, ότι η Εξοχή είναι το μεγαλύτερο σφαγείον.»

Στο βιβλίο του ΚΟΣΜΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ  "ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΊΣΤΑΣΗ 1941-44 " -1964 αναφέρονται, τα κατωτέρω, δέκα πέντε ονόματα Νεμεατών ως φονευθέντες, στο χωριό Τάτσι (Εξοχή) , τον  7^ο μήνα του 1944, εκ των οποίων ταυτοποιώ με κάθε επιφύλαξη τα έξη, με τα παρατιθέμενα ονόματα μόνο με τα αρχικά στο βούλευμα,από την συγγραφέα :

(Δ.Μ.)= Δημ. Μάζος (Έμπορος)

(Α.Σ.)=Αναστ. Στιμαγκιώτης (Κοιν. Υπάλληλος)

(Α.Π.)=Αθανάσιος Παπασωτηρίου (Σπουδαστής)

(Ε.Π.)= Ευάγγελος Πετρόπουλος (Υποδ-ποιός)

(Γ.Π.)= Γεωργ. Παλαιολόγος (Γεωργός)

(Σύζυγος Γ.Π.)=Νικολίτσα Παλαιολόγου (Οικιακά)

Ελένη Πολυδώρου (Οικιακά)

Παναγούλα Πολυδώρου (Οικιακά)

Δημ. Πανόπουλος (Εργάτης

Αφροδίτη Παπασωτηρίου (Οικιακά)

Σωτήριος Σωτηρόπουλος (Ιατρός)

Αναστασία Σωτηροπούλου (Οικιακά)

Βασιλική Ζήση (Οικιακά)

Ελένη Στιμαγκιώτου (Οικιακά)

          Σταυρούλα Στιμαγκιώτου (Οικιακά)  ))
Εκ μέρους των οικείων των θυμάτων υπεβλήθησαν εις την Εισαγγελίαν Πλημ/κών Κορίνθου, πολλαί μηνύσεις αίτινες εν τέλει ανωθείσαι αποτέλεσαν τρεις δικογραφίας, εφ. ών μετά το πέρας της ανακρίσεως εξεδόθησαν τα υπ΄ αριθ. 370/47, 124/48 και 167/48 βούλευμα του Συμβουλίου Πλημ/κών Κορίνθου. Ως κατηγορούμενος εις τας δικογραφίας ταύτας μεταξύ πολλών άλλων φέρεται και ο δικηγόρος Ευάγγελος Λέκκας εκ Κορίνθου, λίαν γνωστός εις την περιφέρειαν λόγω της ιδιοτητός του ως δικηγόρου και του μεγάλου πόστου το οποίον κατείχε εις τα εαμικάς οργανώσεις. Άλλοι κατηγορούμενοι διά τας σφαγάς των Νεμεατών παραπέμπονται εις το ακροατήριον ίνα δικασθώσιν ως φυσικοί αυτουργοί, και είναι ούτοι πολλοί, ουχί όμως και ο Λέκκας δια τους φόνους των Δ.Μ., Α.Σ., Τ.Γ., Γ.Γ., Π.Γ., Γ.Π., της συζύγου αυτού και Κ.Σ. Το υπ΄ αριθ. 167/48 βούλευμα παύει επίσης προς καιρόν την δίωξιν αυτού διά τον φόνον της Α.Π. Το υπ΄αριθ. βούλευμα αποφαίνεται να μην γίνη κατηγορία κατά κατά του Λέκκα επί φόνοις των Β.Α.,Ε.Π., Α.Σ., Γ.Γ., Τ.Γ. Ούτω διά των βουλευμάτων τούτων ο Λέκκας απαλλάσεται (εις τινάς περιπτώσεις μάλιστα δις) της κατηγορίας διά τους φόνους ένδεκα Νεμεατών πλην του φόνου της Σ.Μ., δι΄ήν ουδαμού των βουλευμάτων και των δικογραφιών γίνεται λόγος, ουδ΄ είχεν ασκηθή ποινική αγωγή.

Σημειωτέον ότι διαρκουσών των ανακρίσεων εν Κορίνθω διά τας πράξεις ταύτας ο κατηγορούμενος Λέκκας προσήλθεν αυθορμήτως ενώπιον του Ανακριτού αφεθείς μετά την απολογίαν του ελεύθερος. Εκ παραλλήλου όμως προς τας δικαστικάς Αρχάς Κορίνθου, επελήφθησαν και αι του Ναυπλίου εξ αφορμής άλλης πράξεως άλλων δραστών θεωρηθείσης συναφούς, προϊούσης δε της ανακρίσεως εξεδόθη κατά του Λέκκα ένταλμα συλλήψεως ίνα απολογηθή, αυτήν όμως την φοράν εκρίθη προφυλακιστέος και ενεκλείσθη εις τας φυλακάς όπου έκτοτε και συνεχώς ευρίσκεται. Εις την κατηγορίαν περιλαμβάνεται ήδη διά πρώτην φοράν και η θανάτωσις της Σ.Μ.

Έκτοτε και κατ΄επανάληψιν εζητήθη η ένωσις των εν Ναυπλίω και Κορίνθω διά την αυτήν πράξιν δικογραφιών, μη επιτευχθείσα δυστυχώς με αποτέλεσμα διά την αυτήν πράξιν να εκδοθώσι αντιφατικαί κρίσεις της Δικαιοσύνης. Διότι εν Ναυπλίω οι μάρτυρες (οι αυτοί εν πολλοίς μάρτυρες της Κορίνθου) ενεφάνισαν τα πράγματα διαφορετικά και ωδήγησαν εις διαφορετικήν κρίσιν τους δικαστάς, οίτινες διά του υπ΄αριθ. 500/46 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών, παρέμπεμψαν εις δίκην διά τας σφαγάς των δώδεκα Νεμεατών και τον Ευάγγελον Λέκκαν. Ούτω ενεφανίσθη το εξής άτοπον: εκ παραλλήλου διά την άνω πράξιν να κινούνται πλείονες ποινικαί αγωγαί να θεωρούνται αρμόδιαι αι δικαστικαί αρχαί πλειόνων περιφερειών, να απορρίπτονται επίμονοι αιτήσεις ενώσεως των διαφόρων δικογραφιών, να εκδίδονται εν Κορίνθω απαλλακτικά βουλεύματα μη λαμβάνονταα υπ΄ όψιν προεκδοθέντα αντίθετα εν Ναυπλίω, και τέλος να εκδίδεται εν Ναυπλίω καταδικαστική απόφασις του Κακουργιοδικείου, μη λαμβάνουσα υπ΄όψιν τελεσίδικον ήδη αντίθετον βούλευμα Κορίνθου. Διότι τον Απρίλιον 1947 ο Ευάγγελος Λέκκας  εισαχθείς εις δίκην ενώπιον του Κακουργιοδικείου, εκηρύχθει ένοχος των δώδεκα φόνων και διά της υπ΄ αριθ. 48 της 28 Απριλίου 1947 αποφάσεως των Συνέδρων κατεδικάσθη δωδεκάκις εις την εσχάτην των ποινών, ένα και ήμιση μήνα μετά την τελεσιδικίαν του υπ΄αρι. 370/47 βουλεύματος Κορίνθου.-

Κατηγορίαι κατά μαρτύρων επί ψευδορκία.

Διαρκούσης της ανακρίσεως, ο Ευάγγελος Λέκκας υπέβαλε κατά τινων των εις βάρος του καταθετόντων μαρτύρων, μήνυσιν επί ψευδορκία, η δε υπόθεσις κατέληξεν εις το ακροατήριον του Πλημμελειοδικείου Κορίνθου, όπερ διά της υπ΄ αριθ. 944/48 αποφάσεως του, εκήρυξε αθώους λόγω αμβιβολιών τους καταμηνυθέντας ως ψευδομάρτυρας Γ.Λ.,Φ.Α.,Σ.Π.,Σ.Π.,Α.Π., και Ζ.Δ. Μετά την εν Ναυπλίων δίκην και καταδίκην του Λέκκα, υπεβλήθη νέα μήνυσις κατά των και εις το ακροατήριον του Καρκουργιοδικείου εξετασθέντων μαρτύρων Γ.Λ., Φ.Α.,Σ.Π.,Α.Π.,και Ε.Κ., περί ών πρόκειται νυν, μετά την περί παραπομπής κρίσιν του Πλημμελειοδικείου Κορίνθου εις ό είχεν αρχικώς εισαχθή η κατηγορία. Οι τρεις πρώτοι των κατηγορουμένων είναι οι απαλλαγέντες δια της προμνησθείσης υπ΄αριθι. 944/48 αποφάσεως του Πλημμελειοδικείου Κορίνθου και υπέρ των οποίων συντρέχει το δεδικασμένον διά τυχόν ψευδομαρτυρίαν ενώπιον του Ανακριτού, ευθυνομένων πλέον διά τυχόν ψευδομαρτυρίαν ενώπιον του Κακουργιοδικείου. Η κατηγορία συνίσταται διά μεν τους τρεις πρώτους μάρτυρας ότι επ΄ ακροατηρίου εβεβαίωσαν ενόρκως εν γνώσι του ψεύδους ότι ο Λέκκας έλαβε μέρος ως φυσικός αυτουργός εις τας εκτελέσεις των δώδεκα Νεμεατών, δια τον τρίτον ότι εβεβαίωσεν ότι ο Λέκκας συνεβάδιζε μετά των κρατουμένων προς τον τόπον της εκτελέσεως, διά τον τέταρτον ότι ο Λέκκας μετέσχεν ως φυσικός αυτουργός εις την εκτέλεσιν του Κ. και άλλων,

