«Ω ΒΑΣΙΛΕΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΣΕ ΣΕ ΣΤΗΝ ΓΝΩΜΗΝ ΤΩΝ ΤΥΡΑΝΝΩΝ ΝΑ ΜΗΝ ΕΛΘΩ ΠΟΤΕ ……ΚΑΙ ΑΝ ΠΑΡΑΒΩ ΤΟΝ ΟΡΚΟΝ Ν΄ΑΣΤΡΑΨ΄ Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΕ ΚΑΤΑΚΑΨΗ ΝΑ ΓΕΝΩ ΣΑΝ ΚΑΠΝΟΣ» ΡΗΓΑΣ Φ.
Τετάρτη 4 Αυγούστου 2021
(111). Βιβλίο- ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ του ΟΠΛΑτζή ΒΑΓΓ. ΚΛΑΔΟΥΧΟΥ, με δράση στην Βορειοδυτική Κορινθία.
ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
Εν Κορίνθω τη 24
Ιουλίου 1945
Υπόμνημα
Εμμ. Βαζαίου
Κύριε Ανακριτά
Ως και εις
προηγούμενα υπομνήματά μου ανέφερον το 6ον Σύν/μα του ΕΛΑΣ, το
οποίον είχον την τιμήν να διοικώ κατά την Κατοχήν, υπήγετο εις το Υπουργείον
των Στρατιωτικών της ΠΕΕΑ και ησχολείτο αποκλειστικώς και μόνον με τα κτυπήματα
εναντίον των κατακτητών και των συνεργατών των Ελλήνων Ταγματασφαλιτών. Όταν δε
θα κοπάση ο σάλος της φαγομάρας μας και θα έλθουν εις φως τα ηρωϊκά κατορθώματα
και η ηρωϊκή δράσις του 6ου
Συν/τος εναντίον των κατακτητών, όλοι οι Έλληνες θα αισθανθούν την μεγαλυτέραν
υπερηφάνειαν. Η αξιοπρέπειά μου ως Ανωτέρου Μόνιμου Αξ/κού και ως Αγωνιστού της
Εθνικής Αντιστάσεως μοι επιβάλλει να αρνηθώ κάθε απολογίαν, διότι η απολογία
σημαίνει και ενοχήν. Δεν το πράττω όμως διότι σέβομαι ενταύθα Στρ/κήν
Διοίκησιν, και την Εισαγγελικήν Αρχήν της Κορίνθου. Εξακολουθώ να επιμένω ότι
κακώς κρατούμαι εις τας φυλακάς διότι με τους δικονομικούς τύπους δεν κάμνετε
τίποτε άλλοπαρά να διώκεται ολόκληρον
το έπος του κινήματος της Εθνικής Αντιστάσεως, εκτελούντες διαταγάς και Νόμους
καταστάσεως, η οποία θα προέρχεται από τον λαόν, και λαμβάνοντες υπ, όψιν
μηνύσεις και μαρτυρικάς καταθέσεις συντεταγμένας από τον Μπενέκον και Σία. Έχω υπ΄ όψιν μου μαρτυρικήν κατάθεσιν κρατουμένου
ελασίτου, ο οποίος εκακοποιείτο από ώρας ολοκλήρους διά να καταθέση ψευδώς ότι
ο Βαζαίος εσκότωσε κάποια με τα δικά του τα χέργια.
Και ενώ αι
δικαστικαί Αρχαί της Κορίνθου εργάζονταν με τον μεγαλύτερον ζήλον διά τον
κολασμόν των δήθεν εγκλημάτων του Ε.Λ.Α.Σ. οι διάφοροι προδόται τύπου Πανούση κυκλοφορούν ελεύθεροι, καίτι είναι γνωστόν
ότι τα θύματά των μόνον εις τον Νομόν Αργολιδοκορινθίας ανέρχονται εις 2500
άτομα. Ποία Δικαιοσύνη θα ενδιαφερθή διά τα 2500 θύματα της Εθνοπροδοσίας Κύριε
Ανακριτά;
Πρέπει να
γνωρίζετε κύριε Ανακριτά ότι:
1)Είμαι
Αξιωματικός από το 1922. Το φύλλον ποιότητός μου είναι άριστον και έχω
αριστεύσει εις τα Σχολεία Τοπογραφίας και Γυμναστικής ως κατώτερος Αξ/κός.
2)Εις τον βαθμόν
του Ταγ/χου προήχθην κατ΄ εκλογήν τον Δεκέμβριον 1940 εις την Αλβανίαν.
3)Η δράσις μου
ως Διοικητού του ΙΙΙ Τάγματος του 40 Σν/τος Ευζώνων εις την Αλβανίαν υπήρξεν
λίαν ευτυχής διό και ετιμήθην με το Αριστείον Ανδρείας και με τον Πολεμικόν
Σταυρόν.
4)Μόλις βγήκα
στο βουνό οι Γερμανοϊταλοί ελεηλάτησαν τα έπιπλα και σκεύη της εν Κορίνθω
οικίας μου (ζημίαι 300.000 προπολεμικών δραχμών), η δε σύζυγός μου
καταδικασμένη και από τας στερήσεις είναι προφυματική.
5)Η χοντρική
δράσις του 6ου Συν/τος εναντίων των κατακτικών κατά την κατοχήν είναι:
Καταστροφή 7
εχθρικών αεροπλάνων εις το αεροδρόμειον Άργους Σαμποτάζ 15 γεφυρών και έξ
αμαξοστοιχιών.
Γερμανοί νεκροί
κατά τας μάχας 1300, Αιχμάλωτοι 250
Αυτοκίνητα
καταστραφέντα 25.
Λάφυρα 4
πυροβόλα, 3 πολυβόλα των 20 χιλ. 6 πολυβόλα κοινά, 6 όλμοι των 61 χιλ, 8
ατομικοί τράσκοι, 60 όπλα, 20 μυδράλλια, 4 ασύρματοι, 50 τηλέφωνα εκστρατείας.
Άπαντα τα ανωτέρω παρεδόθησαν εις το επίσημον Ελληνικόν Κράτος μετά την
συμφωνίαν της Βάρκιζας.
Ιδού τώρα και αι
αμοιβαί διά τα ανωτέρω:
1)Προφυλακισμένος
από 4μήνου με ενταλμά σας κύριε Ανακριτά.
2) Σύνταξίς μου
στο πίνακα Β΄ με μισθόν 7.000 δραχμαί μηνιαίως.
Αυτό εις την
γλώσσαν την ιδικήν μας δεν λέγεται Δικαιοσύνη, θεωρώ όμως τον εαυτόν μου
υπερήφανον, ως Αξ/κός διότι, αν μη τι άλλο, αποκατέστησα την τρωθείσαν τιμήν
του 6ου Συν/τος της Αλβανίας,παραδίδων εις το Κράτος ισάριθμα περίπου υλικά εις
οπλισμόν κ.λ.π., με εκείνα τα οποία το 6oν Σύνταγμα παρέδωκεν εις τους Γερμανούς μετά την προδοτικήν
ανακωχήν.
‘Όπως εις όλους τους Στρατούς εν καιρώ Πολέμου
υπάρχει ειδικόν σώμα Αστυνομικόν τελείως ανεξάρτητον αυτοβούλως ενεργούν προς
απόκρουσιν πάσης προδοσίας και πάσης αντιδράσεως είτε αυτή προέρχεται εκ του πληθυσμού είτε
και του στρατεύματος το οποίον δεν υπάγεται υπό ουδεμίαν Διαταγήν ως αυτοτελής,
τοιούτον υπήρχεν και εις τον Εθνικόν απελευθερωτικόν αγώνα Ο.Π.Λ.Α. Κατά μήνα
Ιούλιον 1944 το 6ο Σύνταγμα όπερ διοίκουν κατεγίνετο εις εκκαθαριστικάς επί των
Γερμανών επιχειρήσεις και πέραν τούτου ουδέν δύναμαι να γνώριζα. Μετά βαθυτάτου Σεβασμού.
(Υπογραφή Βαζαίου)
***
Ο
Λαρισαίος Βασ. Μπαρτζιώτας ( ή Φάνης/ 1909-1994),ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ ακριωναυπλιώτης, γραμματέας της ΚΟΑ.στο βιβλίο του «Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ» ΣΥΧΡΟΝΗ
ΕΠΟΧΗ/1984 αναφέρει για την Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΠΛΑ) :
«Μιά από τις
εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις στα χρόνια της κατοχής ήταν και η Οργάνωση
Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΠΛΑ).
Πραγματικά τότε
κινδύνευε η ζωή των λαϊκών αγωνιστών άπό την αιματηρή τρομοκρατία των
καταχτητών και των ντόπιων οργάνων τους, άπο τον χαφιεδισμό καί τήν
προβοκάτσια. Πολλά στελέχη του Κόμματος και στην Αθήνα-Πειραιά και σε άλλες
πόλεις πιάστηκαν με ύποδειξη ελληνόφωνων χαφιέδων και έκτελέστηκαν. Ας σταθούμε
μόνο σε μερικά καθοδηγητικά στελέχη του ΚΚΕ: Γιώργης Ανδρεόπουλος, Βασίλης
Σκαρέας, Ηλέκτρα Αποστόλου, Κώστας Γαμβέτας, Παναγιώτης Σαντής, Βασίλης
Παπαδόπουλος, Κώστας Χατζήμαλης, Κώστας Λαζαρίδης, Γερουσαλήμ Χαριζάνης,
Λάζαρος Ζησιάδης και τόσοι άλλοι πλήρωσαν τό φόρο του αίματος, έπεσαν θύματα
του χαφιεδισμού πού όργάνωσαν οι υπηρεσίες της γκεστάπο καί της ιταλικής
καραμπιναρίας.
Επρεπε, λοιπόν,
να οργανωθεί η προστασία της ζωής των λαϊκών άγωνιστών, νά μπει τέρμα στην
ατιμωρησία, στην προδοσία των χαφιέδων και των δολοφόνων. Γι’αύτό τό σκοπό δημιουργήθηκε η Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών
με κάθετη όργάνωση, πού καθοδηγούνταν απευθείας άπό τό ΠΓ τής ΚΕ του ΚΚΕ,
από ένα τίμιο καί καθαρό σαν τό κρύσταλλο κομμουνιστή, όπως το απαιτούσαν οι
περιστάσεις, τον αξέχαστο σύντροφο Στέργιο Άναστασιάδη.
Η όργάνωση αυτή
στις αρχές της λειτουργίας της έδοσε μιά
σειρά δίκαια χτυπήματα, απαραίτητα ενάντια στους καταχτητές και τα όργανα τους.
Τιμώρησε π.χ.
τους πράχτορες τών Γερμανών στις συνοικίες, που πρόδιναν τους πατριώτες στην
γκεστάπο.
Τιμώρησε τούς
δολοφόνους πού έκαναν τις σφαγές στήν Καλογρέζα.
Τιμώρησε τον
πράχτορα τών Γερμανών, υπουργό Εργασίας Καλύβα, που προετοίμαζε την αποστολή
των εργατών στα σκλαβοπάζαρα της Γερμανίας.
Τιμώρησε τους
πρώην κομμουνιστές που πέρασαν άνοιχτά με την γκεστάπο, όπως τον Μανωλέα,
Σαμαρά κλπ., που κατέδοσαν στους Γερμανούς δεκάδες κομμουνιστές καί εκτελέστηκαν
στό Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Τιμώρησε όσους
μπόρεσε να ανακαλύψει από αύτούς, που, φορώντας μαύρη προσωπίδα, υπόδειχναν,
στα διάφορα μπλόκα των χιτλερικών, τούς πατριώτες, κατά κανόνα κομμουνιστές,
που εκτελούνταν επί τόπου κτλ.κτλ.