Βάση των καταθέσεων τούτων και άλλων αναλόγων οι ένορκοι εκήρυξαν ένοχον τον Λέκκαν και οι σύνεδροι του Ναυπλίου επέβαλον εις αυτόν δωδεκάκις την ποινήν του θανάτου. Αλλ΄αν εκ της μελέτης της ογκωδεστάτης δικογραφίας περιεχούσης χιλιάδας εγγράφων, της παρακολουθήσεως των επανειλημμένων δικών ενώπιον του Κακουργιοδικείου, της μελέτης των πρακτικών των δικών αυτών εις άς πάντοτε οι ίδιοι περίπου μάρτυρες καταθέτουσιν εξεταζόμενοι δια πολλοστήν φοράν, της μελέτης των επι ψευδορκία δικογραφιών, άγεται τις εις το ασφαλές συμπέρασμα ότι ο Λέκκας δεν είναι φυσικός αυτουργός της σφαγής των Νεμεατών και ότι η κατ΄ αυτού κρίσις είναι πεπλανημένη, πείθεται εξ άλλου ότι εις την πλάνην του Δικαστηρίου συνετέλεσαν και άλλοι παράγοντες και δη η εποχή καθ΄ ήν ανάκρισις και δίκη διεξήχθη και αι καθόλου συνθήκαι πραγματικαί και ψυχολογικαί, ο τρόμος και η φρίκη και ο πόνος και το μίσος, τα έξαλλα πάθη και γενικώς η τυραννία της κοινής γνώμης. Αν η δίκη αυτή με το αυτό εμμάρτυρον υλικόν διεξήγετο υπό τας σημερινάς εντελώς διαφόρους συνθήκας, πιθανώτατα αν μη ασφαλώς, αλλοίον θα ήτο η κρίσις των ενόρκων. Ώστε δεν είναι ή τουλάχιστον δεν είναι κυρίως και μόναι, αι καταθέσεις των νυν κατηγορουμένων οίτινες ωδήγησαν εις την θανατικήν καταδίκην του Λέκκα, οίτινες κατηγορούμενοι δεν κατέθεσαν εν πάση περιπτώσει θετικά και συγκεκριμένα περιστατικά οδηγούντα κατ΄ ανάγκην εις την πεποίθησιν περί αμέσου αυτουργίας του Λέκκα.-

Ευθύνη ενός εκάστου των κατηγορουμένων.-

Ε.Κ. Ο μάρτυς ούτος εκλήθη να μαρτυρήση δι΄ άλλην πράξιν, ερωτηθείς όμως παρεμπιπτόντως δια τον Λέκκαν είπεν εις τον Ανακριτήν την 4-8-45 ότι ήτο είς των αρχηγών της περιφερείας οίτινες απεφάσιζον διά πάσας τας εκτελέσεις των κρατουμένων, εις δε την κατάθεσίν του της 3^ης Μαρτίου 1946 ως και ενώπιον του ακροατηρίου του Κακουργιοδικείου Ναυπλίου κατέθεσεν ότι ό Λέκκας ήτο αρχηγός, ότι ενήργει ανακρίσεις κρατουμένων, ότι αυτός με τους άλλους αρχηγούς έσφαζαν πρώτα και έπειτα διέταζαν εκτελέσεις και ότι έμαθαν ότι ο Κ. και Μ. τους κτύπησαν οι Φ. *(*σ.εμού : Ανδ. Φρούσιος ή Γραβιάς εκ Νεμέας) και Λέκκας και τους εσκότωσαν. Περί της πράξεως ταύτης όρα υπ΄ αριθ. 315/46 βούλευμα Πλημ. Ναυπλίου δι ού απαλλάσεται ο Ευάγγελος Λέκκας πάσης κατηγορίας. Ο μάρτυς ούτος ήτο κρατούμενος των ελασιτών εκλήθη δε ως μάρτυρας άλλης υποθέσεως, ερωτηθείς διά τον Λέκκαν ουδέν το συγκεκριμένον κατέθεσε περί της κατηγορίας ήτις τον εβάρυνε ήτοι δια την εκτέλεσιν των Νεμεατών, περί ής ουδέν γνωρίζει. Τα όσα καταθέτει ή τα αντελήφθη ο ίδιος δηλ. ότι ήτο αρχηγός και ότι ενήργει ανακρίσεις ή τα επληροφορήθη από άλλους ους και ονομάζει εν τω ακροατηρίων π.χ. δια την εκτέλεσιν των Μ. και Κ., ή είναι κρίσεις και εντυπώσεις σχετικά με την προσωπικότητα και την δράσιν του Λέκκα, όταν λέγει π.χ. ότι οι αρχηγοί έσφαζαν πρώτα οι ίδιοι και έπειτα διέτασσον τους άλλους. Η Ποιν. Δικονομία ορίζει εν άθρω 112 «έκαστος υποχρεούται ζητούμενος να μαρτυρή επί δικαστηρίου περί παντός πράγματος του οποίου αντελάβετο διά των ιδίων αυτού αισθήσεων»,περί τούτου όθεν πρέπει να ερωτάται ο μάρτυς δηλ. τι ο ίδιος δια των αισθήσεων αντελήφθη κλπ, περί τοιούτων εξετάζεται,. Τοιαύτα πράγματα ψευδή καταθέτων τιμωρείται ως ψεύδοκος. Αι μαρτυρίαι κατά αφηγήσεις τρίτων, κατά πληροφορείας αορίστους, κατά την αδέσποτον και ανεύθυνον κοινήν φήμην, είναι κατ΄εξοχήν επισφαλείς, δυνάμεναι να οδηγήσωσι εις πλάνας τοσούτο μάλλον καθόσον κατά κανόνα είναι αδύνατος ο επ΄ αυτών έλεγχος περί της αληθείας ή μη. Ο Κ. κατέθεσεν ότι εξ ιδίας αντιλήψεως γνωρίζει και τούτο είναι αληθές διότι και η μεγάλη θέσις του Λέκκα είναι γνωστή και ομολογουμένη και η ιδιότης του ως ανακριτού λόγω της ειδικότητός του ως νομικού. Ό, τι περαιτέρω αναφέρει εις τας καταθέσεις του είναι πληροφορίαι ας αρύεται από τους Ζ. και Ε.Κ., δεν προκύπτει δε εκ της ενεργηθείσης ανακρίσεως ότι η πληροφορία αυτή δεν είναι αληθής ή ότι τα γεγονότα εις ά αναφέρεται δεν είναι πραγματικά.

Πολύ περισσότερον είναι ανεπίδευκτος οιουδήποτε ελέγχου η υποκειμενική κρίσις και εντύπωσις του μάρτυρος ότι οι αρχηγοί έσφαζαν πρώτα οι ίδιοι και έπειτα διέτασσον τους άλλους να σφάζουν, ήτις είναι γενική εντύπωσις περί των ηγητόρων του ΕΛΑΣ ήτις πιθανώτατα δεν ήτο αδικαιολόγητος. Εν τοιαύτη περιπτώσει δεν ευρίσκομεν που και πώς δύναται εν προκειμένω να ευσταθήση κατηγορία επί ψευδορκία και καταλήγομεν ότι κατά του μάρτυρος τούτου δεν πρέπει να γίνει κατηγορία.-

1) Α.Π. Υπάρχουν του μάρτυρος τούτου δύο καταθέσεις ενώπιον του Ανακριτού Ναυπλίου από 5-8-45 και 7-3-46 και η ενώπιον του Κακουργιοδικείου κατάθεσις, προς δε και μία ένορκος βεβαίωσις ενώπιον του Εηρηνοδικείου κατάθεσις, προς δε και μία ένορκος βεβαίωσις ενώπιον του Ειρηνοδίκου Άργους από 30 Ιουλίου 1946. Εις απάσας τας καταθέσεις ταύτας αναφέρεται εν και μόνον περιστατικόν σχέσιν έχον με τον Λέκκαν. Αναφέρει δηλ. ο μάρτυς ότι είδε τον Λέκκαν με άλλους να οδηγούν τους Νεμεάτας στον Άγιον Δημήτριον, προσθέτει δε ότι ο Λέκκας και ο Φ.*(*σ.εμού : Ανδ. Φρούσιος ή Γραβιάς) εγνώριζον ότι εγένετο εκτελέσεις και πιθανόν να ελάμβανον μέρος και οι ίδιοι, αλλά ποίοι έσφαζαν στο Τάτσι δεν γνωρίζω. Δεν γνωρίζει λοιπόν ο μάρτυς αν μετέσχεν ή όχι εις τας εκτελέσεις των δώδεκα Νεμεατών ο μηνυτής Λέκκας. Είδεν όμως την συνοδείαν ήτις μετέφερε τους κρατουμένους εκ της κεντρικής εκκλησίας «Κοίμησις της Θεοτόκου» προς την άλλην εκκλησίαν του Αγίου Δημητρίου εις το άκρον του χωριού κειμένην, και της οποίας συνοδείας μετέσχε και ο Λέκκας χωρίς να είναι εις θέσιν να βεβαιώση αν ως φρουρός συνώδευεν ή απλώς ηκολούθει την συνοδείαν ως και άλλοι πολλοί. Το περιστατικόν τούτο, φαίνεται μάλλον ακριβές, διότι ο μυνυτής πράγματι ευρίσκετο εις το Τάτσι και έλαβε μέρος εις τας ανακρίσεις ως και εις διαφόρους κινήσεις προς σωτηρίαν κρατουμένων τινών. Ιδίως του δικηγόρου Γ. (όρα κατάθεσιν Κ.Γ.) Ως ο ίδιος μάρτυς ματαθέτει, είδε τον Λέκκαν διά μίαν στιγμήν, δεν γνωρίζει όμως αν και μέχρι ποιου σημείου και προς τίνα σκοπόν ηκολούθη. Προσθετέον ότι η σφαγή των θυμάτων εγένετο την επομένην το εσπέρας και πλησίον του ναού Άγιοι Θεόδωροι, εξωκκλησίου κειμένου εις απόστασιν 4-5 χιλιομέτρων από το χωρίον. Αν εγένετο μια λεπτομερής και διεξοδική εξέτασις του μάρτυρος και τα πράγματα εξ αρχής ετοποθετούντο χρονικώς και τοπικώς εις την θέσιν των, ασφαλώς θα εδίδοντο πλήρεις εξηγήσεις και ο μηνυτής ουδέν παράπονον θα είχε να διατυπώση κατά του μάρτυρος. Ουδεμία όθεν ψευδορκία έλαβεν χώραν και δέον να απαλλαγή ο Π. της κατηγορίας.-

2) Φ.Α. Ο πατήρ της εσφάγη μαζί με τους άλλους Νεμεάτας. Εξητάσθη πολάκης κατά την ανάκρισιν και κατέθεσεν επιβαρυντικά διά τον μηνυτήν Λέκκαν, παρά του οποίου και εμηνύθη επί ψευδορκία, απαλλαγείσα διά της υπ΄ αριθμ. 944/48 αποφάσεως του Πλημμελειοδικείου Ναυπλίου κατάθεσιν της, ήτις όμως κατά τα προσαγόμενα πρακτικά της δίκης, δεν περιλαμβάνει όσα ήδη το κατηγορητήριον του Πλημμελειοδικείου Κορίνθου της καταλογίζει. Διότι η μάρτυς αυτή ουδέποτε κατέθεσεν ότι ο μηνυτής έλαβε μέρος ως φυσικός αυτουργός εις τας εκτελέσεις των δώδεκα Νεμεατών, αλλά κατέθεσεν άλλα τινά, άτινα ουδόλως προκύπτει να είναι ψευδή αντικειμενικώς ή ότι ανεφέρθησαν εις το Δικαστήριον ως αληθή εν γνώσει του ψεύδους αυτών. Οι συλληφθέντες εν Νεμέα μετεφέρθησαν κατ΄αρχάς εις χωρίον Γυμνόν, εκείθεν δε εις το χωρίον Τάτσι (Εξοχή) την συνοδείαν δε ηκολούθουν και αγγαρευθέντες κάτοικοι Γυμνού. Οι τελευταίοι ούτοι επιστρέψαντες εις το χωρίον των ανεκοίνωσαν ότι τους κρατούμενους παρέλαβον οι Γ.,*(*σ.εμού με κάθε επιφύλαξη:  "Γραβιάς" )  Σ.,*(*σ.εμού με κάθε επιφύλαξη: ΟΠΛΑτζής- Νικ. Σμυρλής )  Κ.,*(*σ.εμού με κάθε επιφύλαξη: ΟΠΛΑτζής Δημ. Κούρος ή ο Γεωργ. Καστριλιώτης)  Μ.,*(*σ.εμού με κάθε επιφύλαξη: ΟΠΛΑτζής Κοσμ. Μώρος) , Λέκκας και τους εξετέλεσαν, την πρηροφορίαν ταύτην ως τοιαύτην μεταφέρει η μάρτυς εις το ακροατήριον, προσθέσασα και άλλην πληροφορίαν καθ΄ήν η κατηγορουμένη Ε.Κ. κατά την σύλληψιν και εξέτασίν  της ωμολόγσεν ότι ο Φ.,(*σ.εμού : Ανδ. Φρούσιος ή Γραβιάς)ο αδερφός της, ο Λέκκας κλπ έσφαζαν. Αι πληροφρίαι αυταί πράγματι ήσαν γνωσταί εις πάντας αποδίδουν δε την πραγματικότητα ότι δηλαδή οι συλληφθέντες παρεδόθησαν εις τους αντάρτας του Τάτσι, όπου η έδρα μεγάλων μονάδων του ΕΛΑΣ και ανωτέρων αρχών, τους αντάρτας των Λέκκαν, Φ.*(*σ.εμού : Ανδ. Φρούσιος ή Γραβιάς) και άλλων αρχηγών οίτινες τους εξετέλεσαν. Η φράσις αυτή διά τον προσεκτικώς μελετώντα την κατάθεσιν (ήτις σημειωτέον δεν περιέχει τας υπό της μάρτυρος εκστομιθείσας λέξεις και φρασεολογίαν, αλλά τας λέξεις ας εύρε προχείρους και ως πλέον καταλλήλους ο κρατών τα πρακτικά γραμματεύς) δεν σημαίνει ποσώς ότι οι ίδιοι αυτοπροσώπως και ιδίαις χερσίν εξετέλεσαν, αλλ΄ αυτοίς δηλ. τα τμήματα των, οι υπό τας διαταγάς των αντάρτες τους εξετέλεσαν. Είναι ένα συμπέρασμα, μια εντύπωσις και κρίσις ήν συνάγουσιν οι μάρτυρες εκ τινος γνωστού περί τινος αγνώστου περιστατικού, χωρίς μάλιστα οι μάρτυρες ούτοι να έχουσιν υπ΄όψιν τας διακρίσεις φυσικών αυτουργών ή άλλων συμμετόχων, ας επέβαλεν ο Α.Ν. 753/45, αφού κατά κοινήν γνώμην, κατά τα διδάγματα της επιστήμης, κατά τας διατάξεις όλων των ποινικών κωδίκων, όλων των Χωρών και όλων των εποχών φονείς είναι πάντες οι οπωσδήποτε αναμεμιγμένοι εις ένα φόνον υπό οιανδήποτε μορφήν συμμετοχής.

Ο Λέκκας ήτο μεταξύ των αρχηγών τα τμήματα αυτά εξετέλεσαν το έγκλημα, όλοι λοιπόν είναι ένοχοι, αυτό κατέθεσαν οι μάρτυρες και ουχί ότι ο Λέκκας ήτο άμεσος φυσικός αυτουργός εν τη εννοία του άρθρου 56 περ. 1 Π.Ν. Επίσης είναι αληθές ότι η Ε.Κ. εις τας πολλάς και διαφόρους αφηγήσεις της ωμολόγησεν ότι και αυτή και ο αδερφός της και ο Λέκκας και άλλοι έσφαζαν. Αυτό πράγματι το είπεν η Κ., αλλά υπό συνθήκας τοιαύτας αίτηνες αφαιρούν από την ομολογίαν της και την ελαχίστην ενδεικτικήν αξίαν και ήτις ομολογίαν ανηρέθη ενώπιον του Ανακριτού ως προϊόν εξαναγκασμού και βίας. Οπωσδήποτε καταθέτουσα η Α. ότι η Κ. κατωνόμασε και τον Λέκκαν, ουδεμίαν ανακρίβειαν κατέθεσεν. Συνεπώς ουδεμία ψευδορκία έλαβε χώραν και δέον και η μάρτυς αυτή ν΄ απαλλαγή.-

4) Σ.Π. Τέσσερα μέλη της οικογενείας της εσφάγησαν αγρίως. Εξητάσθη πλειστάκις κατά την προδικασίαν, κατεμηνύθη επί ψευδορκία και απηλλάγη διά της υπ΄ αριθ. 944/48 αποφάσεως του Πλημμελειοδικείου Κορίνθου. Ήδη κατηγορείται διά την επ΄ακροατηρίου κατάθεσιν της. Εξ ιδίας αντιλήψεως η μάρτυς ουδέν γνωρίζει, μεταφέρει όμως όσας πληροφορίας έσχεν από διαφόρους χωρικούς και δή ότι ο Φ.*(*σ.εμού με κάθε επιφύλαξη: Ανδ. Φρούσιος ή Γραβιάς) είπεν εις τους μάρτυρας Ζ.,Σ.,Π., να μην φροντίζη κανείς διά τους συλληφθέντας,  «όταν αποφασίζει ο Γ.*(*σ.εμού με κάθε επιφύλαξη: "Γραβιάς") και ο Λέκκας σεις δεν έχετε καμμίαν θέσιν», ως και ότι έμαθεν από διαφόρους ως και από τον Σ. ότι την αδερφήν της η οποία ήτο ωραιοτάτη την εβίασαν οι Λέκκας, Φ.*(*σ.εμού: Ανδ. Φρούσιος ή Γραβιάς)και πολλοί άλλοι και ότι το ωρολόγιον της αδερφής της το είχεν ο Λέκκας. Είναι γνωστόν πόσον παρακινδυνευμέναι είναι αι κατά διήγησιν μαρτυρίαι, τα «θρυλήματα» του Σαριπόλου, η διαστροφή την οποίαν υφίστανται διά της από στόματος εις στόμα περιφοράς ώστε να μην θεωρείται άνευ βαρύτητος η γνώμη ότι το άρθρο 112 Ποιν. Δικ. επιβάλλει την εξέτασιν του μάρτυρος περί παντός πράγματος του οποίου αντελάβετο διά των ιδίων και μόνον αυτού αισθήσεων, αποκλείον τους μάρτυρας εξ ακοής. Οπωσδήποτε είναι γεγονός ότι τα εκτελεστικά όργανα του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ επέδειξαν αφάνταστον αγριότητα, σαδισμόν απερίγραπτον, καταπάτησιν πάσης εννοίας ανθρωπισμού, σατανικότητα μέσων βασανισμού ασύλληπτον και εδημιούργησαν περί εαυτά φήμην και θρύλον τεράτων της φύσεως και  αγρίων θηρίων.Αι διαδόσεις περί την δράσιν αυτώ και των μεθόδων των ωργίαζον και οι άθλοι αυτών εγένετο ομοίως αριδήλως πιστευτοί παρ΄όλων ιδιαιτέρως δε από τους οικείους των θυμάτων των. Ο πόνος της συμφωράς των, το μίσος κατά των σφαγέων, έκαμνον αυτούς να πιστεύουν παν ό τι ήκουον σχετικό με την απώλειαν των προσφιλών των προσώπων. Και η Σ. της οποίας η μήτηρ, αι αδελφαί και ο αδερφός τοιούτον εύρον οικτρόν τέλος από τα θηρία του Τάτσι, επίστευσαν εις τας διαδόσεις αυτάς, άς επαναλαμβάνομεν δεν εδημιούργησαν αυτοί αλλά αι ορδαί εις άς και ο μηνυτής ανήκε, και εν πλήρει καλή πίστει κατέθεσεν επί δικαστηρίου ό τι εγνώριζεν ό τι ήκουσεν. Δεν κατέθεσεν λοιπόν και αύτη εν γένει ψεύδη πράγματα και δέον ν΄ απαλλαγή της κατηγορίας.