Ολα αυτά ήταν δίκαια,
πατριωτικά χτυπήματα. Όμως η οργάνωση αυτή, η ΟΠΛΑ, ιδιαίτερα όταν έφυγε από
την καθοδήγησή της ο Στέργιος Αναστασιάδης και αδυνάτισε ο έλεγχος από τό ΠΓ
τής ΚΕ του ΚΚΕ, έπεσε σε ορισμένες
υπερβολές (είναι ψευτιές όλα όσα διαδίδει γιά την ΟΠΛΑ η αντίδραση, όμως
υπερβολές και λάθη έγιναν), που μας έφεραν πολιτική ζημιά και έπρεπε να
αποφευχθούν. Γενικότερα και η ονομασία τής οργάνωσης αυτής, ΟΠΛΑ, και ο τρόπος
πού συγκροτήθηκε απόδειξαν ότι μας έφερε περισσότερη ζημιά παρά όφελος. Κατά τη
γνώμη μας δέν έπρεπε νά γίνει — και δε μας χρειαζόταν — η οργάνωση της ΟΠΛΑ.
Υπήρχαν άλλοι τρόποι για να προστατέψουμε τη ζωή των αγωνιστών. Οι οργανώσεις
αυτού του είδους, όταν έχουν κάθετη καθοδήγηση και δε βρίσκονται κάτω από τον
καθημερινό έλεγχο των τοπικών κομματικών οργανώσεων, πάντα κλείνουν το μεγάλο
κίνδυνο των υπερβολών, που γίνονται είτε από χρεοκοπημένα αταξικά στοιχεία,
είτε πολλές φορές από πράχτορες των καταχτητών, των Γερμανών και των ίδιων των
Εγγλέζων, όπως έγινε με την ΟΠΛΑ. Να γιατί δεν έπρεπε να γίνει η ΟΠΛΑ. Ή
δημιουργία της ήταν λάθος. Αυτή είναι η προσωπική μου γνώμη.»
Επισημαίνω
την ανωτέρω παράγραφο : «Γι’αύτό τό σκοπό δημιουργήθηκε η
Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών με κάθετη όργάνωση, πού καθοδηγούνταν απευθείας άπό τό ΠΓ τής ΚΕ του ΚΚΕ» δηλ. ο σύντροφός
τους ο Θεωδ. Ζέγκος ως αρχηγός της ΟΠΛΑ στο νομό Αργολιδοκορινθίας δεν έκανε
τίποτε άλλο παρά εφάρμοζε εντολές από το
ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ δαιμονοποιώντας μια οργάνωση που επιβαλλόταν πράγματι να υπάρχει «‘Όπως εις όλους
τους Στρατούς εν καιρώ Πολέμου υπάρχει ειδικόν σώμα Αστυνομικόν τελείως
ανεξάρτητον» όπως λέει ο Βαζαίος ανωτέρω. Είναι
γεγονός ότι η δράση της ΟΠΛΑ στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις είχε διαφορά με την
δράση της στα χωριά της υπαίθρου ειδικά στην Πελοπόννησο , που εκτελούσαν με
μαχαίρι, προδότες καταδότες μαζί με αντιδραστικούς,..και όποιον πάρει ο χάρος βάση της οικογενειακής ευθύνης και τις ποσοστιαίας σφαγής του πληθυσμού !
Κατωτέρω αποσπάσματα
από το εικονιζόμενο βιβλίο - απομνημονεύματα του Βαγγ. Κλαδούχου ενός ΟΠΛΑτζή
με δράση στα χωριά και κώμες της βορειοδυτικής Κορινθίας με ψηφιακή επιμέλεια
εμού και κάποιες σημειώσεις μου (παραλείπονται πολλές σημειώσεις για γεγονότα και
ονόματα που έχουν αναφερθεί σε άλλες αναρτήσεις στον ιστοχώρο αυτό)
Το
σύντομο βιογραφικό του Βαγγ. Κλαδούχου όπως παρουσιάζεται στο οπισθόφυλλο του
βιβλίου του:
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
ΣΗΜΕΙΩΜΑ
-Γεννήθηκε το
1920
-Κατατάχθηκε στη
χωροφυλακή το 1941 και απολύθηκε το 1942 γιατί δεν υπέγραψε «Δήλωση ειλικρινούς
συνεργασίας μετά των στρατευμάτων κατοχής».
-Αντιστασιακός
της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης και της Μάχης της Κρήτης.
-Επικεφαλής
ομάδας κρούσης του ΕΛΑΣ.
-Για την
πατριωτική, πολιτική και αντιφασιστική του δράση βασανίστηκε, φυλακίστηκε και
κλείστηκε σε στρατόπεδα συνολικά 23 χρόνια και 3 μήνες.
-Γραμματέας
προδικτατορικά (1964-1967), της Ν.Ε. Αργολίδος της ΕΔΑ.
-Υποψήφιος
βουλευτής σε 4 βουλευτικές εκλογές.
-Γραμματέας της
Ν.Ε. Αργολίδος του ΚΚΕ.
-Μέλος της Επ.
Περ. Πελοποννήσου του ΚΚΕ.
-Μέλος της Πολ.
Επιτροπής Αργολίδος του ΣΥΝ.
-Μέλος της
Β/μιας Επιτροπής Εφετείου Ναυπλίου Κρίσης Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.
-Παρασημοφορήθηκε
από την Πολιτεία για την Εθνική Αντίσταση.
-Αποκαταστάθηκε
το 1986 με το βαθμό του Ανθυπομοιράρχου και συνταξιοδοτήθηκε.
-Παρασημοφορήθηκε
από το προεδρείο του Α. Σοβιέτ της ΕΣΣΔ για την αντιφασιστική του δράση με
χρυσό μετάλλιο.
-Έχει
δημοσιεύσει: Δύο συλλογές ποιημάτων και το βιβλίο «Συνυφασμένα η ιστορία και
διηγήματα».
-Παντρεύτηκε το
1965 και απέκτησε δύο παιδιά.
* Όπως αναφέρει ο Βαγγ. Κλαδούχος γιά την γραφή των απομνημονευματά του : "Τέλος έκρινα σωστότερο την αφήγηση να την αφήσω σε τρίτο πρόσωπο και όχι στον εαυτό μου."
Κατωτέρω:
.
*σ.εμού: Για τους
αναφερόμενους ανωτέρω εκτελεσμένους, από το βιβλίο «Μαρτυρολόγιο» Δ.Ρήγα/1998 διαβάζουμε:
ΤΣΑΜΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
του Γιώργη, οινοποιός.
Γεννήθηκε στο
Ξυλόκαστρο το 1920. Ήταν στο ΕΑΜ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο Ξυλόκαστρο,
μαζί με τον αδερφό του Στάθη, ύστερα από προδοσία και τον εκτέλεσαν μαζί με άλλους,
σε ομαδική εκτέλεση στο Αίγιο, το φθινόπωρο του 1943.
ΤΣΑΜΗΣ ΣΤΑΘΗΣ
του Γιώργη, οινοποιός.
Γεννήθηκε στο
Ξυλόκαστρο. Ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο Ξυλόκαστρο,
ύστερα από προδοσία και τον εκτέλεσαν στην ομαδική εκτέλεση που έγινε στο Αίγιο
το φθινόπωρο του 1943.
ΣΚΥΡΔΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ
του Δημήτρη, εργαζόταν στο ΚΤΕΛ.
Γεννήθηκε στο
Ξυλόκαστρο το 1907. Ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί ύστερα
από προδοσία και τον εκτέλεσαν σε ομαδική εκτέλεσαν σε ομαδική εκτέλεση στο Αίγιο,
το φθινόπωρο του 1943.
ΣΚΥΡΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ
του Δημήτρη, εργαζόταν στο ΚΤΕΛ.
Γεννήθηκε στο
Ξυλόκαστρο το 1907. Ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί ύστερα
από προδοσία και τον εκτέλεσαν σε ομαδική εκτέλεση στο
Αίγιο, το φθινόπωρο του 1943.
.
* σ.εμού: Για τους αναφερόμενους ανωτέρω εκτελεσμένους, από το βιβλίο του Δ. Ρήγα (ο.π.), διαβάζουμε:
ΜΑΡΚΕΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, επαγγελματίας. Γεννήθηκε στο
Ξυλόκαστρο το 1917.Ήταν στέλεχος του ΕΑΜ και του ΚΚΕ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί
και τον κρέμασαν στο Κρανίδι στο 1944.
ΜΑΓΚΑΦΩΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ του Γιώργη.
Γεννήθηκε στο
Ξυλόκαστρο το 1916. Παλιός αγωνιστής, οργανωμένος προπολεμικά στην ΟΚΝΕ. Στην
κατοχή ήταν στέλεχος του ΕΑΜ, με αξιόλογη δράση και μεγάλο κύρος. Τον συνέλαβαν
οι Γερμανοί και τον εκτέλεσαν στην Κόρινθο, στο Περιβόλι του Νέγρη, στις
21-3-1944.
**σ.εμού:
Ο
Γιάννης Μπαλαφούτας στο βιβλίο του (ο.π.), αναφέρει τον αναφερόμενο ανωτέρω
εκτελεσμένο προδότη, Ματσούκα Τρύφωνα από το χωριό Ρέθι Κορινθίας ως «Ματσούκας Τ. Μ.», αναφέρει δε εκτελεσμένο και τον «Ματσούκα
Β.
Τ.», κατά πάσα πιθανότητα γιού του, δηλ. Ματσούκας Β. του Τρύφωνα. Επίσης αναφέρει
εκτελεσμένη και μια γυναίκα μάλλον συγγενής του , την Ματσούκα Θ. σύζυγος Α.
Από το βιβλίο «ΜΙΑ
ΣΕΛΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΡΑΣΙ ΤΟΥ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ΣΤΟ ΜΩΡΙΑ» Ι. ΠΑΝΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ(ΖΗΡΙΑ)/ΛΟΧΑΓΟΥ/1949,
διαβάζουμε για το Ματσούκα από το χωριό Ρέθι:
«‘Όταν ήμουν
κρατούμενος του ΕΛΑΣ, θυμούμαι ακόμη ένα φρικιαστικό έγκλημα. Ένα βράδυ προτού
με μεταφέρουν στο χωριό Γκούρα Φενεού, είχαμε φθάσει με την συνοδεία των δημίων
στο Διάσελο του Αγίου Νικολάου. Είναι ένας λαιμός του όρους Χελμού. Είναι
αρκετά δασωμένος από πυκνά έλατα. Εκεί ήταν και το Αρχηγείον των εγκληματιών.
Μόλις φθάσαμε είδα τους δημίους καπεταναίους των, που αποτελούσαν το Αρχηγείο
και των οποίων τα ονόματα αναφέρω πιο πάνω.
Πρώτος μιλά ο
Πελοπίδας: «Κρατήστε το παληόσκυλο πιο πέρα, και ζωντανός είναι, ωρέ ακόμη;»
Εγώ δεν μίλησα και κάθησα κάτω από ένα έλατο, γιατί έβρεχε πολύ. Ακούω κάποιον,
που ρωτά τον Πελοπίδα: «Αρχηγέ, θα ξεκινήσουμε ;»Απαντά: «Όχι, γιατί δεν ήλθαν
ακόμη οι άλλοι». Οι άλλοι που έλεγε ήσαν 10 αντάρτες, οι οποίοι είχαν κατεβή
στο χωριό Ρέθι Κορινθίας (είναι μικρό χωριό καντά στα Τρίκκαλα της Κορινθίας).
Είχαν πάει για κάποια σύλληψι. Δεν πέρασε αρκετή ώρα και έρχονται. Άκουσα σε
λίγο βογγητά. Είχαν αρχίσει τα βασανιστήρια. Τα θύματα ήσαν δύο. Ο ένας από το
Ρέθι, ονόματι Ματσούκας, και ο άλλος
δεν ξέρω από πού, πάντως άκουσα πως τον έφερναν από το χωριό Μωσηά.