5) Γ.Λ. Ούτος ήτο αντάρτης του ΕΛΑΣ και φρουρός των κρατουμένων Νεμεατών, διά την σφαγήν των οποίων και αυτός υπήρξε κατηγορούμενος. Εξητάσθη πλειστάκις εις όλας τας δικογραφίας είτε ως μάρτυς, είτε ως κατηγορούμενος. Εδιώχθη επί ψευδορκία κατά την ανάκρισιν και απηλλάγη και ούτος διά της υπ΄ αριθ. 944/48 αποφάσεως του Πλημμελειοδικείου Κορίνθου. Ήδη κατηγορείται διά τα όσα επ΄ ακροατηρίω κατέθεσε περί του Λέκκα. Δεν πρέπει να διαφεύγη την προσοχήν μας το γεγονός ότι ο Λ. ήτο κατηγορούμενος, ότι είχε κάθε συμφέρον και δικαίωμα να αποκρύψη παν ό τι ήτο δυνατόν να τον βαρύνη. Διά να απομακρύνη δε τας επ΄ αυτού υποψίας είχε λόγον να λέγη ανακριβείας, να παρασιωπά πράγματα να επιρρίπτη ευθύνας εις άλλους να περιπλέκη τα πράγματα, να παραπλανά την ανάκρισιν, να δημιουργή σύγχυσιν ήτις δύναται να ωφελήση αυτόν. Είναι οπωσδήποτε λόγω της ιδιότητος του ταύτης μάρτυς ύποπτος. Αι αλλεπάλληλοι υπ΄ αυτού καταθέσεις και αι μύριαι αντιφάσεις μεταξύ αυτών παρέχουν την εντύπωσιν και ενός άλλου περιστατικού ότι ο μάρτυς ούτος ίνα σώση το εαυτού σαρκίον εγένετο όργανον άλλων εμπαθώς κινουμένων και την εξόντωσιν του Λέκκα επιδιωκόντων ως πολλοί μάρτυρες ανεπιφυλάκτως  υποστηρίζουσιν. Ο Λ. λοιπόν όστις εις την απολογίαν του της 3-5-46 εν Κορίνθω λέγει ότι τον Λέκκαν δεν γνωρίζει καθόλου και ότι ήκουσε μόνον περί αυτού ότι υπήρξεν ηθικός , δίκαιος και αμόλυντος από κάθε κακήν πράξιν, καταθέτει επ΄ ακροατηρίου. 1) ότι ο Λέκκας ήλθε με άλλους το βράδυ και πήραν 4-5 εκ των κρατουμένων Νεμεατών και τους ωδήγησαν εις την εκκλησίαν έξω του χωριού, 2) ότι είδε τον Λέκκαν, τον Φ.*(*σ.εμού: Ανδ. Φρούσιος ή Γραβιάς) και τους άλλους με κηλίδας αίματος στα ρούχα τους και κατάλαβεν ότι θα τους εξετέλεσαν, 3) ότι άλλοι αντάρτες του είπαν εις ερώτησίν τους ποιοι τους εξετέλεσαν "οι Φ.,*(*σ.εμού: Ανδ. Φρούσιος ή Γραβιάς) Λέκκας, Κ.*(*σ.εμού με κάθε επιφύλαξη: Δημ. Κούρος) κλπ". 4) ότι το πράγμα τούτο δεν το επέστρεψεν απολύτως "γιατί ήξευρα ότι ο Λέκκας έδινε διαταγάς για εκτελέσεις και δεν εκτελούσε, αλλά δεν το αποκλείω να έλαβε μέρος εις τας εκτελέσεις".

Το πρώτον γεγονός είναι αληθές. Το δεύτερον και τρίτον είναι ανακριβή και η συνέχεια της καταθέσεως και το τέταρτον μέρος αποδεικνύουν το ψευδές των γεγονότων τούτων. Αν τα γεγονότα ταύτα ήσαν αληθή τότε διατί δεν θα επίστευεν ότι ο Λέκκας υπήρξεν σφαγεύς; Αφού τον είδε ο ίδιος να παραλαμβάνη τους κρατουμένους, τον είδε μετ΄ ολίγον με ρούχα αιματωμένα, του είπον οι αντάρτες ότι και αυτός έσφαζε, τι περισσότερον τω εχρειάζετο διά να είναι πεπεισμένος περί συμμετοχής του Λέκκα; Εν τούτοις εις το τέλος της καταθέσεώς του, εν κατακλείδι και συμπεράσματι των όσων εξέθεσε προσθέτει εγώ δεν το επίστεψα απολύτως γιατί ο Λέκκας έδινε διαταγές αλλά δεν εκτελούσε ο ίδιος. Και πράγματι εκ της όλης δικογραφίας προκύπτει ότι διαταγάς πιθανόν να έδιδε, αυτοπροσώπως όμως ουδέποτε έλαβε μέρος εις θανατώσεις. Και ο Λ. κατέθεσε τα ψεύδη ταύτα εν γνώσει του ψεύδους. Έπραξεν όμως τούτο πραγματικώς υπό περιστάσεις (όσα σχετικώς και τας ενώπιον του συμβολαιογράφου Β. Παπανδριανού βεβαιώσεις των Α.Γ.,Γ.Δ.,Α.Κ.,Α.Π.,Β.Κ., περί ών αι υπ΄ αριθ. 5423, 5424 της 14-5-50 πράξεις) δικαιολογούσας εν προκειμένω την εφαρμογήν του άρθρου 96 του Π.Ν. καθ΄ ό μένουσιν ακαταλόγιστοι αι πράξεις εις τα οποίας αναγκάζεταί τις δι΄ ακαταμαχήτου φυσικής βίας ή δι΄απειλών ηνωμένων με παρόντα και άφευκτον κίνδυνον σώματος ζωής, τιμής ή ελευθερίας του αναγκαζομένου αυτού ή των συγγενών αυτού. Πράγματι δε προκύπτει εκ της ανακρίσεως και δη από τας καταθέσεις των μαρτύρων Ν. Δεληπέτρου, Στ. Κανελλοπούλου, Κ. Αθανασούλα, Ιωαν. Καραγιάννη, Κικής Παπαλεονάρδου, Ν. Τζαβέλλα κλπ ότι ο Λ. εξηναγκάσθη παρά των οικείων των θυμάτων να είπη τα ψεύδη περί Λέκκα, δι΄ απειλών ηνωμένων με παρόντα και άφευκτον κίνδυνον της ζωής του. Δειλός και άτολμος και ασθενούς βουλήσεως ανθρωπάριον ο Λ. ζων εις το χωρίον του διατελών τότε προς την απόλυτον εξουσίαν παρακρατικών οργανώσεων, βεβαρυμένος με ελασίτικην δράσιν και συνεχή αισθανόμενος τον φόβον διώξεως του, κατέστη υπό την συνεχή παρακολούθησιν και τας απειλάς τυφλόν όργανον των εχθρών του Λέκκα, απωλέσας πάσαν ελυθερίαν σκέψεος και δράσεως, Ελθών συνοδεία των οικείων των θυμάτων και των ανθρώπων αυτών εις Ναύπλιον, περιστοιχιζόμενος διαρκώς παρ΄ αυτών εναφανίσθη επ΄ακροατηρίου και κατέθεσεν ότι εγνώριζεν, τούτο όμως δεν ήτο αρκετόν και εις τους διαδρόμους του δικαστηρίου υπέστη επίθεσιν και απειλάς επί τοσούτον σοβαράς διά την ζωήν αυτού ώστε μη δυνάμενος να αντιστή και να διαφύγη, επανήλθε πάλιν εις το ακροατήριον και συνεπλήρωσε την κατάθεσίν του με τας γνωστάς ψευδολογίας. Επί παρουσία μου λέγει ο μάρτυς Δεληπέτρος τον απειλούσαν και τον ηνάγκαζαν να επανέλθη, δεν κατόρθωσε να διασπάση τον κλοιόν εντός του οποίου συνεδρίαζε το δικαστήριον. Ο ιατρός Αθανασούλιας αφιχθείς εις Νάπλιον ίνα εξετασθή ως μάρτυς υπερασπίσεως ηνηγκάσθη υπό τας απειλάς των ενδιαφερομένων ότι δεν θα έβγαινε ζωντανός από το δικαστικόν μέγαρον, ηνηγκάσθη να σωθή δια φυγής. Είχεν αυτός την δύναμιν λόγω του χαρακτήρος και της μορφώσεώς του να απομακρυνθή, την δυνατότητα όμως ταύτην δεν είχεν ο αδύνατος και αμόρφωτος και δειλός. Λ. όστις πελινδός, κατατρομοκρατημένος και πλήρως εξησθενημένος επανήλθεν, εσύρθη προς την αίθουσαν των συνεδριάσεων ίνα συμπληρώση την κατάθεσίν του, δικαιολογούμενος αργότερον εις τους μάρτυρας "θα με σκότωναν".