Το γλυκοχάραγμα με
φώναξαν. « Σήκω , βρε προδότη!» και με μια κλωτσιά ξεκινώ προς τα εκεί που
διέταξαν να μεταβώ. Δεν προχώρησα 100 μέτρα και βρίσκομαι μπροστά στο τραγικό
θέαμα. Δύο λεβεντόκορμοι Έλληνες ήσαν κατά γης, μέσα στο αλώνι. Το αίμα τους είχε
πλημμυρήσει ολόγυρα. Ήταν σφαγμένοι με το μαχαίρι του Σλαβοκομμουνισμού. Ήταν
φοβερό να τους βλέπεις. Τα χέρια τους σπασμένα από το ξύλο, τα πόδια τους επίσης
και μια μαχαιριά από τον τράχηλο ως μπρός στον λαιμό τους είχε αποτελειώσει. Μ
έβαλαν να τους θάψω, όχι για άλλο λόγο, αλλά επειδή εκεί ήταν το τακτικό λημέρι
των και για να αποφύγουν την δυσοσμία. Πώς να σκάψω; Πώς να τους θάψω; Με τι
χέρια και με ποια καρδιά; »
.
.
* σ.εμού: Για τους αναφερόμενους ανωτέρω εκτελεσμένους, από το βιβλίο του Ρήγα (ο.π.), διαβάζουμε:
ΚΡΙΤΣΩΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ του Γιώργη, αγρότης.
Γεννήθηκε στη
Ρίζα το 1901. Ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο χωριό του
και τον εκτέλεσαν στην Κόρινθο, στο Περιβόλι του Νέγρη, το 1944.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ ή "Ραχανιώτης", του Ιωάννη,
αγρότης.
Γεννήθηκε στη
Ρίζα το 1900. Τον σκότωσαν οι Γερμανοί στο χωριό του τον Ιούλη του 1944.
ΜΑΓΟΥΛΑΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ,
φοιτητής Νομικής.
Γεννήθηκε το
1922. κατοικούσε στον Πειραιά. Ήταν αντάρτης του ΕΛΑΣ στην Κορινθία. καπετάνιος
ομάδας στο 6ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στα Τρίκαλα και τον
κρέμασαν στο Ξυλόκαστρο, αρχές του 1944.*
*Ο Εμμ. Βαζαίος
γράφει για τον ανωτέρω αναφερόμενο απαγχονισμένο, στην κατάσταση φονευθέντων
του 6ου Συν. του ΕΛΑΣ: "Μαγουλάς
Γεωργ. του Κων/νου εκ Πειραιώς"
** :
Για τον απαγχονισμένο αναφερόμενο ανωτέρω οργανωτή-καθοδηγητή
«Μένιος Νταρδάσης(;)» ή Θάνος,
αναφέρεται για την «μύησή» του στο Ξυλόκαστρο ο Γιάννης Κουρούμαλης, στο
βιβλίο του. (βλ.
ανάρτηση(077),σελ. 10-12)
.
* σ.εμού: Συγκεντρωτικά όλοι οι εκτελεσμένοι από το χωριό Ρίζα από το βιβλίο του Δ. Ρήγα (ο.π):
ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ του Γιάννη,
αγρότης.
Γεννήθηκε στή
Ρίζα το 1922. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο χωριό του και τον εκτέλεσαν στο
περιβόλι του Νέγρη στην Κόρινθο στις 23-6-1944.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ ή "Ραχανιώτης", του Ιωάννη, αγρότης.
Γεννήθηκε στη Ρίζα το 1900. Τον σκότωσαν οι Γερμανοί στο χωριό του τον Ιούλη του 1944.
ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΓΙΩΡΓΗΣ του Νικόλα,
αγρότης.
Γεννήθηκε στη
Ρίζα το 1928. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο χωριό του και τον εκτέλεσαν στο
Περιβόλι του Νέγρη στην Κόρινθο στις 23-7-1944.
ΚΛΟΥΤΣΙΝΙΩΤΗΣ ΒΛΑΣΗΣ του Γεράσιμου,
αγρότης.
Γεννήθηκε στη
Ρίζα το 1920. Είχε οργανωθεί στο ΕΑΜ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στη Ρίζα και
τον εκτέλεσαν στην Κόρινθο, στο περιβόλι του Νέγρη, το 1944.
ΚΛΟΥΤΣΙΝΙΩΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ, του Γιώργη,
αγρότης.
Γεννήθηκε στη
Ρίζα το 1922. Ήταν οργανωμένος στην ΕΠΟΝ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο χωριό
του και τον εκτέλεσαν στην Κόρινθο, στο Περιβόλι του Νέγρη, στις 22-6--2944.
ΚΛΟΥΤΣΙΝΙΩΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ του Γιώργη,
αγρότης.
Γεννήθηκε στη
Ρίζα το 1920.Ήταν αντάρτης στον ΕΛΑΣ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο Ξυλόκαστρο
και τον εκτέλεσαν στο περιβόλι του Νέγρη στην Κόρινθο, στις 21-3-1944.
ΚΡΙΤΣΩΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ του Γιώργη, αγρότης.
Γεννήθηκε στη Ρίζα το 1901. Ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ και στο ΚΚΕ. Τον σκότωσαν οι Γερμανοί στη Ρίζα το 1944.
ΚΡΙΤΣΩΝΗΣ ΝΙΚΟΣ του Γιώργη, αγρότης.
Γεννήθηκε στη
Ρίζα το 1907. Ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο χωριό του
και τον εκτέλεσαν στην Κόρινθο, στο Περιβόλι του Νέγρη, το 1944.
ΠΟΥΓΙΑΛΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ του Νικόλα, αγρότης.
Γεννήθηκε στη Ρίζα το 1928. Ήταν οργανωμένος στην ΕΠΟΝ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο χωριό του και τον εκτέλεσαν στην Κόρινθο, στο Περιβόλι του Νέγρη, το 1944.
Οεκτελεσμένος Θεοδωρόπουλος Γεώργιος ανωτέρω
αναφέρεται ως γεννηθείς στοχωριό
Ρίζα,ο Ρήγας (ο.π.)γράφει:
ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ του Γιώργη,
αγρότης.
Γεννήθηκε στο
Ξυλόκαστρο το 1922. Ήταν οργανωμένος στην ΕΠΟΝ. Τον συνέλαβαν οι Γερμανοί στο
Ξυλόκαστρο και τον εκτέλεσαν στην Κόρινθο, στο περιβόλι του Νέγρη, στις
13-7-1944.
.
.
σ.
εμού : Ο αναφερόμενος ανωτέρω αντιπρόεδρος του χωριού Ρίζα Νίκος Καρβελάς εκτελέστηκε.
Κατωτέρω από το βιβλίο του Κοσμά Αντωνόπουλου
(ο.π.), κατάσταση εκτελεσμένων από την ΟΠΛΑ, από την κοινότητα του χωριού Ρίζα, συμπληρωμένη και διορθωμένη ,με στοιχεία από άλλες πηγές :
Λουκόπουλος Ιωάννης [του Β.], Ρίζα,
κτηματίας, Φενεός, 6ος/1944
*σ.
εμού:
Για τον ανωτέρω αναφερόμενο Νίκο Μητσόπουλο διαβάζουμε από το βιβλίο Δ.
Ρήγα(ο.π.):
ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΣ του Δημήτρη, αγρότης.
Γεννήθηκε στο
Λέχαιο το 1916. Ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ και το ΚΚΕ. Πήγε αντάρτης στον ΕΛΑΣ.
Καπετάνιος της ΟΠΛΑ στην περιοχή των Τρικάλων και Ευρωστίνης. Μετά τη Βάρκιζα
ήταν καταδιωκόμενος και πήγε στον ΔΣΕ. «Σαν ελεύθερος σκοπευτής, μαζί με τον
Μπέζα οργάνωσαν την πρώτη ομάδα ελεύθερων σκοπευτών του Αρχηγείου Μενάλου, για
να χτυπήσουν στόχους στην Τρίπολη, τέλη 1947». (Μπέζας, σελ. 479). Δεν μάθαμε
που και πότε σκοτώθηκε.
**σ.εμού:
Από
το βιβλίο Ν. Μπαλαφούτα (ό.π.) η αναφορά για τους ανωτέρω από το Ξυλόκαστρο εκτελεσμένους μάνα και γιό, από την ΟΠΛΑ:
Λασσαδού Μ.Σ
Λασσαδός Β. Σ.(Πυροσβέστης)
Ως θα δούμε κατωτέρω (σελ.173) ο Β. Κλαδούχος δικάστηκε το 1953 σε θάνατο και για την εκτέλεση του Βλάση Λασσαδού στο χωριό Πελλήνη
.
* σ.εμού: Στο βιβλίο «1943-1944 "Από τον προμαχώνα της Στιμάγκας"Ιωαν. Μπαλαφούτα»
όπως και στο βιβλίο του «ΚΟΣΜΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ
"ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΊΣΤΑΣΗ 1941-44 " -1964», στα οποία παρατίθενται
κατάλογοι με τους νεκρούς από την ΟΠΛΑ στο Νομό Κορινθίας παραλείπονται οι εκτελεσμένοι της οικογένειας του Θαν. Κωσταντάρα «μάνα, πατέρας και τα δύο
αδέρφια του», με καταγωγή τα Τρίκαλα Κορινθίας.
.
.
* σ.εμού: Για τον αναφερόμενο Μίμη [Δημήτριο]
Τσιμπουξή «Τραμπούκο συνεργάτη των Γερμανών» από το βιβλίο του «ΚΟΣΜΑ
ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ "ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΊΣΤΑΣΗ
1941-44" -1964» διαβάζουμε ότι φονεύτηκε στη Φενεό τον 3ο/1944
από την ΟΠΛΑ , όπως και δύο αδέρφια Χρήστος και Κώστας με το επώνυμο Τσιμπουξή στον ίδιο χρόνο και τόπο. Η αναφορά
είναι η εξής:
Ο Μπαλαφούτας
στο βιβλίο του «1943-1944 "Από τονπρομαχώνα της Στιμάγκας" αναφέρει ένα επιπλέον όνομα ως
εκτελεσμένου, του Τσιμπουξή Γ.Κ. [Γεώργιος
του Κωσταντίνου] που μάλλον ήταν γιός
του εκτελεσμένου Κων/νου:
Τσιμπουξής
Χ.Ι
Τσιμπουξής Κ.Ι.
Τσιμπουξής Γ.Κ.
Τσιμπουξής Δ.[Δημήτριο]Β.»
Ο Βαγγ.
Κλαδούχος αναφέρει για την εκτέλεση του Μίμη Τσιμπουξή «΄Αρχισε να βουϊζει και να
ανασαίνει όλος ο κόσμος της περιοχής» που δεν μπορεί να μην ήξερε αυτός ο κόσμος
τι συνέβηκε και την σχέση με την εκτέλεση των άλλων Τσιμπουξίδων, που ήσαν μάλλον
συγγενείς του Μίμη !
.
σ.
εμού: Γράφει
ανωτέρω ο Β. Κλαδούχος για τον «Σωκράτη»: «Κατέλαβε
υπεράνθρωπες προσπάθειες να πετύχει την ενότητα όλων των πατριωτικών δυνάμεων
στην χαραγμένη πολιτική του ΕΑΜ.»