Υπό ακαταμάχητον ψυχολογικήν βίαν ενεργήσας ο Λ. είναι ακαταλόγιστος και δέον και αυτός να απαλλαγή της κατηγορίας.-

Επειδή δέον μετά την απαλλαγήν των κατηγορομένων να διαταχθή η απόδοσις των κατατεθεθεισών χρηματικών εγγυήσεων διά την προσωρινήν εκ των φυλάκων απόλυσιν των εκ τούτων συλληφθέντων Α.Π., Ε.Κ. και Γ.Λ.- και Προτείνει να αναθεωρηθή η υπ΄ αριθ. 971/1949 απόφασις του Πλημμελειοδικείου Κορίνθου επί τω τέλει να μη γίνη κατηγορία κατά των Α.Π., Ε.Κ., Γ.Λ., Φ.Α. και Σ.Π. επί ψευδορκία, πράξει γενομένη εν ποινική δίκη κατά του Ευάγγελου Λέκκα ενώπιον του Κακουργιοδικείου Ναυπλίου την 22-29 Απριλίου 1947, ως και ενώπιον του Ανακριτού Κορίνθου την 5-8-1945 και 7-3-46 υπό του Α.Π. και 3-3-46 υπό του Ε.Κ.-

Να διαταχθή η απόδοσις εις τους καταθέτας των χρηματικών εγγυήσεων περί ων αι υπ΄ αριθ. 11,21,22 εκθέσεις του γραμματέως των εν Ναυπλίω Πρωτοδικών, δια την προσωρινήν εκ των φυλακών απόλυσιν των Γ.Λ., Ε.Κ. και Α.Π. Άκουσαν αυτού και αποχωρήσαντος.-

Διελθόν την δικογραφίαν

Σκεφθέν κατά τον Νόμον

Επειδή οι εν τη προεκτεθείση προτάσει του Εισαγγελέως λόγοι εισίν και κατά την κρίσιν του Συμβουλίου ορθοί, νόμιμοι και σύμφωνοι προς τα εκ της ενεργηθείσης ανακρίσεως προκύψαντα πραγματικά περιστατικά, δεκτοί ως τοιούτοι καθίστανται.-

Διά ταύτα

Δεχόμενον την εισαγγελικήν πρότασιν.

Μεταρρυθμίζει την υπ΄ αριθ.971 έτους 1949 έτους απόφασιν του τριμελούς Πλημμελειοδικείου Κορίνθου.

Αποφαίνεται ότι δεν πρέπει να γίνη κατηγορία κατά των κατηγορουμένων 1) Φ.Α. 2) Σ.Π. 3) Γ.Λ. 4) Α.Π. και 5) Ε.Κ. επί ψευδορκία, πράξει γενομένη εν ποινική δίκη κατά του Ευαγγέλου Λέκκα ενώπιον του Κακουργιοδικείου Ναυπλίου την 22 έως και 29 Απριλίου 1947, ως και ενώπιον του Ανακριτού Ναυπλίου την 5-8-1945 και 7-3-46 υπό του Α.Π. και 3-3-46 υπό του Ε.Κ.-

Διατάσσει την κατάργησιν της διατάξεως της άνω αποφάσεως περί συλλήψεως και προφυλακίσεως των κατηγορουμένων τούτων.-

Απαλλάσσει τον μηνυτήν της εις αυτόν επιβολής των δικαστικών εξόδων και τελών.-και

Διατάσσει την απόδοσιν των υπό των εκ των άνω κατηγορουμένων 1) Ε.Κ. 2) Α.Π. και 3) Γ.Λ. κατατεθεισών χρηματικών εγγυήσεων, διά την εκ των φυλακών προσωρινήν απόλυσίν των, συλληφθέντων τούτων κατόπιν της ως είρηται υπ΄ αριθ. 971/1949 αποφάσεως του Πλημμελειοδικείου Κορίνθου, 1) της εκ δραχμών πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) διά την εκ των φυλακών απόλυσιν του Ε.Κ. διαταχθείσαν δια του υπ΄ αριθ. 317/1949 γραμμάτιον συστάσεως έκθεσις καταθέσεως εγγυοδοσίας του Γραμματέως των εν Ναυπλίου Πρωτοδικών εις τον καταβάλοντα ταύτην δικαιούχον Η.Μ., 2) Της εκ δραχμών πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) διά την εκ των φυλακών απόλυσιν του Α.Π. διαταχθείσαν διά του υπ΄ αριθ. 298/49 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Ναυπλίου, εφ΄ ής εξεδόθη το υπ΄ αριθ. 328/49 γραμμάτιον συστάσεως παρακαταθήκης του ταμείου Ναυπλίας και συνετάχθη η υπ΄αριθ. 22/1949 έκθεσις καταθέσεως εγγυοδοσίας του Γραμματέως των εν Ναυπλίου Πρωτοδικών εις τον καταβαλόντα ταύτην δικαιούχον Δ.Λ. και 3) της εκ δραχμών πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) δια την εκ των φυλακών απόλυσιν του Γ.Λ. διαταχθείσαν διά του υπ΄ αριθ 68/1949 βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Ναυπλίου, εφ΄ ής εξεδόθη το υπ΄ αριθ. 529/1950 γραμμάτιον συστάσεως παρακαταθήκης του ταμείου Ναυπλίας και συνετάχθη η υπ΄ αριθ. 11/1950 έκθεσις καταθέσεως εγγυοδοσίας του Γραμματέως των εν Ναυπλίω Πρωτοδικών, εις τον καταβαλόντα ταύτην δικαιούχον Β.Δ.-

Απεφασίσθη και εγένετο, εν Ναυπλίω τη 24η Μαϊου 1950 και εξεδόθη αυτόθι τη 25η ιδίου μηνός και έτους.-

          Ο Πρόεδρος                                                            Ο Δικ. Γραματεύ Β΄

Βασιλ.  Δημητρακάκης                                                          Δημ Κόκκινος

==============================================

Αυτεπάγγελτη πρόταση Εισαγγελέως Εφετών Ναυπλίου

17/6/1950

Εισαγγελία Εφετών Ναυπλίου

Αριθ. Εμπ. 6922

Εν Ναυπλίω τη 17η Ιουνίου 1950

Υπουργείον Δικαιοσύνης

Γεν. Διεύθυνσιν Ποιν. Δικαιοσύνης

Διεύθυνσιν Χαρίτων

Αθήνας

Λαμβάνω την τιμήν να υποβάλλω συνημμένως την κατά Ευαγγέλου Λέκκα δικογραφίαν, εφ. ής εξεδόθη παρά του ενταύθα Δικαστηρίου των Συνέδρων η υπ΄ αριθ. 48/1947 απόφασις δι΄ ής κατεδικάσθη ούτος δωδεκάκις εις θάνατον επί φόνοις. Επανερχόμεθα και πάλιν μετά την υπ΄ αριθ. Εμπ. Β΄1002 της 10 Μαρτίου 1949 απόφασιν του συμβουλίου Χαρίτων, δι ής η ποινή του θανάτου μετετράπη εις την ποινήν των ισοβίων δεσμών ίνα προτείνωμεν όπως η επιβληθείσα τω ως άνω καταδίκω ποινή χαρισθή ελεύθερος εις την κοινωνίαν, καθ΄ όσον μεταγενέστεραι περιπτώσεις και στοιχεία απέδειξαν αριδήλως πεπλανημένην την υπό του Δικαστηρίου γενομένην εκτίμησιν των αποδείξεων. Επισυνάπτομεν και σχετικήν δικογραφίαν κατά των Φ.Α. κ.λ.π. κατηγορηθέντων επί ψευδορκία εφ΄ής εξεδόθη το υπ΄αρίθ. 87/1950 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Ναυπλίου, εν τω οποίω εκτίθενται διά μακρών το τε ιστορικόν της υποθέσεως, δι΄ ήν κατηγορήθη και καταδικάσθη ο Ευάγελος Λέκκας και τα πραγματικά περιστατικά και τα νομικά γεγονότα τα πείθοντα ότι διά την καταδίκην του ενεφυλλοχώρησε πλάνη. Μετά την διεξαχθείσαν κατά το έτος 1947 δίκην του Ευαγγέλου Λέκκα , διεξήχθη και προ ολίγου χρόνου και δή την 24 Απριλίου 1950 εν Ναυπλίω και έτερα ενώπιον του Κακουργιοδικείου Ναυπλίου δίκη διά την αυτήν υπόθεσιν δι΄ άλλους κατηγορουμένους εξετασθέντων και πάλιν των ιδίων σχεδόν μαρτύρων, εκ της καταθέσως των οποίων ουδόλως προέκυπτεν ότι και ο Λέκκας ήτο ένοχος της πράξεως. Διεξήχθη δίκη ενώπιον του Πλημ/κείου Κορίνθου εφ΄ ής εξεδόθη η υπ΄ αριθ. 944/1948 απόφασις δι΄ ής απηλλάγησαν οι υπό του Λέκκα ως ψευδομάρτυρες μηνυθέντες, προκύπτει όμως ότι αδίκως περιελήφθη μεταξύ των εκτελεστών. Εσχηματίσθη και άλλη δικογραφία κατόπιν μηνύσεως του Λέκκα κατά των εις βάρος του καταθεσάντων μαρτύρων και εξεδόθη το υπ΄ αριθ. 87/1950 βούλευμα του Συμβουλίου των εν Ναυπλίω Εφετών όπερ ρητώς δέχεται, ότι "Άγεταί τις εις το ασφαλές συμπέρασμα ότι ο Λέκκας δεν είναι φυσικός αυτουργός της σφαγής των Νεμεατών και ότι η κατ΄ αυτού κρίσις είναι πεπλανημένη". Διά την αυτήν πράξιν εξεδόθησαν 1) το υπ΄αριθ. 370/1947 βούλευμα Πλημ. Κορίνθου όπερ παύει προς καιρόν την δίωξιν κατά του Λέκκα δια τους φόνους οκτώ ατόμων Νεμεατών (εκ των δώδεκα δι΄ά καταδικάσθη), 2) το υπ΄ αριθ. 124/1948 βούλευμα Πλημ. Κορίνθου, δι΄ ού παύει προς το παρόν η δίωξις του Λέκκα διά τον φόνον ενός ατόμου (εκ των 12 δι΄ά κατεδικάσθη) και 3) το 167/1948 βούλευμα Πλημ. Κορίνθου αποφηνώμενον να μην γίνη κατηγορία κατά του Λέκκα επί φόνοις 5 ατόμων (εκ των δώδεκα δι΄ά κατεδικάσθη). Ούτε διά των βουλευμάτων αυτών ο Λέκκας απαλλάσεται (εις τινας περιπτώσεις μάλιστα δις) της κατηγορίας διά τους φόνους 11 Νεμεατών δι ούς κατεδικάσθη, εν τούτοις υπό του Κακουργιοδικείου Ναυπλίου. Η υπ΄ αριθ. 48/47 καταδικαστική απόφασις εξεδόθη ένα και ήμισυ μήνα μετά την τελεσιδικίαν και το αμετάκλητον του υπ΄ αριθ. 370/47 βουλεύματος Κορίνθου. Θεωρούμεν έργον δικαιοσύνης όπως επειγόντως το Συμβούλιον Χαρίτων επιληφθή και απονείμη ολοσχερή χάριν εις τον κατάδικον τούτον, τον αδίκως καταταλαιπωρούμενον επί σειράν ετών εις τας φυλακάς και του οποίου και ή εξαίρετος εθνική διαγωγή και δράσις εν ταις φυλακάς δεόντως εικονίζεται εις την υπ΄ αριθ. 2781 της 4 Ιουνίου 1950 αναφοράν του Διευθυντού των εγκληματικών Φυλακών Ακροναυπλίας.

Ευπειθέστατος

   Ο Εισαγγελέας Εφετών

           Αθ. Γκαζέτας

(Παράρτημα βιβλίου/Σελ. 240 έως 252)

(23) 
Εφημερίδα Σημαία, 26-10-1950

ΚΑΤΕΡΑΚΩΘΗ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Μέτρα επιεικείας της επομένης των τελευταίων εκλογών διατυμπανίζονται. Οι παντός ελιδούς συνοδοιπόροι, οι οποίοι εξεπήδησαν ως «έκλεκτοί» του λαού από αυτάς, συναγωνιζονται ποίος θα επιδείξη μεγαλύτερον ενδιαφέρον δια τα «θύματα» του «Φασιστικού μας καθεστώτος», υπό τα χειροκροτήματα και των άλλων των «δεξιών» κομμάτων, Λαϊκών και Φιλελευθέρων.

Κοινοί εγκληματίαι, κατάδικοι εις θάνατον, οι οποίοι μυκτηρίζοντες  τους δικαστάς των είχον ακούσει την καταδίκην των, απολύονται των φυλακών, δια να δικαιωθή ο αγών των διαφόρων Βισίνσυ, ότι εις την Πατρίδα μας διώκονται «αθώοι Δημοκρατικοί πολίτες».

Και βλέπομεν ελευθέρους, περιφερομένους εις την πόλιν μας ανθρώπους, οι οποίοι έπρεπε να ευρίσκωνται εις τας φυλακάς τουλάχιστον, αφού διέφυγον από το εκτελεστικό απόσπασμα. Ο περίφημος «Γέρο-Δήμος»*(*σ.εμού: Τάσος Δόντης), εις το όνομα του οποίου φρικιά η Ερμιόνη, από πολλού είναι ελεύθερος και ετοιμάζεται μάλιστα να δικηγορήση, χωρίς να τον καταδιώκη το φάσμα των τριών Εξαμιλιωτών με τους κομμένους λαιμούς , όπως ευρέθησαν εις το ρέμμα του Πεντεσκουφίου…*{*σ.εμού: Οι αναφερόμενοι τρείς Εξαμιλιώτες, ήσαν από τους πρώτους που σφαγιάστηκαν στο νομό τον Ιανουάριο του 1944 και ήσαν ο Μπίζας Θεόδωρος(Φαρμακοποιός!), Ανδριανός Ανδρέας(Φοιτητής) και Τσίγκος Ιωάννης(Κτηματίας)}

Ίσως έγιναν και μερικαί αδικίαι εις τον καταλογισμόν των απαισίων εγκλημάτων. Πολλοί παραδέχονται και τα μέτρα «επιείκειας». Ο «Γέρο –Δήμος» όμως ήτο «ηθικός αυτουργός» και δεν είχεν εις βάρος του θανατικήν καταδίκην…. Αλλ΄ η «επιείκεια» υπερέβη πάν όριον ανοχής. Την παρελθούσαν Κυριακήν, εθεάθη στην πόλιν μας, εκδραμών μάλιστα μετά της «μνηστής» του εις Λουτράκιον, με παρέα «Εθνικοφρόνων», ποιός νομίζετε; Ο περιβόητος Καπετάνιος του 6^ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ «Νικήτας»  δικηγόρος, ο Ευάγγελος Λέκκας. Κατεδικάσθη εις θάνατον από το Κακουργοδικείον, εμετριάσθη η ποινή του εις ισόβια δεσμά και τώρα είναι ελεύθερος. Αύριον ίσως δικηγορήση και παρακαθήμενος με τους δικαστάς, θα είναι παράγων απονομής δικαιοσύνης.

Καταπληκτικόν, απίστευτον, αλλ΄ αληθές. Κατάπληκτοι έμειναν και όσοι τον είδαν την παρελθούσαν Κυριακήν εις την πόλιν μας και το Λουτράκι. Ευτραφής και ατσαλάκωτος ο περιβόητος «Καπετάν-Νικήτας», ως να μη συνέβη τίποτα, μειδιών προσέβλεπε τους πάντας. Δεν πίστευαν στα μάτια των, όσοι τον εγνώριαν. Και το κακοβούνι του Φενεού, οι δεκάδες των κρεουργημένων του ιδιαιτέρου χωρίου του των Αθηκίων; Αι ολόκληροι εκατόμβαι αδισκοτωμένων, άταφων και θαμμένων, σκιρτούν και τα κοκκαλά των τρίζουν.

Δεν ήσαν θύματα μιάς επαναστάσεως, μιάς στιγμής, μια κακής εποχής οι γέροντες, αι γυναίκες, τα βρέφη και τα παλληκάρια που εσφάγησαν, εβασανίσθησαν και εκρεουργήθησαν. Όχι. Έπεσαν κατ΄εντολήν μια οργανωμένης συμμορίας, της οποίας ο νους, η ψυχή και ο αρχηγός ήτο ο «Καπετάν-Νικήτας», ο Ευάγγελος Λέκκας, ο περιφερόμενος σήμερον ελεύθερος.

Προχθές τον είδε και ένας πατέρας από το Χιλιομόδι του οποίου το παιδί εγλύτωσεν από την σφαγήν. Είχε φθάσει εις το «στρατηγείον» Φενεού το θύμα, όπου ο περιβόητος «καπετάνιος». Το θύμα ήτο και συμμαθητής του καπετάνιου, ο οποίος, όταν τον είδε του είπε: «Διερωτώμεν πώς ζείς ακόμη». Αυτά τα λόγια μας είπεν ο πατέρας του θύματος, μόλις είδε τον «Νικήταν» ελεύθερον.

….Γνωρίζει ο γράφων την στήλην αυτήν, ότι έχουν γίνει αδικίαι και σφάλματα. Παραδέχεται, ότι έγιναν υπερβολαί. Αλλά να κρατούνται εις τας φυλακάς και να έχουν εκτελεσθή ακόμη φτωχόπαιδα, τα οποία ενέπλεξαν εις την ανταρσίαν και το έγκλημα οι σατανικοί καθοδηγηταί και καπετάνιοι και να περιφέρεται ελεύθερος ο αρχηγός, η ψυχή και ο νούς του εγκλήματος, είναι απίστευτον.

Αι φυλακαί τότε, πρέπει να ανοίξουν. Ουδείς πρέπει να μείνη εις αυτάς. Προς τι συνεδριάζουν τα δικαστήρια και τιμωρούν την εξύβρισιν, την άδικον επίθεσιν την κλοπήν την αναίρεσιν και τον φόνον;

Τι ζητούνται πιστοποιητικά Κοινωνικών φρονημάτων;

Διατί στέλλονται προς σωφρονισμόν εις την Μακρόνησον τα εικασάχρονα παιδιά, όταν καλούνται στρατιώται διότι εις ηλικίαν 14 ή 15 ετών, ήσαν εγγεγραμμένα εις την ΕΠΟΝ;

Δεν ήμεθα , επαναλαμβάνομεν, υπέρ των μέτρων αντεκδικήσεων. Ημείς πρώτοι αντετάχθημεν κατά των θερμόαιμων «Χιτών», όταν κατά την πρώτην μετά την απελευθέρωσιν εποχήν προέβαινον εις υπερβασίας. Αντετάχθημεν και εγίναμε κακοί με αυτούς.

Πρέπει ασφαλώς, ο τόπος αυτός, κάποτε να ησυχάση και να συμφιλιωθή. Αλλ΄ από του σημείου αυτού, μέχρι του να περιφέρεται ελεύθερος ο καπετάνιος και καθοδηγητής του 6^ου συντάγματος του ΕΛΑΣ, υπάρχει μεγάλη απόστασις. Εξευτελίζεται και ποδοπατείται το στοιχειώδες αίσθημα Δικαιοσύνης. Με τοιαύτα φαινόμενα δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν κοινωνίαι ελευθέρων ανθρώπων και να σταθή η Δικαιοσύνη όταν τοιουτοτρόπως ποδοπατείται.

Αι φυλακαί τότε πρέπει να ανοίξουν.

Δεν επιτρέπεται να μενουν εις αυτάς τα θύματα, όταν ο αρχηγός είναι ελεύθερος.

Και οι νεκροί, από της εποχής κατά την οποίαν το 6ο σύνταγμα του ΕΛΑΣ ωδηγήθη εις Αθήνας, κατά το Δεκεμβριανόν κίνημα, από τον καπετάνιον αρχηγόν, μέχρι και του εκτελεστικού αποσπάσματος του Νεκροταφείου της Πόλεως υπάρχει φόβος να δικασθούν, όταν ο εμπνευστής των περιφέρεται ελευθέρως.