Στην ανάρτηση: (067)ΕΜΦΥΛΙΑΚΑ!Θ.ΖΕΓΓΟΣ:«τέρας
μορφώσεως». Ήταν απλώς τ έ ρ α ς! ΒΙΒΛΙΟ:Διονύση Θωμαϊδη «ΓΙΑ ΜΙΜΗΣΗ ΚΑΙ
ΑΠΟΦΥΓΉ»!διαβάζουμε ότι ο Κορίνθιος Διονύσης Θωμαΐδης ή
«Διπλός» (Τσαγκάρης το επάγγελμα)
εκδηλωμένος Αρχειομαρξιστής τοποθετήθηκε , απ΄ότι απορρέει από τον Σωκράτη,
Τομεάρχης στο Δήμο Σολυγείας και μετά
στο Δήμο Κλεωνών. Ο Ζέγκος μετά τον απαγχονισμό του Σωκράτη ανέλαβε αυτός τη θέση του Σωκράτη ως Α΄ Γραμματέας
του ΕΑΜ στο νομό Αργολιδοκορινθίας και τότε έδιωξε τον «Διπλό» και τον πέρασε
ανταρτοδικείο για συνεργασία με την αντίδραση , διότι είχε διαβουλεύσεις για συνεργασία με τον Στ. Καλλαρά
που ήταν αρχηγός της οργάνωσης ΕΒΑΜ(Ελληνικό Βασιλικό Απελευθερωτικό Μέτωπο)
στην περιοχή Δήμου Κλεωνών. Διαβουλεύσεις όμως είχε και ο Χρήστος Αντωνίου
(Σωκράτης) όπως αναφέρεται με τον Στ. Καλλαρά,(βλ.εδώ "ανάρτηση'(059) το βιβλίο Σταύρου Καλλαρά) σύμφωνα με την πολιτική που
ακολουθούσε , όπως αναφέρει και ο Β. Κλαδούχος.
Επισημαίνω τ΄
ανωτέρω για να μην αποκλειστεί ότι η προδοσία του «Σωκράτη» (Μάλλον
Αρχειμαρξιστή) ήταν έργο-δάκτυλος του Σταλινικού μεγάλου συνωμότη Θ.Ζέγκου. *(Για
προδοσία εκ των έσω του ΚΚΕ, έχει αναφερθεί ότι οφείλεται και ο απαγχονισμός του Κ.
Γαμβέτα στην Πάτρα , μεγαλοστελέχους του ΚΚΕ (βλ. “ανάρτηση” 083)
.
*σ.εμού:
1. Προφανώς ο συγγραφέας εννοεί τον Αχιλλέα Μπλάνα και όχι «Θόδωρο Μπλάνα».
2. Το πλήρες και σωστό βιογραφικό του Θεοδ. Ζέγκου στην “ανάρτηση” :
*
σ.εμού: Από το βιβλίο του Κοσμά Αντωνόπουλου (ο.π.), ξανά σημειώνω τα κατωτέρω ονόματα, για τους ανωτέρω αναφερθέντες υπεύθυνους
υποκινητές της κινητοποίησης, ότι εκτελέστηκαν :
Στο ίδιο
βιβλίο αναφέρονται και οι κατωτέρω από το χωριό Ρίζα ότι φονεύτηκαν στον ίδιο
χώρο και χρόνο και μάλλον ήταν πρωτοστατούντες και αυτοί της αναφερόμενης κινητοποίησης
:
*σ.εμού:
Για
τον «Γέρακα», το θανάσιμο τραυματισμό του, και για την ανωτέρω αναφερόμενη μάχη, ο Δ.Ρήγας(ο.π.) αναφέρει:
ΤΟΜΑΡΑΣ ΣΤΑΘΗΣ
του Νικόλα, «Γέρακας», αγρότης.
Γεννήθηκε στο
Κεφαλάρι το 1926. Ήταν αντάρτης στον ΕΛΑΣ-ΟΠΛΑ. Βρισκόταν στην Άνω Καλλιθέα(“Σκούπα”)
όταν έκαναν την επιδρομή οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους Λυκοποραίοι.
Χτυπήθηκε από σφαίρα στην κοιλιά. Κατόρθωσε να κρυφτεί σε κάτι πλατάνια σ΄ένα
ρεματάκι. Εκεί τον βρήκαν κοπέλες από την Καλλιθέα και προσπάθησαν να τον βοηθήσουν,
γιατί του είχαν βγει τα έντερά του έξω.
Όταν οι
επιδρομείς Γερμανολυκοποραίοι ολοκλήρωσαν το έργο τους έφυγαν, παίρνοντας μαζί τους
όσους είχαν συλλάβει, εβδομήντα άτομα περίπου. Πιο κάτω έγινε μάχη με τον ΕΛΑΣ
και οι κρατούμενοι ελευθερώθηκαν.
Το Στάθη τον
έβαλαν σ΄ ένα πρόχειρο ξύλινο φορείο για να τον μεταφέρουν στο χωριό του.
Πέθανε όμως στο δρόμο, στις 29-8-1944.
**σ.εμού: Για τον αναφερόμενο φονευθέντα Παν. Δέδε, από το βιβλίο του Δ.Ρήγα (ο.π.) :
ΔΕΔΕΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
του Κων/νου, «Νώτης». Αγρότης.
Γεννήθηκε στο Λουτράκι
το 1924. Στην κατοχή ήταν οργανωμένος στην ΕΠΟΝ. Τον Ιούλη του 1943 κατατάχτηκε
στον ΕΛΑΣ στην Κορινθία και στην συνέχεια τοποθετήθηκε στην ΟΠΛΑ. Ήταν στην περιοχή Δυτικής Κορινθίας με έδρα την Άνω Σκούπα(«Καλλιθέα»).
Σε μια επιδρομή
που έκαναν οι Γερμανοί μαζί με συνεργάτες τους Λυκοποραίους, ο Νώτης ήταν
άρρωστος, στο σπίτι που χρησιμοποιούσε η ΟΠΛΑ. Όταν αντιλήφθηκε ότι γινόταν
επιδρομή, προσπάθησε να φύγει προς το ρέμα που βρισκόταν κοντά στο σπίτι. Τον
πρόλαβε όμως ο Λυκοποραίος Θύμιος
Καραβέλλας, συνεργάτης των Γερμανών και πιάστηκαν στα χέρια. Την ίδια
στιγμή έφτασε ένας Γερμανός και σκότωσε το Νώτη, που τον ξεχώρισε γιατί ο
Καραβέλλας είχε περιβραχιόνιο. Σκοτώθηκε στην Άνω Καλλιθέα, στο ρέμα, στη θέση
Άμπουλο στην επιδρομή της 29-8-1944.
.
*
σ.εμού: Για
τον ανωτέρω αναφερόμενο ΟΠΛΑτζή, Φάνη Γιάννου στο βιβλίο του Δ.Ρήγα (ο.π.), αναφέρεται:
ΓΙΑΝΝΟΥ ΘΕΟΦΑΝΗΣ
του Γιάννη, εργάτης.
Γεννήθηκε στο
Ξυλόκαστρο το 1915. Ήταν αντάρτης του ΕΛΑΣ, στην ΟΠΛΑ. Μετά την Βάρκιζα τον
συνέλαβαν και τον φυλάκισαν σε διάφορες φυλακές και στην Ακροναυπλία. Τον
καταδίκασαν σε θάνατο για την πατριωτική του δράση και τον εκτέλεσαν στην
Κέρκυρα στις 29 Σεπτέμβρη του 1949.
.
*
σ.εμού:
Στο βιβλίο του
Κοσμά Αντωνόπουλου (ο.π.), αναφέρονται δέκα Ροζενιώτες εκτελεσμένοι οι:
Στο βιβλίο Ιωαν.
Μπαλαφούτα (ο.π.) αναφέρονται επί πλέον εκτελεσμένοι
Ροζενιώτες οι:
Αδάμ Α.Θ.
Πασιόπουλος Σ. Α.
Χίνος Ι. Σ.
**
σ.εμού: Γυναίκα
από το χωριό Βασιλικό που εκτελέστηκε
τον Αύγουστο του΄44, αναφέρεται στο βιβλίο του Κοσμά Αντωνόπουλου(ο.π.) η:
Μανίκα Ζωή, Βασιλικό, Βελίνα, 8ος/1944.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
σ.
εμού:
για τον αναφερόμενο ανωτέρω από το
βιβλίο Δ. Ρήγα(ο.π.):
ΦΑΡΜΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
του Γιώργη, αγρότης.
Γεννήθηκε στο
Καίσαρι το 1919. Ήταν αντάρτης, στον ΕΛΑΣ. Μετά τη Βάρκιζα τον έπιασαν οι
παρακρατικές οργανώσεις (χίτες) στη Βλαντούσια-Στύλια και τον σκότωσαν το 1945.
.
.
.
.
.
.
. .
σ.
εμού:
Ο ανωτέρω αναφερόμενος Νικήτας Σαμαρτζής είναι ο γνωστός σφαγέας στο χείλος του Βαράθρου της Φενεού
, που δεν θέλει να αναφέρει και δεν θέλει να ξέρει την ιδιότητά του ο Β. Κλαδούχος, όμως ξέρει ότι οι καλόγεροι του
μοναστηριού Αη Γεωργίου Φενεού «είχανε εκτελεστεί
όταν τους έπιασαν επ΄ αυτοφόρω οι αντάρτες να συνεργάζονται με τους Γερμανοτσολιάδες».Το μοναστήρι χρησιμοποιούταν ως στρατόπεδο κρατουμένων από τους αντάρτες,
επομένως και οι καλόγεροι ήταν στην ουσία κρατούμενοι, πως λοιπόν τους έπιασαν
επ΄ αυτοφόρω να προδίδουν;
Οι καλόγεροι γνωστό είναι ότι σφάχτηκαν διότι λόγω της εγκατάλειψης του μοναστηριού από τους
αντάρτες , αφού επέκειτο κατάληψη του, από τους Γερμανοτσιολιάδες, και εάν τους άφηναν εκεί τότε θα συνεργάζονταν με αυτούς, εάν τους έπερναν μαζί τους θα τους ήταν βάρος. Γι΄ αυτό προτίμησαν και σφάξανε
αυτές τις μέρες και δεκάδες άλλους μη καταδικασμένους σε θάνατο, αλλά και πολλών μη ανακριθέντων καν κρατούμενους και εννοείται ότι δεν μπορεί να ήταν άλλου
απόφαση παρά του «Δικτάτορα» "Στάθη", και των "πιστών ανδρεικέλων" του.
.
*
σ.εμού: Γιά
τον φυλακισμένο που αυτοκτόνησε στο βιβλίο του ο Δ.Ρήγας(ο.π.) αναφέρει τα σωστά στοιχεία του :
ΛΥΡΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
του Κώστα, δικαστικός κλητήρας.
Γεννήθηκε στην
Γκούρα το 1905. Ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ. από τους πρώτους. Μετά τη Βάρκιζα τον
συνέλαβαν οι Χίτες στο Ναύπλιο και τον φυλάκισαν στην Ακροναυπλία. Τον πέρασαν
από δίκη και τον καταδίκασαν. Αυτοκτόνησε στη φυλακή το 1946.
.
*σ.εμού:Ο γνωστός
σκληρός ΟΠΛΑτζής,χασάπης
κατ΄ επάγγελμα, με εντεταλμένη δράση στην Αργολίδα:
Δημήτριος Κούρος, εγεννήθη και κατοικεί εν Άργος,
είναι ετών 28, κρεοπώλης, άγαμος και χριστιανός ορθόδοξος, ο πατήρ του
ονομάζεται Σταύρος και η μητήρ του Μαρία, αδελφούς έχει 3, αδερφάς 8 ,
γιγνώσκει γραφή και ανάγνωση της Δ΄τάξεως του δημοτικού σχολείου και έχει άλοτε
καταδικασθή τρις.
(Απόσπασμα από τα από τα πρακτικά της Δίκης Λιμνών-βλ. την απολογία του “ανάρτηση” 085 )
. .
*σ.εμού:
Για δύο ανωτέρω
αναφερόμενους φονευθέντες από
παρακρατικούς, από το βιβλίο του Δ. Ρήγα(ο.π.) διαβάζουμε:
ΤΑΡΟΥΣΗΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ του Γιάννη, αγρότης-κτηνοτρόφος.
Γεννήθηκε στην
Κυρά Βρύση το 1919. Ήταν αντάρτης στον ΕΛΑΣ. Μετά τη Βάρκιζα πήγε στη δουλειά
του-είχε πρόβατα. Οι παρακρατικές οργανώσεις τον σκότωσαν εκεί που είχε τα
πρόβατά του τον Αύγουστο του 1946.
ΓΑΣΤΟΥΝΙΩΤΗΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ του Γιώργη, μπακάλης-αγρότης.
Γεννήθηκε στη
Νεμέα το 1900. Ήταν οργανωμένος στο ΕΑΜ. Παλιός αγωνιστής, οργανωμένος στο ΚΚΕ
από προπολεμικά. Ήταν Δήμαρχος, στη Νεμέα.
Μετά την Βάρκιζα
τον δολοφόνησαν παρακρατικοί χίτες, στο δρόμο μεταξύ Νεμέας-Ηρακλείου στις
26-7-1946.
.
.
.
.
. . .
*σ.εμού: Για
τον αναφερόμενο ανωτέρω Χαρ. Φλέκκα τα κατωτέρω:
Ο Χαράλαμπoς Φλέκκας
από το χωριό Σιβίστα(Φενεός) συνελήφθη από την ΟΠΛΑ την 12η Ιουλίου
του 1944 και οδηγήθηκε στο μοναστήρι «Αγίου Γεωργίου» Φενεού που ήταν
στρατόπεδο κρατουμένων. Εκεί ανακρίθηκε και βασανίστηκε να μαρτυρήσει, τι σχέση
είχε με κάποιους γνωστούς του από την περιοχή, για τους οποίους είχαν
απομφανθεί οι της ΟΠΛΑ ότι ήσαν προδότες ή αντιδραστικοί. Ο Φλέκκας αρνήθηκε ότι είχε κάποια
επιλήψιμη σχέση εναντίον του ΕΑΜμε αυτούς τους γνωστούς του, πέραν των τυπικών κοινωνικών σχέσεων , και δήλωσε ότι
ήταν πάντα συμπαθών του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΕΠΟΝ. Τον ανάγκασαν να υπογράψει δήλωση
που έγραφε: «Ο κάτωθι υπογεγραμμένος Χαράλαμπος Φλέκκας, δηλώ ότι είμαι
αντιδραστικός, ότι εγώ δεν ήθελα το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ αλλά απεναντίας ήθελα τους
Γερμανούς και τους Ταγματασφαλίτες. Υπόσχομαι όμως από εδώ και πέρα να δουλέψω
για την οργάνωση προς την επίτευξη του Εθνικού μας αγώνα».
Από πίεση επικείμενης εκκαθαριστικής
επιχείρησης των Γερμανών στις 20-7-1944, το στρατόπεδο έπρεπε να εκκενωθεί και πολλοί κρατούμενοι “αντιδραστικοί”
αντί ν΄ αφεθούν ελεύθεροι, επί μέρες σφαγιάστηκαν κατ΄ομάδες στην τρύπα της
Φενεού. Την νύκτα της 18 Ιουλίου 1944 ομάδα κρατουμένων περί των 50 ατόμων
που περιλαμβανόταν και ο Χαρ. Φλέκκας, με δεμένα χέρια πίσω, βάδιζαν από το
Στρατόπεδο-Μοναστήρι προς στη τρύπα του Κακοβούνιου.
Ο Χαρ. Φλέκκας καθ΄οδόν κατορθώνει
να λύσει τα χέρια του και περιπετειωδώς να δραπετεύσει από το
οπλισμένο απόσπασμα των ΟΠΛΑτζίδων που τους οδηγούσαν για σφαγή.
Μετά την διάσωσή του αυτή ο Φλέκκας
σκέφτηκε ότι δεν θα γλύτωνε εύκολα και σκεπτόμενος έξυπνα ,"παραδίδεται" στους ΕΑΜο-αντάρτες
δηλώνοντας ότι θέλει να καταταγεί στον ΕΛΑΣ και γι΄ αυτό δραπέτευσε,
μετά από διάφορες ανακρίσεις και εξετάσεις της περίπτωσής του από τους ΕΑΜ/ΟΠΛΑ και την βοήθεια
γνωστών του ΕΑΜιτών, κατατάσσεται στον ΕΛΑΣ στην ΕΤΑ ως μάγειρας, έως
τέλος των Δεκεμβριανών.
Τα ανωτέρω είναι
περιληπτικά αυτών που έγραψε ο ίδιος ο Χαραλ. Φλέκκας πολλά χρόνια μετά, σε
«Βιβλίο» με τίτλο «Μαρτυρία ενός Δραπέτη»/Κόρινθος/1991.
Κατωτέρω ένα αυτούσιο
κείμενο από το εν λόγω «Βιβλίο»:
«Στο χωριό
Καλύβια…Κάθισα στο πεζούλι του προαυλίου, ενώ αυτός ανέβηκε στό διπλανό σπίτι της
Βενετσιάνας Π. Καψιμαλάκου.
Ύστερα από
αρκετή ώρα με φώναξαν από το μπαλκόνι της Βενετσιάνας να πάω επάνω. Ανέβηκα τότε και μπήκα στο σπίτι
αυτό. Εκεί είδα το Μενέλαο [Δημήτριος Γλυκοφρίδης από την Περαχώρα, καπετάνιος
του 6ου Συν. ΕΛΑΣ] να κάθεται σε μια καρέκλα και έναν άλλο λεπτό,
αδύνατο και κίτρινο ξαπλωμένο σε ένα ντιβάνι. Αυτόν για πρώτη φορά τον έβλεπα.
Μου είπαν να καθίσω και εκείνος που ήταν στο ντιβάνι άρχισε να μου κάνει
ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο που έφυγα. Εγώ άρχισα να του λέγω από την αρχή
πως έγινε και όταν έφτασα στο σημείο να του πω ότι αναγκάστηκα να φύγω όταν
είδα ότι μας πήγαιναν για εκτέλεση, αγρίεψε αυτός, ανασηκώθηκε από το ντιβάνι
συνοφρυωμένος και μου λέγει:
-Και που το είδες εσύ ότι πηγαίνατε
για εκτέλεση;
Τότε εγώ κατάλαβα ότι έπεσα σε γκάφα,
γιατί όπως είπαμε και πιο μπροστά, αυτοί τις έκρυβαν τις εκτελέσεις και δεν
ήθελαν συζήτηση γι΄ αυτές. Κάνω λοιπόν στροφή και του λέω:
-Εγώ συναγωνιστή έμενα με την εντύπωση
ότι πηγαίναμε για εκτέλεση, αλλιώς δεν θα το έκανα ποτέ αυτό να φύγω.
-Ναι μου απαντά, γιατί όλους αυτούς που
λες ότι πηγαίνατε μαζί, τους είδα εγώ πίσω στο Ζιγούνι.(σ. εμού:Στρατόπεδο κρατουμένων
στη περιοχή των Καλαβρύτων) που είχα πάει.
-Σας πιστεύω, του είπα πάλι αυθόρμητα,
αλλά τι να κάνω τώρα μια και έκανα αυτή τη βλακεία να φύγω;
-Πήγαινε μου λέει και ξανακατέβηκα στο
προαύλιο.
Αυτός, όπως
έμαθα εκ των υστέρων, ήτο ο περιβόητος Στάθης ή Τριαντάφυλλος, που το
πραγματικό ονομά του ήταν Βαγγέλης[Θεόδωρος] Ζέγγος αυτός οργάνωσε και εξόπλησε
την ΟΠΛΑ, θεωρείται δε και δικαίως ο δήμιος των θυμάτων του Κακοβουνίου.»
Ο ΕΛΑΣίτης Γιάννης Κουρούμαλης στο
βιβλίο του ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ, / 1992, σελ. 74.(βλ. “ανάρτηση” 077 ) γράφει ότι ο Χαρ. Φλέκκας απελευθερώθηκε από το Μοναστήρι-Κρατητήριο , με την βοήθεια του ΟΠΛΑνζή
Βλάση Οικονομόπουλου και όχι ότι δραπέτευσε περιπετειωδώς καθ΄οδό προς το βάραθρο, ήτοι:
« Μιά Ομολογία. Ὁ Βλάσης Οικονομόπουλος από τα
Καλύβια του Φενεού Κορινθίας μου είχε εκμυστηρευτεί μία παρατυπία του, πού όχι
ότι είχε τύψεις, αλλά το θεωρούσε καύχημά του.
Όταν ήταν στη
φρουρά τού στρατοπέδου στόν Άγιο Γεώργιο Φενεού έγιναν εκκαθαριστικές
επιχειρήσεις των Γερμανών κι υποχρεώθηκαν να εκκαθαρίσουν το στρατόπεδο για να
μετακινηθούν.
Ήταν τοῦ Ἁϊ-Λιός
του 1944. Στους μελλοθάνατους ήταν κι ένας κοντοχωριανός του Βλάση. Ὁ Χαρ.
Φλέκας από τη Σιβίστα. Ὁ Βλάσης δεν είχε πειστεί για την ένοχή του Χαράλαμπου.
Το είπε στον Κώστα Γλυκό πού ήταν επικεφαλής της φρουράς αλλά δεν έλαβε απάντηση.
Τότε αποφάσισε μόνος του, τη νύχτα, έλυσετον κρατούμενο και τον συμβούλεψε να πάει στο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Όχι
στους Γερμανούς.
Ὁ Χαράλαμπος
άκουσε το Βλάση και σέ τρείς μέρες είχε παρουσιαστεί στην έδρα του Συντάγματος
πού ήταν στο χωριό Γκιόζα (Μάτι).
Οι αρμόδιοι τον άκουσαν
και τελικά του έδωσαν εργασία στη διαχείριση του Συντάγματος, πού έμεινε μέχρι την
παράδοση των όπλων με τη Συμφωνία της Βάρκιζας, χωρίς να δώσει την παραμικρή αφορμή.
Ὁ Βλάσης Οικονομόπουλος
εκτελέστηκε στην Ακροναυπλία με την πρώτη εκτέλεση κατοχικών μαζί με τούς Ἀποστολάκη
Νίκο, Σεραφείμ Γκιόκα, Παν. Τσόχλα, Αντώνη Τομαρά, Νικήτα Σαμαρτζή, Κώστα
Γλυκό. Βελεστίνο Γιάννη, Λιακουσιώτη Περίανδρο καί δυό ακόμα. Σύνολο έντεκα.
Ὁ Φλέκας από το
1946 προσελήφθη σαν σωφρονιστικός υπάλληλος (φύλακας φυλακών). Από αφορμή αυτήν
την πρόσληψη έγινε ἡ συζήτηση με τον Βλάση.
Είχα επιμελώς
παρακολουθήσει τη συμπεριφορά του Χαράλαμπου πού ήταν τυπική και ευγενική προς
τούς πολιτικούς κρατούμενους.
Όταν το 1950
γύρισα από τα Γιούρα για λίγο πήγα και στη φυλακή Κορίνθου (Μαχαίρα). Συνάντησα
και το φύλακα Χαράλαμπο Φλέκα, πού σέ πρώτη ευκαιρία τον ρώτησα εάν είναι
«λάθρα βιών». Μου απάντησε ναι. Τη ζωή μου την χρωστάω στο Βλάση Οικονομόπουλο
πού δυστυχώς σήμερα δέ ζει ...».*
*Θεωρώ αξιόπιστη
την μαρτυρία του Ν. Κουρούμαλη και όχι του Χ. Φλέκκα, κυρίως διότι:
Η μαρτυρία του Φλέκκα έγινε γνωστή από τον
ίδιο πολλά χρόνια μετά (1991) χωρίς να αναφέρεται από κανένα πρίν.