Β. Γ. Πανούσης
(Παράρτημα βιβλίου/Σελ. 254/ Η  απόδοση του κειμένου από το απόκομμα του εντύπου, υπ' εμού) *

*{ σ. εμού: Μέρος του άρθρου αναδημοσιεύτηκε στην  Εφημερίδα "Εθνικός Κήρυξ" της Αμερικής την 10/11/1950.

Άκρον άωτον θρασύτητας του αρχισυνεργάτη των Γερμανών, Β. Γ. Πανούση (Ο υπογράφων το ανωτέρω άρθρο ), οποίος λυσσαλέα ουρλιάζει ότι: «ΚΑΤΕΡΡΑΚΩΘΗ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ........Εξευτελίζεται και ποδοπατείται το στοιχειώδες αίσθημα Δικαιοσύνης» , όταν ο ίδιος δεν διώχθηκε, καθόλου όπως έπρεπε, ως συνεργάτης των κατακτητών και ως δοσίλογος και που στην ουσία αμνηστεύτηκε και αυτός από τους ίδιους νόμους, που αμνηστεύτηκαν κομμουνιστές, για την ΗΘΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ-ΑΥΤΟΥΡΓΙΑ του για πάμπολλες εκτελέσεις Ελλήνων από τους Ούννους στην Κόρινθο.
     Την  εφημερίδα «Σημαία», ο Β.Π. την εξέδιδε και κατά την διάρκεια της κατοχής. Ο Στ. Καλλαράς στο βιβλίο του (βλ. ανάρτηση 059-Σελ.41)  αναφέρει:

- «Στο Καλλιάνι φθάσαμε το βράδυ,[…] με έκλεισαν στο Κρατητήριο[…] που είχαν με ένοπλο φρουρό στην πόρτα. Μπαίνοντας όμως μέσα στο σκοτεινό αυτό δωμάτιο, αντελήφθηκα τον αδιόριστο καθηγητή Θεολογίας Λεωνίδα Γιαννόπουλο, φίλο μου Κορίνθιο, που εγνώριζα ότι ήταν μεμυημένος κομουνιστής-Μαρξιστής. Ο οποίος όμως ήταν στενοχωρημένος και πολύ φοβισμένος… Μόλις με γνώρισε, τα έχασε ο Λεωνίδας και ο ένας ρωτούσε τον άλλο: ¨Τι θέλεις Συ εδώ;¨ , έλεγα εγώ πρώτος σ΄ αυτόν και εκείνος προς εμένα…Του εξήγησα εγώ τη δική μου υπόθεση και αυτός, πολύ ανήσυχος, μου είπε τη δική του. ¨πως θα περάσει από Ανταρτοδικείο¨, επειδή εργάζεται στην Εφημερίδα ¨Σημαία¨ (που εξέδιδε ο φαρμακοποιός Βασίλης Πανούσης, αξιωματικός στα Τάγματα Ασφαλείας), για να ζήσει ο ίδιος αλλά και να συντηρήσει τη χήρα και άρρωστη Μάνα του…» }

Εφημερίδα Σημαία, 2-5-1947

ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΟΥ

Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΝΙΚΗΤΑΣ ΕΙΣ ΘΑΝΑΤΟΝ

Εις  το κακουργιοδικείον Ναυπλίου διεξήχθη προ τινών ημερών η δίκη του κομμουνιστού δικηγόρου Ευαγ. Λέκκα ή καπετάν Νικήτα γνωστού δια την εγκληματικήν δράσιν του ως καπετάνιος του 6^ου συντάγ. ΕΛΑΣ. Ούτος κατηγορείτο διά τας εις χωρίον Τάτσι σφαγάς εκατοντάδων αθώων πατριωτών.

Μετά πολυήμερην εξονυχιστικήν διαδικασίαν κατά την οποίαν απεκαλύφθυσαν τα εγκλήματα του αιμοσταγούς αυτού κακούργου το δικαστήριον τον κατεδίκασεν εις θάνατον. Ο εγκληματίας αυτός με τον επίσης διαβόητον ανακριτήν Στάθην επωνομαζόμενον Κόκκινον Άγιον του κομμουνιστικού κόμματος εκολύμπησε κυριολεκτικώς εις στο αίμα την επαρχίαν μας και ήτο η ψυχή των γενομένων σφαγών, εις την ορεινήν Κορινθίαν, δια των οποίων απορφανίσθησαν εκατοντάδες οικογενειών και εμαυροφόρεσαν χιλιάδες Ελληνίδες.
Η θανατική καταδίκη του σφαγέως τούτου ηκούσθη με ανακούφισιν.

(Παράρτημα βιβλίου-Σελ. 226/ Η απόδοση του κειμένου από το απόκομμα του εντύπου,υπ΄ εμού)

Εφημερίδα Σημαία, 9-4-1948

ΔΙΑΤΙ ΔΕΝ ΤΥΦΕΚΙΖΟΝΤΑΙ

Εις τας κρατικάς φυλακάς κρατείται κάποιος νόθος, διεστραμμένος και υπόπτου προελεύσεως *(*σ.εμού: Εδώ ο "Άξιος Ανθέλλην" Β.Π. αφήνει υπονοούμενα για την καταγωγή του Λέκκα μιάς και ήταν αρβανίτης-Από το χωριό Αθήκια) αιμοσταγής κακούργος ακούων εις το όνομα Ευάγγελος Λέκκας ή καπετάν Νικήτας. Το αιμοδιψές αυτό τέρας μετά του αποτροπαίου σφαγέως περιφήμου ανακριτού Στάθη προέβη, εις την γενικήν σφαγήν, την γενομένην τον Ιούλιον του 1944 εν Αργολιδοκορινθία και Αρκαδία. Επίσης κρατείται καταδικασμένος εις θάνατον ο τρομερός κακούργος Π…..Κ…ή….. *(* σ.εμού: Παναγιώτης Καρυώτης ή Καραπάνος) αρχηγός της περιοδευούσης ΟΠΛΑ Αργολίδος και Κορινθίας. Ωσαύτως ο Α….Φ…. ή Γ…..*(* σ.εμού: Ανδρέας Φρούσιος ή Γραβιάς) ειδεχθής σφαγεύς των πατριωτών της περιοχής Αλέας. Τέλος ένας Γ…..  ….  ή Σ….. κακούργος αιμοβόρος και σαδιστής εγκληματίας. Οι αιμοσταγείς αυτοί κακούργοι έχουν επανειλημμένως καταδικασθή εις θάνατον υπό των κακουργιοδικείων. Η κοινή γνώμη της επαρχίας μας απορεί διατί μέχρι στιγμής δεν διετάχθη ή εκτέλεσις των τεράτων και ζητεί να τυφεκισθούν τα απαίσια καθάρματα.

(Παράρτημα βιβλίου-Σελ. 226/ Η  απόδοση του κειμένου από το απόκομμα του εντύπου είναι ,υπ΄ εμού.)

Εφημερίδα Σημαία. 9-7-1948

ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΚΑΤΑΔΙΚΩΝ ΕΙΣ ΘΑΝΑΤΟΝ

Οι εις θάνατον καταδεικασθέντες εγκληματίαι προσπαθούν, διά παρελκυστικών ενεργειών απαρχαιωμένων διατάξεων των κοιμένων Νόμων, να αποφύγουν την εκτέλεσιν. Συνήθης τρόπος παρελκύσεως είναι η υποβολή μηνύσεων επί ψευδορκία, εναντίον μαρτύρων κατηγορίας. Με το σύστημα αυτό εφαρμοζόμενον μεθοδικώς, η εκτέλεσις του καταδίκου εγκληματίου δύναται να αναβάλλεται συνεχώς και επί αόριστον, λαμβανομένου υπ΄ όψιν, ότι τοιαύται μηνύσεις μετά την εκδίκασιν εκάστης εξ αυτών δύνανται να αναβάλλωνται επί έτη, λόγω του μεγάλου αριθμού των μαρτύρων κατηγορίας.

Το σύστημα αυτό μεταχειρίζεται και ο γνωστός εγκληματίας δικηγόρος Ευάγγελος Λέκκας ή Καπετάν Νικήτας, καταδικασθείς πολλάκις εις θάνατον, διά τα κακουργήματά του.

Προ ημερών εξεδικάσθη εις το Πλημμελιοδικείον της Πόλεως μία τοιαύτη μήνυσίς του εναντίον μαρτύρων της Κατηγορίας εκ Νεμέας χηρών, τέκνων και αδερφών θυμάτων του κακούργου. Οι κατηγορούμενοι ηθωώθησαν πανηγυρικώς, αλλ΄ ό εγκληματίας επιτυγχάνει εις την προσπάθειάν του της παρελκύσεως της εκτελέσεως. Η κοινή γνώμη ζητεί την επίσπευσιν των υποθέσεων αυτών, προς ικανοποίησιν του αισθήματος της απονομής δικαιοσύνης.

(Παράρτημα βιβλίου/Σελ. 227/ Η απόδοση του κειμένου από το απόκομμα του εντύπου , υπ΄ εμού.)

(24)

Νέο ξεκίνημα-Γάμος

..................................................................................................................!

« Στο μεταξύ τα επεισόδια, αναφορικά με την προ της φυλακής πολιτική δράση και την εν συνεχεία διακοπή σχέσεων του Βαγγέλη με το ΚΚΕ, ήταν καθημερινά και διαδέχονταν το ένα το άλλο. Για τους δεξιούς ήταν ο καπετάν Νικήτας. Για τους αριστερούς ο προδότης.» (Σελ. 123)

«Δηλώσαμε πολιτική φιλία στον Κωσταντίνο Παπακωσταντίνου, στην αρχή για να επιβιώσουμε. Αργότερα από εκτίμηση στο πρόσωπό του αναπτύξαμε προσωπική φιλία. Ο Κ. Παπακωσταντίνου αναγνώρισε την αξία του Βαγγέλη, τον εκτιμούσε τον αγαπούσε και μου συμπαραστάθηκε στα προβλήματα που αντιμετώπισα όταν πέθανε ο άνδρας μου.