Η περιγραφή της «απόδρασης» μοιάζει σχεδόν αντιγραφή της περιγραφής του Βασ. Δωρή, της απόδρασής του, πριν προλάβουν να τον σφάξουν στο χείλος του βαράθρου Φενεού, πριν λίγες μέρες(10-7-1944) από την περιπέτεια του Φλέκκα (βλ. "ανάρτηση" 082), και που τότε έγινε αμέσως γνωστή σε όλη την περιοχή (Στη περιγραφή του ο Φλέκκας, δήθεν την αγνοεί τελείως , ενώ ήταν άνθρωπος γνώστης ως πρωταγωνιστής στα σχετικά δρώμενα!). Γιατί όχι και του Φλέκκα δεν έγινε γνωστή η "απόδρασή" του;
Γνωρίζοντας
σήμερα τον Θεοδ. Ζέγκο που ανέκρινε τον Φλέκκα, είναι αντιληπτό ότι δεν ήτο δυνατόν να μην του είχε πάρει το κεφάλι, εάν είχε
δραπετεύσει έτσι όπως αναφέρει και με αυτά που γράφει ότι του είπε και που δήθεν τα πίστεψε ο "Στάθης".
Ο Χαρ. Φλέκκας ως ένας πρώην ΕΛΑΣίτης έστω εξ ανάγκης, αμέσως το 1946 προσελήφθη σαν σωφρονιστικός υπάλληλος (φύλακας φυλακών) 'Όμως αυστηρά
μόνο πρώην Ταγματασφαλίτες ή συνεργάτες τουςκαταλάμβαναν τέτοιες θέσεις τότε.
. . . . .
σ. εμού: Για τον
αναφερόμενο ανωτέρω Νίκο Αποστολάκη
είναι άξια να επισημανθούν τα κατωτέρω:
Πράγματι ο Νίκος
Αποστολάκης δικασμένος σε θάνατο, ήταν στην λίστα, που είχε σταλεί από τον
εισαγγελέα εφετών στη φυλακή να εκτελεστεί μαζί με τους άλλους 16 μελλοθανάτους
κρατούμενος στη φυλακή της Αίγινας, όμως σε τελευταίο χρόνο προτού την
εκτέλεση(19-7-1947) διαπιστώθηκε από τους υπεύθυνους της φυλακής, ότι αυτόν τον
είχαν μεταγάγει στην Ακροναυπλία για να δικαστεί για άλλη υπόθεση από το εκεί
Κακουργιοδικείο Ναυπλίου. (Ο Νίκος Αποστολάκης εκτελέστηκε τελικά, μαζί με
άλλους 10 ΟΠΛΑτζήδες 19-2-48 στο σκοπευτήριο του συνοικισμού Πρόνοιας Ναυπλίου.)
Το καταπληκτικό
της υπόθεσης είναι ότι την θέση του Νίκου Αποστολάκη για εκτέλεση την πήρε ο
μελλοθάνατος πρώην ΕΛΑΣίτης, καταδικασμένος για ένα φόνο στη Ζήρια Κορινθίας, οΕυθύμιος Κοσκολέτος του Γεωργίου από το χωριό
Μπούζι(σήμερα Κυλλήνη) Κορινθίας. Η επί μέρους αυτή μικρή υπόθεση έχει την
βρόμα τότε της δομημένης εξουσίας και της γενικότερης κατάστασης,
διότι:
Γιατί θα έπρεπε
να αντικατασταθεί ο Νίκος Αποστολάκης για να εκτελεστεί ο Ευθ. Κοσκολέτος; Νομότυπα,
κανονικά και λογικά , θα έπρεπε να γίνει η εκτέλεση μόνο των 16.
Ποιός αποφάσισε και
ενέκρινε ότι πρέπει να εκτελεστεί ο Κοσκολέτος και όχι κάποιος άλλος
μελλοθάνατος και με πιά απόφαση; Ο εισαγγελέας εφετών άλλαξε την λίστα; Όχι.
Πάμε στο κόμμα
της μάζας, ΚΚΕ…Ο Ριζοσπάστης την επόμενη ημέρα μετά την εκτέλεση των 17 στην
Αίγινα σε “ρεπορτάζ” πρωτοσέλιδό της,συν των άλλων αναφέρει τα ονόματα των εκτελεσθέντων βάση του ανακεινωθέντος του Υπουργείου Δικαιοσύνης, μετά την εκτέλεση ήτοι:
Ο Αποστολάκης
Νίκος περιλαμβάνονταν στο ανακεινωθέν, ενώ δεν είχε εκτελεστεί. Δηλ. επισήμως δεν υπήρξε
τροποποιητική απόφαση-εντολή για να εκτελεστεί ο Κοσκολέτος.
Ερχόμαστε στο
σήμερα. Γιατί ακόμα σε ιστορικά κείμενα
του Ριζοσπάστη-ΚΚΕ δεν έχει αποκαταστήσει την αλήθεια σχετικά; Στην Φωτ. του 2017
είναι το μνημείο που έχει φτιαχτεί επί
ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου στο χώρο της εκτέλεσης (Ο χώρος είναι ένα λιμανάκι ονομαζόμενο "Τούρλος" –στρατιωτική
περιοχή ανήκουσα στο Ναυτικό και σήμερα) το οποίο δεν έχει ανεξίτηλα τα ονόματα των εκτελεσμένων εκεί, όμως όποτε κάνουν τελετές
μνήμης οι του ΚΚΕ αναρτούν χάρτινη κατάσταση με τα ονόματα των ανωτέρω δηλ. με
το όνομα του Ν.Αποστολάκη και όχι του Ευθ. Κοσκολέτου.
Ο γιός του Ευθ.
Κοσκολέτου ο Κωνσταντίνος γεννηθείς το 1935 εξέδωσε ένα βιβλίο το 2005 σε δομή μυθιστορήματος με τίτλο "ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ" για την τότε ιστορία του ιδίου και του πατέρα
του . Δυστυχώς ενώ έχει ερευνήσει διεξοδικά και γνωρίζει τα πάντα σχετικά, δεν αναδεικνύει την αλήθεια και το δίκαιό τους,
αλλά αυτές οι έννοιες χάνονται με το ανακάτωμα των αληθειών με τα αρκετά ψέματα, υπερβολές, φαιδρότητες και παραμύθια που αναφέρει. Όπως ενώ γνωρίζει ότι ο πατέρας
του καταδικάστηκε σε θάνατο , για ένα φόνο από το κακουργιοδικείο Ναυπλίου
γράφει με εμμονή ότι είχε καταδικαστεί σε ισόβια. Επίσης γράφει ότι δεν υπάρχει
κανένα έγγραφο που να αναφέρεται στην εκτέλεση του πατέρα του, όμως το αμέσως κατωτέρω έγραφο «Έκθεση Εκτελέσεως Καταδικαστικής εις θάνατον αποφάσεως» τον διαψεύδει. Επίσης
αναφέρει ότι από ερευνά του ότι ο Νίκος Αποστολάκης δωροδόκησε με λίρες ένα
φύλακα της φυλακής για να βάλει άλλον στη θέση του και αυτός επειδή ήταν από το
ίδιο χωριό (Μπούζι Κορινθίας) με τον Ευθ. Κοσκολέτο και δεν τον ήθελε, έβαλε
αυτόν στη λίστα για εκτέλεση. Η δωροδοκία είναι φαιδρότητα!(Εκτός εάν τα κανόνισε το κόμμα! ) γιατί ο Αποστολάκης βρίσκονταν
στην Ακροναυπλία , το δεύτερο μπορεί
να ισχύει.
Σοβαρή
επισήμανση είναι πάντως το ότι ο Νίκος Αποστολάκης (ή Αράπης) ήταν από τους επίλεκτους
αντάρτες που εστάλησαν από την Ρούμελη, την 22 Ιουνίου 1943 στην Πελοπόννησο
και εντάχτηκε ως ομαδάρχης στο 6ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ, στο οποίο ήταν και ο Γεωργ.
Κοσκολέτος και κατά πάσα πιθανότητα γνωρίζονταν μεταξύ των η δράση των και ίσως
ο Νίκος Αποστολάκης είχε δικαστεί για τον ίδιο φόνο με τον Κοσκολέτο.
Σκοτεινή
η υπόθεση. Οι του ΚΚΕ θεωρώ ότι ήξεραν και ξέρουν.
Ο κομμουνιστής Δ. Ρήγας στο βιβλίου του (ο.π.) δεν τον αναφέρει ως ενταγμένο στο ΚΚΕ:
ΚΟΣΚΟΛΕΤΟΣ
ΘΥΜΙΟΣ ΤΟΥ Γιώργη, αγρότης.
Γεννήθηκε
το 1900. Ήταν αντάρτης στον ΕΑΣ. Μετά τη Βάρκιζα τον φυλάκισαν. Τον καταδίκασαν
σε θάνατο για την Αντιστασιακή του δράση και τον εκτέλεσαν στην Αίγινα στις 19-6-1947
.
. .
σ. εμού: Για τον ανωτέρω αναφερόμενο Σ. Μπούκη «που παρασιαζόταν οπαδός του συναγωνιστή Αλεξ. Σβώλου» κατωτέρω γι΄ αυτόν από τα πρακτικά της «Δίκης Λιμνών»(βλ. “ανάρτηση” 085) απασπάσματα περί αυτού :
«Σπυρίδων
Μπούκης, εγεννήθη εν Κορίνθω και κατοικεί εν Αθήναις, είναι ετών 30, δικηγόρος,
άγαμος και χριστιανός ορθόδοξος, ο πατήρ του ονομάζεται Δημήτριος και η μήτηρ
του Μαρία, αδερφούς έχει 1, αδερφάς δεν έχει, και άλλοτε δεν έχει καταδικασθή.»
«Κατά Μάϊο [1944] εξελέγην ως υπεύθυνος της αυτοδιοικήσεως και της Λαϊκής Δικαιοσύνης και ως τοιούτος οργάνωσα 57 χωριά[Της Αργολίδος!] με τον θεσμόν τούτον…»
.
σ.
εμού: Ο
ανωτέρω αναφερόμενος Δ. Ρήγας ήταν ο με καταγωγή από τον παλιό Δήμο Ευρωστίνης της δυτικής
Κορινθίας με δράση ως νέος τότε. Έγραψε
το αξιόλογο και αξιόπιστο βιβλίο «Μαρτυρολόγιο» /1998. Στο βιβλίο είναι καταγεγραμμένα τα
ονόματα, ένα μικρό ιστορικό και η τελική
των πράξη, σχεδόν όλων που πήραν μέρος στην αντίσταση με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΟΠΛΑ εκ Κορινθίας.
.
σ.
εμούΓια τον ανωτέρω αναφερόμενο:
Γιώργος
Κολλημένος
γεννήθηκε στο Σεβδίκιοϊ Μικράς Ασίας το
1921.Στέλεχος της ΟΠΛΑ/Εθνικής Πολιτοφυλακής στις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας
(Καισαριανή, Υμηττός, Βύρωνας, Παγκράτι) με συμμετοχή σε πολλές εκτελέσεις και
αποστολές της ΟΠΛΑ. Καταδικάστηκε από κακουργιοδικείο και εκτελέστηκε στο Γουδή
το 1947.
.
*σ.εμού:
1) Ο τότε ΕΛΑΣίτης του 6ου Συν/τος του ΕΛΑΣ Νίκος Βουρνάζος στο βιβλίο του «ΔΥΤΙΚΗ ΚΟΡΙΝΘΙΑ, ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ,ΕΜΦΥΛΙΟΣ»/Παρασκήνιο/2008, αναφέρει για τον ανωτέρω αναφερόμενο Τάσο Ζερβό από το Κουρτάκι Άργους ότι ήταν και αρχηγός της ΟΠΛΑ (Ομάδα κρούσης!) στις περιοχές Ακράτας και Αιγείρας:
«Στη Βαλιμή [Ορεινό
χωριό του σημερινού Δήμου Αιγιαλείας] έχει φτάσει με απόσπασμα και ο «περίφημος»
Τάσος Ζερβός, ο οποίος άλλους
εκτελεί και άλλους στέλνει στο στρατόπεδο Φενεού. Τον Τάσο τον έκαναν περίφημο
οι καταδότες από τις περιοχές της Ακράτας και της Αιγείρας. Ο Τάσος και οι
άνδρες που διοικούσε καταγόταν από τις περιοχές του Άργους, της Κορίνθου και
του Αιγίου. Μερικοί ήταν γνωστοί στο γράφοντα. Πως μάθαιναν αυτοί ποιοι ήταν οι
προδότες της κάθε περιοχής; Είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι οι καταγγελίες που
έφταναν στον Τάσο Ζερβό έβγαιναν από
επιφανείς ντόπιους παράγοντες, οι οποίοι έπαιζαν διπλό παιχνίδι. Συνεργάζονταν
με ανθρώπους και των δυο παρατάξεων και ήταν γνωστοί σε πολλούς από μας τους επιζώντες.