Πολλοί είπαν πολλά. Τίποτα δεν με αγγίζει, τίποτα δεν μπορεί ν΄αγγίξει και να σπιλώσει τη μνήμη του Βαγγέλη. Πολλοί έκαναν δηλώσεις μετανοίας, δήλωναν φιλία στα δεξιά κόμματα, αλλά τη νύχτα έλεγαν ότι ανήκουν στο ΚΚΕ. Εμείς το παιχνίδι του δίπορτου και της συναλλαγής δεν μπορούσαμε να παίξουμε, γιατί δεν ήταν στο χαρακτήρα μας. Δηλώσαμε ευθαρσώς φιλία στον Κ. Παπακωσταντίνου, παραμείναμε ιδεολόγοι και η λάσπη δεν μπορούσε να μας φτάσει.» (Σελ. 128)

« Σε δίκη στις 16-1-1959 ο Βαγγέλης υπερασπίζεται τον πελάτη του και ο συνήγορος του αντιδίκου, τέως συναγωνιστής, ο οποίος δήλωνε ότι το πρωί είναι με τον Παπακωσταντίνου, το απόγευμα με το Ρέντη(τότε ήταν στο Κέντρο) και το βράδυ με το ΚΚΕ, σε ανύποπτο χρόνο και άσχετα με την υπόθεση, απευθυνόμενος στον Βαγγέλη, λέγει: «Λέκκα  σφαγιά, δεν μπορείς να μιλάς» κ.α. και στην συνέχεια τον κτύπησε παρουσία δικαστών, δικηγόρων, πελατών στο μέτωπο.[…] μήνυση που υποβλήθηκε την ίδια ημέρα και φυσικά δικαίωσε τον Βαγγέλη, αφού η υπόθεση έφθασε στο Εφετείο Ναυπλίου. [….]

          Σε συνέλευση του Ταμείου Προνοίας, δικηγόρος-αυτή τη φορά καθαρόαιμος δεξιός- όταν είπε τη γνώμη του ο Βαγγέλης για κάποιο θέμα του είπε: «κάθισε κάτω σφαγιά».

         Σε δίκη πάλι τοκογλυφίας στις 25-5-1955, ο Βαγγέλης υπερασπίζεται το θύμα του τοκογλύφου και ο μάρτυρας του τοκογλύφου, διοικητής του 6^ου Συντάγματος Πεζικού Κορίνθου Δ.Κ., την ώρα που τον ρώτησε ο Βαγγέλης, σαν υπερασπιστής, να απαντήσει σε κάτι συγκεκριμένο, δημιούργησε επεισόδιο και φώναξε: «Δεν απαντάω σε σφαγιάδες».

[….] Ο Βαγγέλης αναγκάστηκε να υποβάλει μήνυση στις 25-5-1955, διότι το επεισόδιο κατά την διάρκεια της συνεδρίασης του Δικαστηρίου ήταν πολύ σοβαρό. Οι ύβρεις του μάρτυρα που κατά τη διάρκεια της δίκης εστέκετο προκλητικά –πίσω ακριβώς από τον Βαγγέλη-στα εδώλια των δικηγόρων με το μαστίγιο στο χέρι και η στάση του τότε Εισαγγελέα να μην επιληφθεί αυτεπαγγέλτως για τη δίωξη του Συνταγματάρχου, ανάγκασαν τον Βαγγέλη να απευθυνθεί με την από 28-5-1955 αίτησή του στον Εισαγγελέα των εν Ναυπλίω Εφετών.» (Σελ. 129-130-131)

«Μια νύχτα του Φλεβάρη του 1964 (στις 14 του μηνός) έφυγε για το ταξίδι δίχως γυρισμό ένας πραγματικά ωραίος άνθρωπος και εγώ με τα δύο μικρά κορίτσια μου έπρεπε να συνεχίσουμε, μόνες πια, το συναρπαστικό ταξίδι της ζωής. (Σελ. 134)

Επίλογος

« Δεν γνωρίζω αν πέτυχα το στόχο μου γράφοντας όσα έγραψα, που ήταν φυσικά εφ΄ ενός να διηγηθώ κάποια περιστατικά από τη ζωή μου, τις σπουδές μου, τη ριζική αλλαγή μου στη διάρκεια της κατοχής και της Αντάστασης, την διάψευση των ονείρων μου στη συνέχεια και εφ΄ ετέρου την ιστορία του Βαγγέλη, όπως την έζησα την εποχή των κοινών αγώνων μας, τις προσπάθειες που κατέβαλα για τη σωτηρία του, τη μετέπειτα πολιτική τοποθέτησή μας και επί 13 χρόνια κοινή ζωή μας
[…............................................................................................................!]
     Θα ήθελα ακόμα να σχολιάσω αυτό που είπε ο δικηγόρος και τέως βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Ν. Ριζόγιαννης, που μίλησε για την προσωπικότητα του Βαγγέλη στην επέτειο της μάχης της Στυμφαλίας, το καλοκαίρι του 1991, με την ευκαιρία της απαγγελίας του ύμνου του 6^ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, σε στίχους του Βαγγέλη.

Είπε μεταξύ άλλων, ότι «τέτοιο μυαλό, ένα κάθε εκατό χρόνια γεννιέται», όμως πρόσθεσε, επειδή δεν «μπορούσε» να εξηγήσει τους λόγους της μεταστροφής του, ότι «πιθανό και κάποια δειλία να τον οδήγησε στην πράξη του αυτή». Δεν νομίζω ότι θα το έλεγε αυτό αν ζούσε ο Βαγγέλης. Πιστεύω ότι αυτό ειπώθηκε για να μη δυσαρεστήσει κάποιους αριστερούς για το εγκώμιο που του έπλεξε προηγουμένως, οι οποίοι επιμένουν να τον αποκαλούν προδότη, αλλά και όπως άκουσα το καλοκαίρι του 1990, στο μαγαζί του καλού και αγαπημένου μου μαθητή Παύλου Καράγιωργα, τον είπαν ακόμα και πράκτορα των Άγγλων.[…]!» (Σελ. 152)

====================================================

Οι ανωτέρω φωτογραφίες είναι από το βιβλίο της Συγγραφέως. Η κατωτέρω  φωτογραφία που εικονίζονται μάλλον ο "Νικήτας"(Δεξιά, πίσω !) και μάλλον η "Μόσχω" (Στο κέντρο-η γυναίκα που χαιρετά τον Βρετανό αξιωματικό) είναι  από το Video  κατά την είσοδο του ΕΛΑΣ και των Βρετανών στην Κόρινθο 08/10/1944:

     

Υ.Γ. Κατωτέρω μια άγνωστη και σοβαρή μαρτυρία της Ελένης Παλαιολόγου, για τον «Κίτρινο πυρετό» του «Κόκκινου Άγιου» ή Τριαντάφυλου ή Στάθη (Θ. Ζέγγου)

 {«Κάποια φορά-έλειπε στα βουνά ο Ανδρέας- σουρούπωσε στο χωριό, ο Τριαντάφυλλος  εκείνο το στέλεχος στο Κόμμα. Ήξερε το σπίτι, μου χτύπησε την πόρτα.

«Να κονέψω εδώ γι΄ απόψε;» Ε τον γνώριζα, φίλος του άντρα μου ήταν, «Εντάξει» του λέω. «Να το κρεβάτι» Ξεφόρτωσε το άλογο του αυτός, ανέβασε τα πράγματά του, ύστερα βγήκε στο μαγαζί. Όταν γύρισε μου λέει: «Έλα να σου δείξω κάτι!»

Τον ακολούθησα στο δωμάτιο, που του είχα στρώσει. Σκύβει, τραβάει ένα σάκκο κάτω από το κρεβάτι.

-«Για σήκω τον!»

Δοκίμασα ασήκωτος.

-«Φαντάζεσαι τι έχει μέσα;» με ρωτάει.

-«Ε, τι έχει…σφαίρες, χειροβομβίδες…»

-«Όχι!»

-«Τι έχει;»

-«Λίρες…»

-«και τι μ΄ αυτό;» του κάνω.

-«Δικές σου όσες θες» μου χαμογελάει με λάγνο ύφος-πονηρό-και δοκιμάζει να μου πιάσει το χέρι.

-«Δε μου λες;» τον αποπαίρνω, «είσαι ή δεν είσαι φίλος του Αντρέα;» Τι να πεί! Και του συνεχίζω στον ίδιο τόνο: «Έτσι τιμάς εσύ τους φίλους σου; Κοιμήσου τώρα, μιας και βρέθηκες στο κεραμίδι μου αλλά τα μάτια μου να μην σε ξαναδούνε!!!» και έστριψα, πέταξα πίσω μου ένα « άι σιχτίρ», αντί για καληνύχτα και τράβηξα στην κάμαρή μου, τη σύρτωσα.

Αυτός σηκώθηκε και έφυγε νύχτα την αυγή. Δεν τον ξανάδα.

Και τώρα, τις λίρες που τις είχε βρεί; Για ποιο σκοπό του τις είχαν δώσει;»} *

*(Η Ελένη Παλαιολόγου ήταν χήρα του καπετάν Μπακρόζου (Ανδρ. Παλαιολόγου) καπετάνιου ομάδας του 12ου Συντ. ΕΛΑΣ και αντάρτη του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο, γεννηθέντος το 1913 στα Δεμέστιχα Καλαβρύτων και δολοφονηθέντος 4/11/1947 στο χωριό Λειβάρτζι Κλειτορίας από παρακρατικούς. Η μαρτυρία της παραχωρήθηκε στον συγγραφέα Γιάννη Πριόβολο το 1997 και περιλαμβάνεται στο βιβλίο του «Ο ΔΡΟΜΟΣ ΩΣ ΤΟ ΘΙΑΚΙ»-2001.)

08/09/2018

Αετίων Σωτήριος Ριζόγιαννης

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ  ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: http://rozosotiris.blogspot.com/2018/07/098.html