Υπολόγιζαν τους κινδύνους
και με κάθε μέσον φρόντιζαν να βγούν ανέπαφοι όποιος κι αν επικρατούσε. Αυτοί
την έβγαλαν ανέπαφοι. Όμως την πλήρωσαν ακριβά οι άνθρωποι της Αντίστασης που
συνεργάστηκαν μαζί τους για να σταματήσει το αιματοκύλισμα στην περιοχή μας.»
2) Από από το
βιβλίο «ΜΟΝΙΜΟΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΟΝ ΕΛΑΣ»/ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΙΟΒΟΛΟΣ/Έκδόσεις “Aλφειός” στις σελ. 631-633, διαβάζουμε για το Τάσο Ζερβό:
Ζερβός Αναστάσιος (Τάσος) του Αλέξη. Μόνιμος
υπαξιωματικός «εξ εθελοντών». Γεννήθηκε το 1916 στο Κουρτάκι Άργους. Τον Απρίλιο
του 1940, αφού εν τω μεταξύ είχε υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία ως
έφεδρος λοχίας πεζικού, κατετάγη στο 17ο Σύνταγμα Πεζικού «ως
εθελοντής» [8] υπαξιωματικός. Πήρε μέρος στον
Ελληνοϊταλικό πόλεμο στο Αλβανικό μέτωπο, όπου και τραυματίστηκε ελαφρά στο
πόδι. Μετά την κατάρρευση του μετώπου πήγε (Μάϊος 1941) στο χωριό του. Εξ αρχής
επέδειξε εχθρική στάση απέναντι στους Ιταλούς καταχτητές. Εξ αυτού, συνελήφθη
από τους Ιταλούς και «κρατήθηκε»[9] στο Άργος
για λίγες μέρες. Στις 22 Σεπτεμβρίου 1941 «απεσπάσθη εις την διοίκησιν
χωροφυλακής» [10] Άργους για υπηρεσιακούς
σκοπούς, ύστερα από την παρότρυνση-μεσολάββηση ενός ξαδέρφού του (του
αξιωματικού Γιάργη Μουσταϊρα). Περί το φθινόπωρο του 1943, αφού ήδη είχε
εμφανιστεί αντάρτικο στην περιοχή της Αργολιδο-Κορινθίας (6ο
Σύνταγμα ΕΛΑΣ), μαζί «με άλλους οι οποίοι είχαν πάει στη χωροφυλακή, μαζεύουν
τα όπλα της χωροφυλακής κι “απάνω”[στο αντάρτικο]».[11]
Προφανώς, ήταν από καιρό οργανωμένος στο ΕΑΜ και κρατούσε σύνδεση[12] με τοπικά στελέχη («υπεύθυνο» του χωριού του,
αλλά και γειτονικών χωριών).
Στον ΕΛΑΣ ο
Τάσος Ζερβός («καπετάν Τάσος») υπηρέτησε με το βαθμό του ανθυπολοχαγού ως
διμοιρίτης (ίσως και ως διοικητής λόχου). Ήταν «θαρραλέος πολεμιστής»[13]- «γενναιότατος». [14].
Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1944, στη σιδηροδρομική γραμμή Παραλία Πλατάνου
Αιγιαλείας-Δερβενίου Κορινθίας έγιναν αρκετά σαμποτάζ, που δυσκόλεψαν τις μεταφορές
των χιτλερικών. Η διμοιρία του Τάσου Ζερβού έπαιρνε μέρες σ΄ αυτά. Το όνομά του
αναφέρεται σε δύο δύσκολες περιπτώσεις. [15]
Στίγμα του, όμως αποτελεί η περίοδος (Ιούνιος-Ιούλιος 1944) που χαρακτηρίστηκε,
εκ των πραγμάτων, ως «εξτρεμιστής». [16] Ήταν,
όταν του ανατέθηκε περί τις αρχές Ιουνίου 1944 η εξουσία της αντάρτικης
διμοιρίας Βαλιμής («στρατόπεδο της Βαλιμής») ανατολικής Αιγιαλείας, οπότε και
εκτελέστηκαν[17] αρκετά άτομα εκ της Ακράτας και τα γύρω απ΄
αυτήν χωριά. «Ο Τάσος δεν γνώριζε πρόσωπα. Είναι βέβαιο ότι στις πράξεις του
παρασύρθηκε και από οργανωμένους μη συνειδητούς κατοίκους, που έκαναν ψεύτικες
καταγγελίες σε βάρος συμπατριωτών τους για λόγους ιδιοτελείς και προσωπικούς. Από
μαρτυρίες αξιόπιστων αγωνιστών βεβαιώνεται ότι μεταξύ των εκτελεσθέντων υπήρξαν
άνθρωποι αθώοι. Αλλά και άλλοι, που αναμφισβήτητα ήταν προδότες».
Ο Τάσος Ζερβός
τραυματίστηκε στην κοιλιακή χώρα στις 18-9-1944 στο Αχλαδόκαμπο Άργους ως
επικεφαλής τμήματος κατά την επίθεση του 6ου Συντάγματος ΕΛΑΣ κατά του εκεί, μη
δεχόμενου να παραδοθεί, τάγματος ασφαλείας. Οι πρώτες βοήθειες του προσφέρθησαν
από τον γιατρό του χωριού Κωσταντίνο Λουμπαρδιά ο οποίος «εκλήθη» προς τούτο.
Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο χωριό Νεστάνη, όπου χειρουργήθηκε από τον γιατρό
Κεραμίδα (πρώτο ξάδερφό του, από το Άργος).
Μετά την
παράδοση των όπλων, για ένα διάστημα, κρυβόταν κάπου στο χωριό Κούτσι
(Αργολικό), πράγμα που γνώριζαν δυο τρία πρόσωπα μόνον. Ένας απ΄αυτούς ήταν ο
γιατρός ο Καχριμάνης, «υπεύθυνος» του ΚΚΕ του χωριού Πυργέλα Άργους. Ο Τάσος
Ζερβός παραδόθηκε, στο Ναύπλιο, περί το φθινόπωρο του 1945. Από εκεί, ύστερα
από σχετική προανάκριση, υπόδικος πλέον, μεταφέρθηκε στην Πάτρα (φυλακές
Μαργαρίτη) και κατόπιν στην Κεφαλονιά. Δικάστηκε από το δικαστήριο συνέδρον
Πάτρας στις 23-11-1946 και καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε την 28η
Φεβρουαρίου 1948 στο Λαζαρέτο Κέρκυρας.
[8] «17-4-1940 κατετάγη εις
το 17ο Σύνταγμα Πεζικού ως εθελοντής για δύο έτη». Τα στοιχεία, εκ
του φύλλου μητρώου του (στρατολογικό γραφείο Ναυπλίου)
[9] Προφορική μαρτυρία προς
τον γράφοντα του Ζερβού Δημητρίου του Ιωάννου, έτος γεννήσεως 1928, ανιψιού του
Τάσου (Κουρτάκι Άργους 31-5-2009).
[10] Τα στοιχεία, εκ του
φύλου μητρώου του (στρατολογικό γραφείο Ναυπλίου
[11] Όπως υποσημείωση 8
[12]Σύμφωνα με μαρτυρία
της Θεοδοσίας Γραμματικού-καραμάνου (έτος γεννήσεως 1926) προς το γράφοντα
(Κουρτάκι Άργους 31-5-2009) ο Τάσος Ζερβός ενημερωνόταν, πριν βγει στο βουνό, περί
της οποίας αντιστασιακής κίνησης στην περιοχή (βουνά της Κορινθίας) με «χαρτάκια»
τα οποία άφηνε η Θεώνη Δαγρέ, γυναίκα του «υπεύθυνου» του ΕΑΜ Κουρτακίου Τάσου
Δαγρέ, στο πατρικό σπίτι του (στις αδερφέςτου). Θυμάται η Θεοδοσία Γραμματικού,
οργανωμένη μόλις τότε στην ΕΠΟΝ πως πολλές φορές συνόδευσε, έτσι για παρέα, την
Θεώνη Δαγρέ ως το σπίτι του Αλέξη Ζερβού (πατέρα του Τάσου).
[13] Μπιναρδόπουλος
Γιάννης, Λάμπης Ρούπας, Θοδωρής, Χλιάπας, Η Αιγιάλεια στην κατοχή και στην
αντίσταση, 1941-1944, Αθήνα,[χ.ε.], 1987(σελ.585).
[14] Ο διοικητής του 6ου
Συντάγματος ΕΛΑΣ Βαζαίος Εμμανουήλ (Τα άγνωστα παρασκήνια της Εθνικήςβ
Αντιστάσεως εις την Πελοπόννησον, Κόρινθος 1961, σελ. 129) γράφει: «Μόνιμος
ανθυπολοχαγός Ζερβός Τάσος: Γενναιότατος διοικητής λόχου».
[16] Μπιναρδόπουλος
Γιάννης, Λάμπης Ρούπας, Θοδωρής Χλιάπας, Η Αιγιαλεία στην κατοχή και στην
αντίσταση, 1941-1944, Αθήνα,[χ.ε.], 1987 (σελ. 565).
[17] Συνολικά την
περίοδο Ιούνιος-Ιούλιος 1944 εκτελέστηκαν 46 άτομα (Αντωνόπουλος Κοσμάς, Εθνική
Αντίστασης 1941-45, Αθήνα,[χ.ε.], τόμος Β΄, σελ.1110-1111. Στις σελίδες αυτές
αναφέρονται τα ονόματα των εκτελεσμένων, ο τόπος καταγωγής και εκτέλεσης, καθώς
και η αντίστοιχη ημερομηνία). Από τα άτομα αυτά, 10 εκτελέστηκαν στην Βαλιμή
(θέση Καμαρόβρυση) και τα υπόλοιπα όλα σχεδόν στο Φενεό. Επειδή τα περισσότερα
άτομα εκτελέστηκαν στο Φενεό, «είναι πιθανό ότι ο Τάσος έστελνε τις αμφίβολες
καταγγελίες για τελική απόφαση στο ανώτερο καθοδηγητικό όργανο». Μπιναρδόπουλος
Γιάννης, Λάμπης Ρούπας, Θοδωρής Χλιάπας, Η Αιγιαλεία στην κατοχή και στην
αντίσταση, 1941-1944, Αθήνα,[χ.ε.], 1987 (σελ. 588).
3) Ο
Γιάννης Κουρούμαλης στο βιβλίο του (βλ. ανάρτηση 077), αναφέρει ότι ο Τάσος
Ζερβός ήταν καταδικασμένος και για την υπόθεση αστυφυλάκων:
«Τους θανοποινίτες για
την υπόθεση αστυφυλάκων, τους γνώρισα από κοντά στη φυλακή της Κέρκυρας, στην
θ΄ ακτίνα. Εκεί ήσαν ο Τάσος Ζερβός,
ο Κρέων[Μήτσος Ιωάννου], ο Τσέκενης Λεωνίδας, ο Φάνης Τράγος, ο Σπύρος Πιέρος,
ο Αριστείδης Κουσουλός, ο Ηρακλής Μπαρής. Εκτός του τελευταίου, του Μπαρή τους άλλους
τους μετέφεραν στην Κεφαλονιά και τους εκτέλεσαν[…]Τον Μπάρη τον εκτέλεσαν
αργότερα στην Κέρκυρα.»
4) Ο Εμμ. Βαζαίος αναφέρει στο βιβλίο του ο.π. : "Τότε μόν. Ανθ/γός Ζερβός Τάσος Γεννναιότατος Διοικητής Λόχου."
σ.εμού: Η απεργία πείνας
στην φυλακές Αργοστολίου κράτησε 14
μέρες έως ότου ζητήθηκε ακρόαση για λύση της απεργίας και λόγω του ότι πέντε θανατοποινίτες των φυλακών
Αργοστολίου, στις 8 Ιουνίου του 1949
πέθαναν από πνιγμό κατά την βίαιη σίτισή
τους με το λάστιχο. Πρόκειται για τους Αριστείδη Καλλίνικο από το
Βασιλόπουλο Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας, τον Θύμιο Παύλου από τον Πλάτανο
Ναυπακτίας Αιτωλοακαρνανίας, τον Διονύσιο Παπαδάτο από την Κεφαλονιά,
τον Κωνσταντίνο Καλιντίνη από τη Γαβαλού Αιτωλοακαρνανίας και τον Ανδρέα
Καραΐσκο από την Κατσαρού Ξηρόμερου Αιτωλοακαρνανίας.
Μετά από
υπόδειξη του σ. Τ. Πεβερέτου και του σ. Γ. Στατερά αλλά και απ΄ ό,τι διάβασα
στη σελέδα 5 της «σύντομης ιστορίας του ΚΚΕ-σχέδιο» έκρινα σκόπιμο να γράψω τα
παρακάτω…
«…Για τους αγώνες
υπέρ της Πατρίδας από το 1941, που αυτοί συνεχίστηκαν με μεγαλύτερη ένταση όταν
ασπάζομαι τις αρχές του Μαρξισμού Λελινισμού και του προλεταριακού Διεθνισμού,
διώχθηκα, εξορίστηκα και φυλακίστηκα 23 χρόνια και τέσσερις μήνες.
Το γεγονός και
μόνο ότι γίνεται προσπάθεια να γραφτεί η ιστορία του κόμματος μας και αυτή να
είναι πραγματικά αντικειμενική είναι σωστό και επιβάλλεται…»
«…Ποια ήταν τα
βασικά παιδία της δράσης του. Κατά τη δική μου εκτίμηση τρία, α) Οικονομικοί,
κοινωνικοί αγώνες. β) Ένοπλες συγκρούσεις 1941-1944 και 1946-1949 και γ) Οι
κομμουνστές όταν βρέθηκαν στα κρατητήρια, στις εξορίες, στις φυλακές (πολλές φορές
με την ποινή του θανάτου) και στα εκτελεστικά αποσπάσματα…».
«Τώρα τα
ντοκουμέντα της καθοδήγησης του κόμματός μας είναι γνωστά, δεν αλλάζουν…».
«Το πιο δύσκολο
είναι να περάσει στην ιστορία του κόμματος η άνιση πάλη των κομμουνιστών στις εξορίες,
φυλακές και στους τόπους εκτέλεσης. Είναι το πιο δραματικό κομμάτι της ιστορίας
μας και δεν πρέπει να πάει χαμένο. Να μην αφήσουμε και κυριαρχήσουν οι
αποφάσεις της Κ.Ε. του ΚΚΕ στο κείμενο σε βάρος της πάλης των κομμουνιστών και
προπαντός όταν αυτή η πάλη γίνονταν με άνισους όρους.
Η αξία του
κόμματός μας δε μετριέται από την αντοχή που είχανε τα μέλη του στα βασανιστήρια
και όταν τα εξόντωσαν κυριολεκτικά δολοφονώντας τα, αλλά από την ορθότητα των
αποφάσεων της ηγεσίας του…».
«Το βασικό
ερώτημα που μπαίνει σήμερα είναι: Μπορούμε τώρα να γράψουμε αμερόληπτα και με
δίχως κανένα φόβο από τον ταξικό μας αντίπαλο την πραγματική μας ιστορία; Μας επηρεάζει
ο συναισθηματισμός από τη μια μεριά και κάποιος φόβος από την άλλη μια και η
αστική τάξη είναι στην εξουσία;
Να γράψουμε την
ιστορία μας, ναι. Πάντα με τη σκέψη ότι αυτή θα συμπληρώνεται συνεχώς όσο
απομακρυνόμαστε από τα νωπά γεγονότα.
Θα αναφέρω 2-3
παραδείγματα υποστηρίζοντας τις σκέψεις μου. Επειδή γράφω την προσωπική μου
προσφορά στο κίνημα του ΕΑΜ αναγκάζουμαι να κάνω συζητήσεις με επιζώντες
συναγωνιστές. Ρωτάω τον κομματικό μου καθοδηγητή Αργ. Ευσταθίου που ζει σήμερα στην Αθήνα τι να
γράψω σχετικά με τα κεφάλια που έπεσαν εκείνων που αντέδρασαν, κρυφά ή φανερά,
στο ΕΑΜ και στο δικό μας καθοδηγητικό χώρο: Τέως Δήμοι Ξυλοκάστρου, Ευρωστίνης
και για λίγο καιρό και Συκιωνίας Κορινθίας το 1944. Και αυτά κυμαίνονται γύρο
στα 30.* Η απάντηση ήταν: «Μπορούσαμε να κάναμε λιγότερες εκτελέσεις» και στη
συνέχεια. «Πρόσεξε να μην εκθέσουμε το κόμμα».
*σ.εμού:Υποβιβάζει συνεχώς ο συγγραφέας τον αριθμό των
εκτελεσμένων από την ΟΠΛΑ, άραγε μόνο για
«να μην εκθέσει το κόμμα»; Μόνο 33 είναι οι εκτελεσμένοι από τρεις μόνο κοινότητες
από τις πολλές της περιοχής ευθύνης του
τότε (Ρίζα 8+Λυκοποριά 12 + Ροζενά 13)
«Στη συνέχεια
ρώτησα να μου θυμίσει το όνομα του γραμματέα της Εκτ. Επιτροπής Ξυλοκάστρου και
Ευρωστίνης του ΚΚΕ το 1944. Πράγματι μου έδωσε το όνομα και τελείωσε η
συζήτηση. Δεν πέρασαν δύο μέρες και με παίρνει τηλέφωνο και με παρακαλεί να
σβήσω το όνομα του γραμματέα της Ακτ. Επιτροπής, γιατί ο ίδιος δε θέλει να
βρίσκεται πουθενά το όνομά του.*
*σ. εμού: Στη σελ. 61
αναφέρεται ποιός ήταν ο Γραμματέας : «Στους τρεις τέως δήμους
Τρικάλων, Ευρωστίννης και Συκιωνίας κομματικά υπεύθυνος για ένα χρονικό
διάστημα από την πλευρά του ΚΚΕ ήταν ο Αργ.
Ευσταθίου. Σε λίγους μήνες αφαιρέθηκε ο δήμος Συκιωνίας και περιορίστηκε
στην καθοδήγηση των υπόλοιπων δύο δήμων. Ενώ γραμματέας της Αχτ. Επιτροπής
ανέλαβε ο φοιτητής ιατρικής Γεώργιος
Παπασπυρόπουλος. Ένας σύντροφος, δηλ. ο Ευσταθίου, με μέτριες ικανότητες
και περιορισμένες θεωρητικές γνώσεις. Εις την ουσία είχαν περάσει όλες οι
εξουσίες στα χέρια του.» ... Εκτός εαν εννοείται άλλος που αντικαταστάθηκε!
Προχωρώ. Το 1944
γραμματέας της Περιφ. Επιτροπής (έτσι ονομαζόταν τότε) Αργλιδοκορινθίας ήταν
τοποθετημένος ο Θεόδωρος Ζέγκος, ο οποίος έχει και την ευθύνη για παραβιάσεις
των ανθρωπιστικών ιδεών και θεωρητικών απόψεων του Λέλιν. Όταν τα πράγματα
έφτασαν στο απροχώρητο, η Επιτ. Περιοχής Πελοποννήσου του ΚΚΕ τον καθαίρεσε από
γραμματέα, τον πέρασε από δικαστήριο και τον καταδίκασε σε θάνατο.* Έχει
δημοσιευθεί η απόφαση στο «ΛΕΥΤΕΡΟ ΜΩΡΙΑ». Με παρέμβαση, όπως φαίνεται, του Άρη
δεν εκτελέστηκε και διώχτηκε για τη Θεσσαλία, μια και εκεί ήταν η πατρίδα του.
Με την περίπτωση έχουν ασχοληθεί στα βιβλία τους, ο Μαν. Βαζέος (διοικητής του
6ου συντάγματος Αργολιδοκορινθίας του ΕΛΑΣ) και ο Ηλ.
Παπαστεργιόπουλος (δικηγόρος, γνωστός στο χώρο της Αριστεράς). Ίσως και άλλοι.
Ακόμα δε γράφεται τίποτα για το περιβότητο βάραθρο του Φενεού, για τις εκτελέσεις
στου Μελιγαλά. Ενώ οι αντίπαλοί μας συνεργάτες και μη των κατακτητών έχουνε
γράψει χιλιάδες σελίδες…»
«Στη σελίδα 240.
Μιλάτε για διαγραφή του Βασ. Νεφελούδη δίχως να λέτε γιατί…»
*σ. εμού: Ποτέ δεν πέρασε δικαστήριο ο Θ. Ζέγκος, "η απόφαση στο «ΛΕΥΤΕΡΟ ΜΩΡΙΑ»"
ήταν μόνο η διαγραφή του από το ΚΚΕ. Στην άνωθεν επιστολή ο Β. Κλαδούχος
αναφέρει για καταδίκη του σε θάνατο του "Στάθη" , ενώ στην σελ 69
γράφει το σωστό.
Κρατάω στον
εαυτό μου το δικαίωμα να δημοσιοποιώ τις απόψεις μου, όταν νομίζω δίχως να
παίρνω την άδεια από οποιανδήποτε. 48 χρόνια είχα καθοδηγητές ανίκανους και
ικανούς. Οι ανίκανοι με οδήγησαν σε πάνω από δυο δεκαετίες σε στρατόπεδα και
φυλακές. Είναι καιρός να αναλάβω τις ευθύνες μου. Ας διώξουμε τα περιττά και
επιζήμια φορτία. Ας βαδίσουμε ελεύθεροι στη πάλη για έναν ελεύθερο και
ευτυχισμένο άνθρωπο.
Το 1944 στην
Αργολιδοκορινθία έφτασε ο Σταλινισμός με το πρόσωπο του Θεοδ. Ζέγκου-«Τριαντάφυλλος». Πήρε πάνω από 200 κεφάλια.* Δεν γνωρίζω ποια δίκαια και ποια άδικα έπεσαν. Αυτό
που ξέρω είναι πως τίμιοι αγωνιστές τα πλήρωσαν με τη ζωή τους και τις συνέπειες
τις καταθέτουμε ακόμα.
[…]
*σ.εμού:
Πολλαπλάσια κεφάλια από τα 200 πήρε....Την πρόθεση του Σταλινικού «κόκκινου άγιου» αλβανού
Θεόδωρου Ζέγκου ως αρχηγού της ΟΠΛΑ στην Αργολιδοκορινθία «να εκτελέση εν
ποσοστό 5-10% εκ των κατοίκων εκάστου χωρίου (φυσικά εκ των προκρίτων) διά να
εξουδετερώση την παρουσιαζομένην αντίδρασιν.»(Βαζαίος) δεν την κατέβασε η
εγκληματική κούτρα του, αλλά μιμήθηκε τον Στάλιν. Πράγματι ο Στάλιν πρώτος είχε
εφαρμόσει ποσοστιαίες σφαγές επί των πληθυσμών και ο «Στάθης» ως «τέρας
μορφώσεως» ήθελε να είναι καλός ορθόδοξος
πιστός του.
04/08/2021
Αετίων
Σωτήριος Ριζόγιαννης
.Διεύθυνση αυτής της ανάρτησης: http://rozosotiris.blogspot.com/2021/08/111.html